در واقع بر اساس اعلام گروه تحقیقات هواشناسی کاربردی یزد، بررسی آمار بارندگی ایستگاه‌‌‌های سازمان هواشناسی نشان می‌‌‌دهد، 92درصد استان یزد تحت‌تاثیر شدت‌‌‌های مختلف خشکسالی قرار داشته و تنها حدود 8درصد آن دارای بارشی نرمال بوده است. همین وضعیت موجب شده تا در راستای استفاده بهینه از آب و سازگاری با خشکسالی و همچنین با توجه به اهداف پیش‌بینی شده در برنامه اقتصاد مقاومتی و سند انتظار، با عنوان افزایش تولید سبزی، صیفی و جالیزی در راستای تحقق اجرای پروژه‌‌‌های برنامه تحولی یزد نوین، اهداف و طرح‌‌‌های متفاوتی در زیر بخش‌های کشاورزی و گلخانه‌‌‌ها تعریف و پیگیری شود. یکی از محصولاتی که در این برنامه‌ریزی‌‌‌ها رشد قابل‌توجهی در کشت، برداشت و از همه مهم‌تر فروش داشته، محصول گندم است؛ محصول گندم با توجه به نقش بسزایی که در معیشت، اقتصاد و تامین غذای کشورهای جهان داشته و خودکفایی در تولید آن، امتیازی بزرگ محسوب می‌شود و به عنوان یک محصول استراتژیک شناخته می‌شود.
درباره وضعیت فروش این محصول در استان یزد مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران گفت: خرید تضمینی گندم در استان بوشهر با حدود 6برابر و استان یزد با حدود 5/ 5 برابر از رشد کم‌‌‌سابقه‌‌‌ای برخوردار بوده است. سید سعید‌راد افزود: بعد از این دو استان، میزان خرید تضمینی گندم در استان کهگیلویه و بویراحمد حدود 5/ 2 برابر، استان‌‌‌های البرز و فارس بیش از دو برابر و استان اصفهان دو برابر رشد داشته است.
در این زمینه مدیر تعاون روستایی استان یزد هم گفت : خرید تضمینی گندم توسط هشت مرکز خرید تحت نظارت مدیریت تعاون روستایی استان یزد با افزایش کم سابقه 5/ 5 برابری از مرز 8هزار تن گذشته است. سیدحسین دشتی افزود: با آغاز فصل برداشت محصول استراتژیک گندم از نیمه خرداد سال 1402، خرید گندم از کشاورزان یزدی در هشت مرکز خرید اتحادیه و تعاونی‌‌‌های تولید و روستایی شهرستان‌‌‌های ابرکوه، خاتم، مروست و بهاباد تحت نظارت مدیریت تعاون روستایی استان یزد آغاز شد. وی ادامه داد: تا پایان تیرماه سال‌جاری 8هزار و 100تن گندم به صورت تضمینی خریداری شده است که بیش از 50درصد آن در قالب کشت قراردادی بوده است. مدیر تعاون روستایی یزد خاطرنشان کرد: با وجود کمبود آب در این استان به همت کشاورزان سختکوش و برنامههای حمایتی دولت در راستای حفظ امنیت غذایی، مهار تورم و رشد تولید در سال‌جاری، میزان خرید تضمینی گندم از کشاورزان استان در مقایسه با سال‌‌‌های گذشته 5/ 5 برابر افزایش داشته است.
دشتی ادامه داد: نرخ مصوب خرید گندم از قرار هر کیلوگرم 150هزار ریال است که دولت تاکنون نسبت به پرداخت وجه کامل خریدهای ثبت شده در سامانه از طریق بانک کشاورزی به کشاورزان اقدام کرده است. درباره وضعیت کشاورزی این خطه از کشور سرپرست سازمان جهاد کشاورزی یزد گفت : بخش کشاورزی استان با وجودی که در مجموع حدود یک‌درصد از کل سطح زیرکشت آبی کشور را به خود اختصاص داده، 1/ 3درصد از تولیدات کشور را از آن خود کرده است. محمدعلی حاتمی‌‌‌زاده افزود: این وضعیت تولید، موید بهره‌وری مناسب از زمین و آب توسط کشاورزان زحمتکش این خطه است.
مدیر شرکت خدمات حمایتی کشاورزی استان یزد هم با اشاره به افزایش قابل‌توجه محصول گندم در سال جاری نسبت به سال گذشته گفت: با توجه به کمبود منابع آبی در بسیاری از مناطق استان، خوشبختانه با تغذیه مناسب گندم، شاهد افزایش چشمگیر در تولید این محصول استراتژیک نسبت به سال زراعی قبل هستیم، به طوری که خرید تضمینی گندم استان از 1500 تن به 8هزار تن افزایش داشته است. محمدحسن زارعیان افزود: یکی از مهم‌ترین روش‌‌‌های رسیدن به خودکفایی در محصولات اساسی تغذیه مناسب گیاهی است که امیدواریم در سال 1402 با تخصیص منابع مالی مناسب بتوانیم نیاز استان به کودهای کشاورزی را تامین کرده و در آینده نزدیک با افزایش کمی و کیفی تولید محصولات کشاورزی شاهد خودکفایی در تامین تمامی نیازهای اساسی باشیم.
البته اراضی قابل کشاورزی استان 170هزار هکتار بوده که به علت کمبود آب و تداوم 2 دهه پدیده خشکسالی 114هزار هکتار آن به کشت محصولات کشاورزی اختصاص داشته است. بارها از سوی مسوولان شرکت آب منطقه‌‌‌ای استان یزد اعلام شده که سالانه بین 270 تا 300 میلیون مترمکعب کسری مخزن در منابع آب استان شاهد هستیم که این مساله موجب شده هر ساله 50 سانتی‌متر سطح آب منابع زیرزمینی افت پیدا کند. ضمن آنکه گفته می‌شود که میزان برداشت آبی که به آبخوان‌‌‌ها وارد می‌شود نباید بیشتر از 75درصد شود این در حالی است که اکنون میزان برداشت از منابع آب استان 130درصد است؛ بنابراین تنها راه تداوم کشاورزی در این استان، صرفه‌جویی، مدیریت مصرف آب و تغییر کشت سنتی به مدرن و استفاده از بذر اصلاح شده کم آبخواه و سازگار با خشکسالی است که با برنامههای استان در حال پیگیری است.
