البته آمریکا بهعنوان یکی از اعضای OECD رشد تقاضا و عرضه خواهد داشت. نکته قابلتامل افزایش عرضه اوپک در ماه ژوئن برخلاف سیاست کاهش تولیدی این سازمان است که از افزایش تولید بیش از 900هزار بشکهای حکایت دارد، رشدی که بهترتیب ایران و عراق بیشترین سهم را در آن داشتند. اوپک در این گزارش پیشبینی کرده در سال2024 بیش از 28میلیون بشکه در روز از تقاضای بازار جهانی را پاسخ دهد؛ درحالیکه سهم کشورهای غیرعضو روزانه بیش از 68میلیون بشکه خواهد بود. این درحالی است که براساس گزارش اوپک، ایران بیشترین رشد تولید نفتخام در بین اعضای این سازمان را داشتهاست و مقامات وزارت نفت ایران خبر از رساندن تولید روزانه نفتخام به بیش از 3میلیون بشکه تا پایان شهریورماه میدهند.
چشمانداز بازار در سال2024
براساس گزارش ماهانه اوپک، رشد تولید ناخالص جهانی برای سال2024 درحالی 5/ 2درصد پیشبینیشده که این عدد برای سالجاری میلادی 6/ 2درصد ثبتشده بود. رشد تولید ناخالص کشورهای کلیدی مصرفکننده نفت ازجمله چین و هند هم روند افزایشی خواهد داشت بهگونهای که پیشبینی میشود نیمی از رشد تولید ناخالص سال2024 را این کشورها تشکیل بدهند. البته این درحالی است که روند کاهشی تورم در نیمهدوم سالجاری میلادی و 2024 ادامه یابد. همچنین فرض بر این است که سیاستهای سختگیرانه پولی و افزایش نرخ بهره برای مهار تورم تا پایان سال2023 ادامه داشتهباشد. رشد تولیدناخالص در کشورهای عضو سازمان همکاریهای اقتصادی (OECD) 9/ 0درصد خواهد بود که کمتر از میزان 1/ 1درصدی برای امسال است.
انتظار میرود همین عدد برای کشورهای غیرعضو OECD در سال2024 همان عدد 9/ 3درصدی 2023 ثبت شود. ناگفتهنماند شاخصهای متعددی مانند تاثیر افزایش تورم، سیاستهای انقباضی پولی و افزایش بدهی جهانی همچنان در ابهام هستند و هرکدام امکان تاثیرگذاری بر اعداد پیشبینیشده را دارند. اوپک پیشبینی کرده تقاضای نفت برای سال2024 به میزان روزانه 2میلیون و 200هزار بشکه افزایش خواهد یافت، رشدی که بهسبب افزایش مداوم فعالیتهای اقتصادی چین و رشد قوی فعالیتهای کشورهای غیرعضو OECD صورت خواهد گرفت. این درحالی است که اوپک میزان رشد تقاضای نفت کشورهای عضو OECD را 260هزار بشکه در روز تخمین زدهاست.
همچنین انتظار میرود سوخت حملونقل (مانند سوخت جت و بنزین)، طلایهدار رشد تقاضا برای سال2024 در بین فرآوردههای نفتی باشد. اوپک پیشبینیکرده حاشیه سود محصولات پتروشیمی در کشورهای غیرعضو OECD بدون تغییر باقیبماند که نشان از عدمتغییر اندازه تقاضای این محصولات دارد. اوپک انتظار دارد میزان رشد عرضه نفتخام کشورهای غیرعضو اوپک در سال2024 به یکمیلیون و 400هزار بشکه برسد، رشدی که ازطریق رشد تقاضا و سرمایهگذاری بالادستی حمایت میشود.
این سازمان پیشبینی کرده است رشد تولید مایعات کربنی و فرآوردهها برای آمریکا روزانه 700هزار بشکه خواهد بود که عمده آن شامل نفتخام حوزه نفتی پرمین (تگزاس و نیومکزیکو و باکن داکوتایشمالی) و میعانات گازی (که هنگام استخراج گاز برداشت میشود) خواهد بود. همچنین تخمین زدهشده تولید نفت در کانادا، گویان، برزیل، نروژ، قزاقستان و آرژانتین از طریق بهینهسازی پروژههای موجود رشد کند.
تقاضا در 2024 چگونه خواهد بود؟
اوپک تخمینزده تقاضای جهانی نفت در سال2024 روزانه 2میلیون و 200هزار بشکه نسبت به سالجاری میلادی رشد کند و به میانگین روزانه 104میلیون و 250هزار بشکه برسد. رشد تقاضای نفت برای کشورهای عضو OECDروزانه 260هزار بشکه پیشبینی شدهاست. این رشد در آمریکا بهسبب بازگشت تقاضا به میزان پیش از همهگیری کرونا و افزایش مصرف سوخت جت، بنزین و فرآوردههای سبک خواهد بود.
