اعماق رکود بورس تهران

در پی تداوم روند کم‌‌‌‌‌‌‌رمق بازار سرمایه، شاخص‌کل بورس تهران با افت 3هزار و 400واحدی به یک‌میلیون و 954هزار واحد رسید. شاخص‌کل هم‌‌‌‌‌‌‌وزن نیز با کاهش 51/ 0درصدی به 673هزار واحد رسید. شرایط کلان اقتصادی و نحوه سیاستگذاری در کشور، بازار سرمایه را به این روز انداخته و با وجود قیمت‌های پایین، خریدهای درشتی در بازار سهام مشاهده نمی‌شود.

در این شرایط کسی به ارزانی سهام و ارزش ذاتی سهام توجهی نمی‌کند، به‌طوری‌که بازار سرمایه به p/ eفعلی که اکنون به پایین‌ترین سطوح در ماه‌های اخیر رسیده است، واکنشی نشان نمی‌دهد؛ چراکه اعتماد‌‌‌‌‌‌‌ها به بهبود سیاستگذاری در ایران و در پی آن رشد صنایع از بین رفته‌است، با این‌وجود قیمت‌ها برای بلندمدت مناسب هستند اما چالش اصلی این است که تا اطلاع ثانوی، بازار با تحرکات خاصی همراه نخواهد شد. تابلوی معاملات نیز گویای موارد فوق است و روند ارزش معاملات و ورود و خروج پول حقیقی، نشان‌دهنده اوضاع وخیم بازار سهام هستند. این درحالی است که انتشار اخبار مثبت از بازار خودرو موجب‌شده‌است تا علاوه‌بر معاملات سبز این گروه، آپشن‌‌‌‌‌‌‌های نمادهای خودرویی نیز بازدهی روزانه بالایی را به‌ثبت برسانند.

 کاهش تب بازارهای جهانی

بازارهای جهانی طی هفته اخیر در پی احتمال افزایش دوباره نرخ بهره با افت اندکی همراه شد. قیمت نفت طی هفته گذشته به دلیل انتشار داده‌های ضعیف چین و افزایش نگرانی‌ها درخصوص بهبود اقتصادی این کشور از سقف 87دلاری خود کاهش یافت، اما به دلیل کاهش عرضه از سوی تولیدکنندگان بزرگ هنوز در سطح بسیار بالایی قرار دارد. کرک‌اسپردها نیز به سطوح بالایی نزدیک به تابستان سال‌گذشته رسیده است. افزایش احتمالی نرخ بهره توسط بانک مرکزی آمریکا نیز سبب شده‌است تا ترس اندک ناشی از رکود اقتصادی بر بازار حاکم شود. طلای جهانی نیز در پی افزایش نرخ اوراق در آمریکا با کاهش همراه شده‌است، به‌طوری‌که انس جهانی طلا به زیر سطح ‌هزار و 900دلار افت کرد. با توجه به اهمیت این سطح، احتمالا بازگشت به بالای ‌هزار و 900دلار بسیار سخت خواهد بود.

همچنین احتمال ورشکستگی غول‌‌‌‌‌‌‌های املاک در چین نیز می‌تواند موجب خرید کم‌‌‌‌‌‌‌تر طلا توسط چینی‌‌‌‌‌‌‌ها در بازارهای جهانی شود.

سنگ‌آهن نیز در پی عدم‌کاهش تولید فولاد توسط شرکت‌های چینی توانست خود را بالای 100دلار حفظ کند. در پی افزایش قیمت مواد اولیه فولادی، قیمت فلزات اساسی در بازارهای جهانی بهبود قابل‌توجهی را تجربه کردند، به‌طوری‌که هر‌تن شمش روی به بالای 2هزار و 300دلار، هر‌تن شمش آلومینیوم به 2هزار و 144 و نرخ هر‌تن بیلت ایران نیز به 465دلار رسیده است. قیمت‌‌‌‌‌‌‌ محصولات پتروشیمی نظیر اوره و متانول نیز با افت اندکی همراه شدند، به‌طوری‌که نرخ اوره به 370دلار و نرخ متانول به 267دلار رسید، اما همچنان سطح قیمت‌ها نسبت به ماه‌های گذشته بسیار بالاست.

