مردی که دستان قذافی را بوسید

برلوسکونی از لغو دیدار با ملک عبدالله، پادشاه اردن، برای «شرکت در یک مهمانی با ولادیمیر پوتین» تا بوسیدن دست معمر قذافی لیبی، روابط پررنگ و بحث‌‌‌برانگیزی با خاورمیانه و شمال آفریقا در دوران ریاست‌جمهوری خود داشت. او به‌‌‌صراحت از حمله‌‌ آمریکا به عراق حمایت و بعدها ادعا کرد با آن مخالفت کرده است. برلوسکونی همچنین رابطه‌‌ نزدیکی با قذافی داشت، اما بعدها به بخشی از ائتلاف نیروهایی تبدیل شد که به سرنگونی این مستبد لیبیایی کمک کرد. بزرگ‌ترین جنجال او در رابطه با منطقه خاورمیانه مربوط به رسوایی جنسی با یک‌رقصنده‌‌ زیر سن قانونی مراکشی بود که برلوسکونی به‌‌‌دروغ ادعا کرد نوه‌‌ رئیس‌‌‌جمهور وقت مصر است.

قذافی؛ مستبد متوهم

پس ‌‌‌از اینکه قذافی در کودتای 1969 قدرت را به دست گرفت، بارها ایتالیا را به خاطر حاکمیت سرکوبگرانه‌‌ استعماری‌‌‌اش در لیبی در سال‌های 1911-1943 هدف حملات و انتقاداتی قرار داد. بنابراین زمانی که قذافی در سال 2009 در رم از هواپیما خارج شد تا برلوسکونی از او استقبال کند، این دیدار در بسیاری از سطوح، دیداری تاریخی بود. او قذافی را، پسر عمر مختار، قهرمان انقلابی لیبی که در سال 1931 به دلیل رهبری جنبش مقاومت علیه نیروهای استعماری ایتالیا توسط مقامات ایتالیایی اعدام‌‌‌ شده بود، همراهی می‌‌‌کرد. قذافی در حالی که عکس مختار را که توسط سربازان فاشیست ایتالیایی اسیر شده بود روی لباسش داشت، به خبرنگاران گفت: «برای ما، این تصویر مانند صلیب است که برخی از شما آن را در بر دارید.» فیلم حماسی «شیر صحرا» با حمایت قذافی، درباره‌‌ زندگی مختار، پس ‌‌‌از اینکه از سال 1982 به دلیل «آسیب‌رساندن به ناموس» ارتش ایتالیا توقیف ‌‌‌شده بود، پس از بازدید رهبر لیبی از تلویزیون ایتالیا به نمایش درآمد. قذافی همچنین هیاتی 300نفره را همراه خود آورده و چادری به سبک بادیه‌‌‌نشینان در کاخ قرن هفدهمی در پایتخت ایتالیا برپا کرده بود.

این سفر -اولین سفر قذافی به رم- نشان‌‌‌دهنده‌‌ رابطه‌‌ نزدیک بین برلوسکونی و حاکم لیبی بود که مدت‌‌‌ها در غرب به دلیل اتهامات مربوط به حمایت مستقیم و غیرمستقیم از تروریسم مورد انتقاد قرار گرفته بود. یک‌سال پیش از آن، این دو با معامله‌‌‌ای موافقت کرده بودند که در آن ایتالیا به لیبی برای سختی‌‌‌های استعماری به میزان 5میلیارد دلار در پروژه‌‌‌های زیربنایی غرامت می‌دهد؛ اما در ازای آن طرابلس باید افرادی را که می‌‌‌خواهند از مرز به ایتالیا عبور کنند، ره‌‌‌گیری و متوقف کند. برلوسکونی در یک جلسه در نشست سران اتحادیه‌‌ عرب، حتی دست همتای لیبیایی خود را بوسید؛ ژستی که باعث واکنش شدید ایتالیا شد. این رابطه چیزی بیش از رابطه‌‌ نمادین بود: در سال 2004 این دو رهبر «خط لوله‌‌ گاز گرین‌استریم» را افتتاح کردند که از «وفا» در لیبی تا «سیسیل» در ایتالیا کشیده می‌‌‌شد. این خط لوله طولانی‌‌‌ترین خط لوله‌‌ زیر آب در دریای مدیترانه است.

در اوج روابط نزدیک رهبران، دولت لیبی دارای سهام در بازار سهام ایتالیا و چند شرکت بزرگ و حتی مالک بخشی از باشگاه فوتبال یوونتوس بود. در این میان لیبی بزرگ‌ترین تامین‌‌‌کننده‌‌ نفت ایتالیا بود. این روابط نزدیک در جریان قیام لیبی در سال 2011 که به سرنگونی قذافی منجر شد، از بین رفت. در ابتدا، برلوسکونی ادعا کرد که می‌‌‌تواند «او را متقاعد کند که به تبعید برود» و برای «خروجی شرافتمندانه از صحنه» برای مردی که 42سال بر لیبی حکومت کرد، مذاکره کند. برلوسکونی در مارس 2011 گفت: «من برای قذافی ناراحت و متاسفم.»