بنا بر پیشبینی اوپک میزان رشد تقاضا برای کشورهای عضو OECD اروپا و آسیا-اقیانوسیه 790هزار بشکه در روز خواهد بود که 460هزار بشکه کمتر از عدد پیش از همهگیری کرونا است. تخمین اوپک از رشد تقاضای کشورهای غیرعضو OECD، 2میلیون بشکه در روز برای سالآینده میلادی است. رشدی که توسط کشورهای هند و چین هدایت میشود و محصولاتی همچون سوخت جت، بنزین و سوخت صنایع (مانند خوراک پتروشیمی) بخش عمده آن را تشکیل میدهد. چشمانداز اقتصادی کشورهای خاورمیانه نیز در گزارش اوپک مثبت ارزیابی شدهاست بهگونهای که پیشبینیشده رشد تقاضای سوخت در این کشورها یکی از شاخصهای رشد تقاضای نفتخام در 2024 خواهد بود.
اوپک پیشبینی کردهاست عرضه میعانات کربنی (شامل نفتخام و مشتقات) کشورهای غیرعضو اوپک در سال2024 با افزایش روزانه یکمیلیون و 400هزار بشکهای به متوسط روزانه 68میلیون و 500هزار بشکه برسد. همچنین عرضه میعانات کربنی از سوی کشورهای عضو OECDدر سالآینده 900هزار بشکه در روز رشد خواهد کرد؛ در حالیکه این عدد برای کشورهای غیرعضو OECD روزانه 400هزار بشکه خواهد بود. براساس گزارش این سازمان، انتظار میرود کشورهای آمریکا، کانادا، گویان، برزیل، نروژ و قزاقستان در صدر لیست عرضهکنندگان میعانات قرار بگیرند که نتیجه افزایش پروژههای نفتی در این کشورها است. البته در نمودار روند تولید کشورهای مکزیک و جمهوریآذربایجان کاهش دیدهمیشود. اوپک تخمین میزند که تولید میعانات گازی (NGL) کشورهای عضو اوپک در سال2024 با رشد روزانه 65هزار بشکهای به 5میلیون و 500هزار در روز برسد.
همچنین گزارش اوپک نشان میدهد تولید نفتخام 13کشور عضو این سازمان در ماه ژوئن (حدود 2ماهقبل) در بازه ماهانه با افزایش 91هزار بشکهای در روز به میانگین 28میلیون و 19هزار بشکهای رسیده است. نفتخام در ژوئن با افزایش روزانه 600هزار بشکهای نسبت به ماه قبل بهطور میانگین روزانه 101میلیون و 200هزار بشکه به بازار جهانی عرضه شدهاست. اوپک تخمین میزند تقاضای جهانی نفتخام در سال2024 با رشد روزانه 2میلیون و 200هزار بشکهای به میانگین 104میلیون و 250هزار بشکه در روز برسد.
ایران در صدر افزایش تولید اوپک
ارزش سبد مرجع اوپک در ژوئن با سقوط 63سنتی روی 75دلار و 19سنت ثابت شد که باتوجه به قیمت بیش از 105 دلاری این سبد در مدت مشابه سالگذشته نشاندهنده کاهش 7/ 24درصدی و افت بیش از 26 دلاری در هر بشکه است. همچنین براساس این گزارش قیمت نفت سنگین ایران بهعنوان بخشی از سبد اوپک با کاهش یکدرصدی به 75دلار و 50سنت در هر بشکه رسیدکه البته رشد کرد و تا لحظه تنظیم این گزارش بشکهای 86دلار و 81سنت قیمت خوردهاست. همچنین براساس گزارش اوپک، مجموع تولید نفتخام کشورهای عضو اوپک در ژوئن امسال با افزایش 910هزار بشکهای به روزانه 28میلیون و 19هزار بشکه رسید. افزایش تولیدی که کشورهای ایران وعراق طلایهدار آن بودند درحالیکه آنگولا با کاهش تولید مواجه بود. در عینحال مقامات وزارت نفت ایران بارها از برنامههای افزایش تولید خبر دادهاند. به گزارش فارس، محسن خجستهمهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران گفته بود: «در ابتدای دولت سیزدهم تولید نفت ایران 2/ 2میلیون بشکه در روز بود و امیدواریم تا پایان شهریورماه تولید نفت کشور به کانال روزانه 3میلیون و 500هزار بشکهای برسد.»