در سال‌های اخیر تمرکز فراینده‌ای روی اکوتوریسم یا بوم‌گردی وجود داشته است، مسئله‌ای که می‌تواند به سود طبیعت و حیات وحش باشد و مراقبت مناسب از اکوسیستم‌های مختلف در سراسر جهان و حفاظت از حیات وحش و منابع طبیعی را تشویق کند. اگرچه این تنها بخش کوچکی از گردشگری را تشکیل می‌دهد اما همچنان در حال رشد و شکوفایی است و می‌تواند در آینده بسیار سودمند باشد. در ادامه همراه با ما باشید تا به بررسی اکوتوریسم و منفعت آن برای طبیعت و حیات وحش بپردازیم.
اکوتوریسم چیست؟
اکوتوریسم تمرکز بر سفر مسئولانه و حفاظت از مناطق محلی است که در طول سفر فرد از آن‌ها بازدید به عمل می‌آورد. راه‌های بسیار زیادی برای کمک به ترویج این حفاظت و بهره‌مند کردن طبیعت وجود دارد که شامل حفاظت‌های مختلفی پیرامون حیات وحش است. اغلب اوقات تلاش‌های حفاظتی در زمینه گردشگری نادیده گرفته می‌شوند. با این وجود، اکنون بسیاری از مردم شاهد تأثیری هستند که گردشگران به جای می‌گذراند و به دنبال راه‌های بیشتری برای سفر با تأثیر بسیار کمتر بر جاذبه گردشگری هستند.
رشد گردشگری
گردشگری در طول سال‌ها رشد قابل‌توجهی داشته است. بنابر گزارش سرویس پارک ملی، بازدیدها از 120000 نفر در سال 1904 میلادی به بیش از 237 میلیون نفر در سال 2020 میلادی افزایش پیدا کرده است. افراد بیشتری در حال سفر هستند و تأثیر این امر روی زمین نیز بیشتر خواهد شد. اما با تمرکز روی اکوتوریسم، می‌توان این تأثیر را کاهش داد.
گردشگری پول به همراه می‌آورد
گردشگری کمک می‌کند تا مقدار قابل توجهی پول به صنعت محلی سرازیر شود که می‌تواند به پارک‌ها و سایر مناطق حفاظت شده کمک کند تا از آن‌ها در برابر توسعه یا سایر مسائلی که ممکن است با آن مواجه باشند محافظت شود. به‌عنوان مثال، مناطقی که در آن‌ها شکارچیان غیرقانونی وجود دارند، می‌توانند از پول گردشگری برای کمک به حمایت بیشتر از حیوانات استفاده کنند. پول همیشه به این منظور مورد استفاده قرار نمی‌گیرد بنابراین بخشی از اکوتوریسم این است که مطمئن شوید پول ایجاد شده در جای درستی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گردشگری حیوانات را در محیط طبیعی‌شان نگه می‌دارد
مردم دوست دارند حیوانات را در محیط طبیعی خودشان ببینند اما تعداد مکان‌هایی که حیوانات می‌توانند آزاد باشند، روز به روز در حال کمتر شدن است. با وجود اکوتوریسم، مکان‌های بیشتری به محافظت از حیوانات کمک می‌کنند تا بتوانند بازدیدکنندگان بیشتری را جلب کنند و این به معنای آن است که حیوانات می‌توانند به جای اینکه کشته شوند یا از این منطقه بروند، در اینجا حضور داشته باشند. زمین‌های بیشتری نیز برای حیوانات ذخیره خواهد شد و فضای لازم برای زندگی و رشد حیوانات به آن‌ها داده خواهد شد.
تمرکز بیشتر بر توسعه پایدار
در بسیاری از مناطقی که می‌خواهند گردشگری بیشتری را جذب کنند، توسعه مورد نیاز است. هنگامی که اکوتوریسم انگیزه مردم برای بازدید از جاذبه‌های گردشگری باشد، در آن صورت این مشوق توسعه‌دهنده‌ها خواهد بود تا توسعه پایدار را دنبال کنند. توسعه پایدار بر حصول اطمینان از این تمرکز دارد که هر تحولی نیازهای فعال را برآورده کند و در عین حال، به آینده نیز بیاندیشد. این نوع توسعه به معنای ساخت ساختمان‌های بیشتر است اما در عین حال، به معنای تمرکز روی محیط زیست و چیزهای موجود در منطقه است.
آموزش نگرانی‌های زیست محیطی
وقتی مردم از مناطقی دیدن می‌کنند که می‌توانند حیوانات جدیدی را شاهد باشند و در مناطق طبیعی گردش کنند، در آن صورت احتمالاً درباره آنچه دیدن و کاوش کردن کنجکاو خواهند شد. آموزش می‌تواند با تورها شروع شود و اطلاعات بیشتری را درباره آنچه بازدیدکنندگان شاهد هستند را به آن‌ها منتقل کند. همان طور که گردشگری در مورد آنچه که در سفر خود می‌بینند و تجربه می‌کنند، بیشتر می‌آموزند، ممکن است اطلاعات بیشتری را درباره نگرانی‌های زیست محیطی به‌دست بیاورند و بفهمند که چه کاری می‌توانند برای کمک به محیط زیست انجام دهند. این امر کمک بیشتری به طبیعت و حیات وحش می‌کند و اکوتوریسم را بیشتر ترویج می‌دهد.
جنبه‌های منفی اکوتوریسم
همانند هر چیز دیگری، اکوتوریسم نیز جنبه‌های منفی دارد. در حال حاضر اکوتوریسم تنها درصد کمی از صنعت گردشگری را شامل می‌شود و تأثیر زیادی ندارد. به علاوه، اگر مردم محلی تلاش نکنند تا گردشگری را به روشی سازگار با محیط زیست و با توجه به محیط اطراف خود تقویت کنند، اکوتوریسم می‌تواند تأثیرات منفی داشته باشد. در ادامه به برخی از معایب احتمالی اکوتوریسم اشاره شده است.
بهره‌برداری: در مناطق کمتر توسعه یافته، پول حاصل از اکوتوریسم می‌تواند به مناطق توسعه‌یافته‌تر بازگردد. بهره‌برداری از این منطقه می‌تواند به معنای آن باشد که منابع طبیعی زیادی در این منطقه وجود ندارد و مردم محلی مجبور هستند برای غذا و دیگر نیازهای خود به سایر مناطق متکی باشند. همین نیز منجر به این می‌شود که هزینه‌ها بیشتر شود و سختی بیشتری برای مردم محلی به همراه داشته باشد.
تخریب: گردشگری از جمله اکوتوریسم اغلب به معنای افزایش توسعه‌ها برای رفع نیاز بازدیدکنندگان است. اگرچه اکوتوریسم بیشتر بر پایداری و حفاظت از محیط زیست متمرکز است اما می‌تواند منجر به توسعه بیشتر در مناطق کوچک‌تر شود و در نتیجه منجر به نابودی منطقه‌ای می‌شود که در ابتدا قصد محافظت از آن را داشته است.
رانده شدن مردم محلی: وقتی گردشگری در یک منطقه به سرعت افزایش پیدا کند، می‌تواند منجر به رانده شدن مردم بومی شود. در صورتی که توسعه‌های جدیدی برای یک منطقه مورد نیاز باشد، احتمال اینکه مردم محلی از آنجا رانده شوند، بسیار زیاد است و همین نیز باعث می‌شود تا آن‌ها خانه و کاشانه خودشان را از دست بدهند.