با وجود تاسف و پشیمانی وی، منطقه‌‌ پروازممنوع که در سال 2011 بر فراز لیبی تحمیل شد، از خاک ایتالیا در پایگاه ناتو در ناپل آغاز شد. تنها چند ماه قبل از آن بود که برلوسکونی دست قذافی را بوسید. براساس گزارش‌‌‌ها، قذافی در آخرین ماه‌‌‌های زندگی خود با ارسال نامه‌‌‌ای به برلوسکونی از ایتالیا درخواست کمک کرد. در این نامه آمده است: «من از رفتار دوستی که با او یک معاهده‌‌ دوستی امضا کرده‌‌‌ام که به نفع هر دو کشور است، شگفت‌‌‌زده شده‌‌‌ام. امیدوار بودم حداقل شما نگران واقعیت‌ها باشید و قبل از اینکه حمایت خود را به این جنگ اضافه کنید، میانجی‌گری کنید.» پس‌‌‌ازاینکه قذافی در نهایت دستگیر، کشته و در خیابان‌‌‌ها کشیده شد، برلوسکونی با این عبارت لاتین اظهارنظر کرد: «Sic transit gloria mundi» (به‌‌‌این‌‌‌ترتیب از شُکوه جهان درگذشت).

حمایت از جنگ عراق

برلوسکونی از حمله‌‌ آمریکا به عراق در سال 2003 با وجود مخالفت اکثریت ایتالیایی‌‌‌ها حمایت کرد. او از «جورج بوش» (رئیس‌‌‌جمهور آمریکا) و «تونی بلر» (نخست‌‌‌وزیر انگلیس) حمایت کرد و گفت: «امروز غرب تنها قدرت نظامی است و در درون غرب، ابرقدرت نظامی بی‌‌‌نظیری به نام ایالات‌‌‌متحده وجود دارد.» او افزود: «امروز ما می‌‌‌پرسیم که آیا می‌‌‌توان با نگاهی به آینده، به‌‌‌عنوان صادرکنندگان دموکراسی و آزادی در سراسر جهان مداخله کرد؟» دو سال قبل‌‌‌تر، او پس از حملات 11سپتامبر در نیویورک، زمانی که تمدن غرب را «برتر» توصیف کرد، خشم بین‌المللی را در میان کشورهای مسلمان برانگیخت. برلوسکونی گفت: «ما باید از برتری تمدن خود آگاه باشیم که متشکل از یک نظام ارزشی است که به مردم در کشورهایی که آن را پذیرفته‌‌‌اند رفاه گسترده داده و احترام به حقوق بشر و مذهب را تضمین می‌کند. این احترام در کشورهای اسلامی وجود ندارد.»

با وجود انتقادات داخلی، برلوسکونی به شکل پرشوری از اقدامات آمریکا در عراق دفاع و حتی به دفاع آمریکا از اروپا طی جنگ‌جهانی دوم اشاره کرد. او از این دفاع استفاده کرد تا بیان کند که رد درخواست بوش برای حضور نظامی ایتالیا در عراق برای او «غیرقابل‌‌‌تصور» است. او گفت: «همه باید این آگاهی را داشته باشند که از دموکراسی بزرگ آمریکایی تشکر کنند.» ایتالیا برای تهاجم اولیه در مارس 2003 سربازی تامین نکرد، اما هفته‌‌‌ها بعد، 3‌هزار سرباز را پس از سقوط بغداد اعزام کرد. بااین‌‌‌حال، در سال 2005، برلوسکونی مدعی شد که بارها تلاش کرده است طی مذاکره با بوش، وی را از این تهاجم منصرف کند. او گفت: «هرگز متقاعد نشده‌‌‌ام که جنگ بهترین راه برای موفقیت در دموکراتیک کردن کشور و بیرون کشیدن آن از یک‌دیکتاتوری هرچند خونین بود. چند بار سعی کردم رئیس‌‌‌جمهور آمریکا را متقاعد کنم که جنگی را آغاز نکند.» این اظهارات توسط اپوزیسیون وقت ایتالیا مورد تمسخر قرار گرفت و آنها آن را تاکتیکی بدبینانه برای انتخاب مجدد در بحبوحه‌‌ شرایط بد اقتصادی و واکنش شدید نسبت به سیاست خارجی وی ‌‌‌دانستند.