 خودرویی‌‌‌‌‌‌‌ها همچنان پرحاشیه

پس از مجمع پر خبر ایران‌خودرو و انتقاد تولیدکننده از قیمت‌گذاری دستوری، بانک صادرات بلوک ایران‌خودرو را به قیمت 320تومان عرضه کرد. گروه بهمن و مجموعه کروز خریدار این بلوک بودند. ظاهرا تولیدکننده و سیاستگذار به این واقعیت پی بردند که این شیوه از قیمت‌گذاری و ادامه روند نادرست سیاستگذاری در بازار خودرو، موجب‌شده‌است تا تولیدکننده به ورطه زیان کشیده شده و هرقدر زمان می‌گذرد، سهامداران خودرویی بیشتر در منجلاب زیان فرو می‌روند. به‌نظر می‌رسد اگر شعارهای وزیر صمت درخصوص اقتصاد بازار د‌رعمل مشاهده شده و دیدگاه سیاستگذار اصلاح شود، خودرویی‌‌‌‌‌‌‌ها می‌توانند لیدر خوبی برای تحرکات احتمالی بازار در آینده باشند. علاوه‌بر این با توجه به افزایش سهم گروه بهمن و کروز در ایران‌خودرو، احتمال آن وجود دارد که دیدگاه مدیریتی دستخوش تغییر شود. خبرهایی نیز درخصوص احتمال عرضه سهام بلوک ایران‌خودرو توسط بانک تجارت در فضای‌مجازی دست به‌دست می‌شود که خریداران این بلوک نیز احتمالا گروه بهمن و کروز خواهند بود. تکذیب خبر محدودیت در دامنه‌نوسان و تمدید حدنصاب سرمایه‌گذاری در سهام توسط صندوق‌های درآمد ثابت نیز سیگنال‌های مثبتی است که تا حدودی فشار فروش را بر بازار کاهش خواهد داد.

 تابلوی بورس سیگنال منفی می‌دهد

بورس تهران همچنان مانند هفته‌های گذشته به روند خسته‌‌‌‌‌‌‌کننده و فرسایشی خود ادامه می‌دهد، به‌طوری‌که ارزش معاملات در تابلوی بورس تهران اعداد بالا و قابل‌قبولی را به خود ندیده و تا زمانی‌که ارزش معاملات چند روز متوالی اعدادی بالای 10همت را در کوتاه‌مدت به‌ثبت نرسانند، احتمالا سیگنال خرید بسیاری از سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران فعال نخواهد شد. دلیل پایین ماندن ارزش معاملات نیز بی‌‌‌‌‌‌‌تصمیمی و بلاتکلیفی دولت در مواجهه با مشکلات است که گاهی خود دولت، در نقش ایجادکننده موانع ظاهر می‌شود. نگاهی به روند میانگین متحرک ارزش معاملات نیز نشان می‌دهد که همچنان گارد ارزش معاملات نزولی است و امیدها برای بهبود معاملات بازار کاهش یافته‌است. روند ورود وخروج پول حقیقی نیز نشان می‌دهد که تمایلات به بازار سرمایه از بین رفته‌است.

 رشد آپشن‌‌‌‌‌‌‌ها در پی خبر خودرویی‌‌‌‌‌‌‌ها

روند مثبت معاملات صنعت خودرو، سبب شده‌است تا معاملات آپشن نیز رشد قیمتی خوبی را تجربه کند، به‌طوری‌که «ضسپا6006» با رشد 12درصدی پرمیوم و «ضسپا6005» با رشد 5/ 9درصدی پرمیوم همراه شد، همچنین پرمعامله‌‌‌‌‌‌‌ترین نماد آپشن خودرویی، «ضسپا6005» بوده که ارزش معاملات آن 23میلیارد‌تومان بوده‌است. علاوه‌بر این، بازدهی حاصل از کاوردکال (خرید سهام و فروش اختیار خرید) در نماد «ضسپا1002» حدود 32درصد است که سررسید ‌آن فروردین سال‌آینده است. آمارها نشان می‌دهد، ارزش کل معاملات آپشن در روز گذشته حدود 74میلیارد‌تومان بوده که نسبت به دو روز قبل‌تر از آن با رشد همراه شده‌است، بااین‌حال به دلیل بی‌‌‌‌‌‌‌رمقی بازار سرمایه، ارزش معاملات همچنان در سطح پایینی قرار دارد.

 روند فعلی بازار تا کی ادامه می‌‌‌‌‌‌‌یابد؟

بازار سرمایه در حال‌حاضر تمایلی برای رشد ندارد. برخی از این بی‌‌‌‌‌‌‌رمقی به دلیل شرایط بازارهای جهانی است، اما دلیل اصلی افت قیمت‌ها را می‌توان به دولت و بی‌‌‌‌‌‌‌تصمیمی یا اخذ رویکردهای نادرست او، نسبت داد. با وجود اینکه قیمت‌ها بسیار کاهش یافته‌است، اما چشم‌‌‌‌‌‌‌انداز غبارآلود اقتصادی کشور، اهالی بازار را نسبت به خرید دلسرد کرده‌است. هرچند گاهی اخبار ضدونقیض اما مثبت از بازار خودرو به گوش می‌رسد، اما تجربه در بازار نشان‌داده‌است تا شعارها در کشور به مرحله اجرا نرسند، تحرکات به‌خصوصی در بازار ایجاد نخواهد شد. تا زمانی‌که تغییر اساسی در متغیرهای کلان اقتصادی مشاهده نشود، بازار با بی‌‌‌‌‌‌‌توجهی سرمایه‌ها مواجه‌شده و تثبیت شرایط اسفناک فعلی و طولانی‌شدن آن، موجب می‌شود تا بازگشت اعتماد به بازار سخت‌‌‌‌‌‌‌تر شود.