در مقابل توهین والدینم چکار کنم؟

فردی نزد پیامبر (صلّی الله و علیه و آله و سلّم) آمد و گفت : پدر و مادری دارم که با آن ها رابطه خوبی دارم، ولی آن ها مرا با حرف و طرز برخوردشان می آزارند پاسخ آنان را نمی دهم، ولی حالا دیگر می خواهم آنان را ترک کنم و مدتی نزدشان نروم حضرت فرمود: در این صورت خداوند هم تو را ترک خواهد کرد مرد عرض کرد: پس چه کنم؟ حضرت فرمود: به کسی که تو را محروم ساخت، ببخشای و با کسی که با تو قطع رابطه کرد، پیوند برقرار کن و از کسی که به تو ستم کرد، درگذر اگر چنین کنی، خداوند سبحان پشتیبان تو خواهد بود و از توحمایت خواهد کرد [1]

هر چند پدر و مادر، رفتار صحیحی با فرزند خود نداشته باشند، همچنان فرزند موظف به تکریم والدین و کسب رضایت آنان است و نمی تواند مقابله به مثل نماید البتّه قطعا هر کسی باید پاسخگوی عملکرد خویش باشد؛ زیرا در اسلام حقوق فرزندان و والدین متقابل است‌؛ یعنی هم والدین بر فرزندان حقوقی دارند که باید فرزندان رعایت کنند و هم فرزندان بر والدین حقوقی دارند که والدین باید رعایت کنند «قال علی علیه-السلام‌: «ان للولد علی الوالد حقاً و ان للوالد علی الولد حقاً» [2] احترام و نیکی به پدر و مادر حتی اگر کافر و مشرک باشند، نیز لازم است؛ بنا بر این نیکی و احترام به والدین و ناراحت نکردن و نرنجاندن آنان در همه شرایط لازم است.

حال اگر هر کدام از والدین یا فرزندان وظیفه خود را انجام ندادند، سبب نمى شود که دیگرى هم انجام وظیفه نکند اگر فرضاً پدر شما وظیفه اش را نسبت به شما انجام نمى دهد و نسبت به شما قصور یا تقصیری از او سر زده است، این دلیل نمى شود که شما نسبت به او بى احترامى کنید و در انجام وظایف خود کوتاهى نمایید.

نکته بسیار مهم:

امّا در عین حال، سفارش اسلام به بی احترامی نکردن به والدین بدین معنا نیست که حتماً با نظرشان موافقت نمایید؛ لذا علمای ما در سؤال از این که:
آیا پدر و مادر می توانند فرزند خود را در انجام کاری مانند مسافرت و یا رشته تحصیلی و امر و نهی کنند؟ آیا اطاعت در این امور واجب است؟
چنین پاسخ گفتند: اگر امر و نهی والدین خلاف مسیر تربیت و هدایت فرزند به روش دینی، نباشد و موجب اختلال در امور فرزند نشود و والدین از ترک این اوامر و نواهی اذیت شوند، اطاعت آن ها لازم است و در غیر این صورت واجب نیست البته در ابراز مخالفت هم رعایت حرمت و شأن آن ها صورت گیرد و سزاوار است رضایت آنان جلب شود.

پی نوشت:
[1] العلامه المجلسی، بحار الانوار، الناشر: مؤسسه الوفاء، بیروت، لبنان، سنه النشر: 1404 هق ،ج 71، ص 100
[2] ‌ نهج البلاغه، فیض الاسلام ،حکمت 399