مواضع طرفدار اسرائیل

برلوسکونی در دوران تصدی خود یکی از طرفداران سرسخت رهبران اسرائیل در اروپا بود و حتی عضویت اسرائیل در اتحادیه‌‌ اروپا را تبلیغ می‌‌‌کرد. در دهه‌‌ 1980، دولت ایتالیا نسبتا طرفدار فلسطین بود. رئیس‌‌‌جمهور سابق «ساندو پرتینی» از سخنرانی پایان سال خود در سال 1982 برای صحبت در مورد قتل‌‌‌عام آوارگان فلسطینی در صبرا و شتیلا در طول جنگ داخلی لبنان استفاده کرد، در حالی که نخست‌‌‌وزیر سوسیالیست سابق «بتینو کراکسی» از مبارزات مسلحانه‌‌ فلسطین در سال 1985 دفاع کرد. اما برلوسکونی قاطعانه از اسرائیل حمایت کرد و آن را «نه‌‌‌تنها بزرگ‌ترین نمونه‌‌ دموکراسی و آزادی در خاورمیانه، بلکه تنها نمونه» توصیف کرد.

او در سال 2010 گفت که اسرائیل را یک‌کشور اروپایی می‌‌‌داند و «رویای» عضویت آن در اتحادیه‌‌ اروپا را دیده است. برلوسکونی گفت: «تا زمانی که من یکی از شکل‌‌‌دهندگان سیاست هستم، بزرگ‌ترین آرزوی من این است که اسرائیل را در میان کشورهای اتحادیه‌‌ اروپا قرار دهم.» او با تلاش‌‌‌ها برای «به رسمیت شناختن یک‌‌‌جانبه‌‌ فلسطین» مخالفت کرد؛ مگر اینکه یک دولت واحد فلسطینی تروریسم را محکوم کند و حق موجودیت اسرائیل را بپذیرد و متعهد شد که با هرگونه تلاشی ازاین‌‌‌دست در اروپا مبارزه کند. او گهگاه موردانتقاد برخی از بخش‌‌‌های اسرائیلی نیز قرار گرفت، به‌‌‌ویژه در مورد اظهارنظرهای مربوط به فاشیسم در دهه‌‌ 1930. در پارلمان اروپا در سال 2003، او به یک‌سیاستمدار آلمانی گفت که وی [آن سیاستمدار آلمانی] برای نقش یک نگهبان اردوگاه کار اجباری «عالی» خواهد بود. برلوسکونی همچنین از بنیتو موسولینی، رهبر فاشیست، که زمانی مدعی بود «کسی را نکشته» تمجید کرد. براساس داده‌‌‌های گردآوری‌‌‌شده توسط مورخ «لیلیانا پیچیوتو فارگیون»، هزاران یهودی ایتالیایی در طول هولوکاست تبعید شدند که بسیاری از آنها در اردوگاه‌‌‌های کار اجباری کشته شدند.

دروازه‌‌ یاقوت

یکی از بزرگ‌ترین رسوایی‌‌‌ها در دوران ریاست برلوسکونی، «کریمه المحروق»، رقصنده‌‌ مراکشی بود. برلوسکونی در اوایل سال 2010 هنگامی‌‌‌که محروق 17ساله بود متهم به پرداخت پول برای برقراری رابطه‌‌ جنسی با محروق، معروف به «یاقوت رباینده‌‌ دل‌‌‌ها» شد. محروق در آن زمان به خبرنگاران گفت طی شامی که نخست‌‌‌وزیر وقت در عمارت خود در نزدیکی میلان برگزار کرده بود، 7‌هزار یورو و مقداری جواهرات به او داده شد. محروق و برلوسکونی هر دو رابطه‌‌ جنسی را انکار کردند. این مراکشی بعدها پس از متهم شدن به دزدی در یک ایستگاه پلیس در میلان دستگیر شد. افسر پلیس مسوول تحقیق گفت که برلوسکونی تماس گرفت و به‌‌‌دروغ ادعا کرد که محروق نوه‌‌ حسنی مبارک، رئیس‌‌‌جمهور وقت مصر، است. این غول در سال 2013 مجرم شناخته شد و به دلیل اتهام پرداخت پول برای رابطه‌‌ جنسی با یک زن زیر سن قانونی به هفت‌سال زندان و محرومیت از مشاغل دولتی محکوم شد.

 اما این محکومیت یک سال بعد با تجدیدنظر لغو شد و او بار دیگر واجد شرایط نامزدی شد. آن به‌‌‌اصطلاح «پارتی‌‌‌های بونگا» که در آن رقصندگان و مدل‌‌‌های جوان به اقامتگاه برلوسکونی در میلان دعوت می‌‌‌شدند تا در مجالسی شرکت کنند که به‌‌‌ظاهر شبیه عیاشی بود و این از ویژگی‌‌‌های زندگی شخصی نخست‌‌‌وزیر ایتالیا بود. او با چند پرونده‌‌ حقوقی، به اتهامات مختلف از فساد مالی گرفته تا تقلب مالیاتی و تن‌‌‌فروشی زیر سن قانونی روبه‌رو شد، اما همه‌‌ آنها رد یا در دادگاه تجدیدنظر لغو شدند.