آشنایی و درسآموزی از دانش و تجربه بزرگان و غولهای اندیشه و فکر همیشه مغتنم و ارزشمند است و میتواند چراغ راه اندیشمندان جوان و تازهکارها باشد. در اینجا نویسنده در قالب چند ده پرسش یکسان سراغ تعدادی از بزرگان علم اقتصاد که در دهههای پایانی عمر خود به سر میبرند رفته و از آنها از هر دری پرسیده است. از گذشته و حال، نقاط ضعف و قوت خود، شکستها و پیروزیها، چه انتظاری از همکاران و دوستان خود دارید، تعریف خوشبختی و شادکامی از دید آنها و حتی خوراکی موردعلاقهتان چیست. نکته جالب اینکه این اشخاص هم بدون پردهپوشی تقریبا به همه این پرسشها پاسخ دادهاند و به نظر میرسد مکنونات قلبی خود را در اختیار خواننده قرار دادهاند.
پل ای. ساموئلسون PPaul Anthony Samuelson
1. وخامتبارترین فاجعه اقتصادی تاکنون چه بودهاست؟ بحران بزرگ جهانی از 1929 تا 1937.
2. نویدبخشترین تحول در علم اقتصاد چه بودهاست؟ پیشرفت دانش اقتصادی در حوزه اقتصاد کلان و تمایل رأیدهندگان به استفاده از آمارهای کلان هنگام انتخابات.
3. مهمترین تهدید اقتصادی برای آینده چیست؟ «جنگ سرد» جدید ژئوپلیتیک و حملات تروریستی ریشهدارشده.
4. بدترین خطای سیاستگذاری اقتصادی که بهخاطر میآورید چیست؟ مقاومت هربرت هوور و اقتصاددانان سنتی پیش از 1930 دربرابر اجرای سیاستهای انبساطی پولی بانکمرکزی و بودجهای دولت پس از بحران 1929.
5. روشنگرانهترین اقدام سیاستگذاری اقتصادی کاملا ملموس چه بود؟ برنامه کمک مالی مارشال برای بهبود اقتصادی اروپایغربی پس از جنگ.
6. کدام سیاستمدار را بهخاطر مهارت عالی در سیاستگذاری اقتصادی تحسین میکنید؟ فرانکلین دلانو روزولت.
7. گمراهکنندهترین رویکرد نظری در علم اقتصاد را کدام میدانید؟ مکتب لیبرتارین (اصالت آزادی یا اختیارگرایی.)
8. مهمترین پیشرفت نظری در علم اقتصاد چه بود؟ نظریه مالیه مدرن- خرد و کلان.
9. اگر تنها ملاک انتخاب شما اقتصادی بود، دوست داشتید الان در کدام کشور زندگی میکردید؟ کانادا
10. اگر تنها ملاک انتخاب شما چالش فکری بود، دوست داشتید در چه دورانی زندگی میکردید؟ بزرگسالی در دوره 70-1930.
11. اگر مجبور به انتخاب بین کارآیی و برابری بودید، کدام را انتخاب میکردید؟ برای افزایش برابری مجبور به پرداخت هزینه به شکل تحمل مقداری ناکارآیی هستید.
12. اگر مجبور به انتخاب بین آزادی و عدالت بودید، کدام را انتخاب میکردید؟ از آن عدالتی پشتیبانی میکردم که آزادی تحققیافته را هدف قرارداده باشد.
13. حد مطلق مالیاتستانی چقدر است (بهصورت حداکثر درصد از درآمد شخصی بیان کنید) ؟ نرخ مالیات حاشیهای بیش از 50درصد خودویرانگر است.
14. حد مطلق فعالیت دولت (بهصورت حداکثردرصد از تولید ناخالص داخلی) چقدر است؟ هیچ حد «مطلقی» وجود ندارد. بریتانیا و آمریکا در جنگجهانی دوم مجبور شدند فقط 50درصد از تولید ناخالص داخلی خود را برای مصرف خصوصی باقی بگذارند.
15. اقتصاددان موردعلاقه شما در زمان حال کیست؟ اینکه جیمز توبین/ آرتور اوکان به این دنیا بازگردانده شوند. کنت ارو زنده باشد.
16. اندیشمند محبوب شما درنظریه اقتصادی میان کلاسیکها کیست؟ آدام اسمیت.
17. در خارج از علم اقتصاد، از کدام نویسنده بیشترین تاثیر را پذیرفتید؟ جی. ویلارد گیبس.
18. از نظر فکری بیشتر مدیون چه کسانی هستید؟ ای. بی. ویلسون و آلوین هانسن.
19. الگوی فکری اصلی شما چه کسی بوده است؟ توبین و کینز.
20. از کدام اثر اقتصادی (کتاب، مقاله، سخنرانی) بیشترین تاثیر را پذیرفتید؟ لئون والراس، تعادل عمومی.
21. برجستهترین «بینش» فکری که به یاد دارید کدام بود؟ اصول وحدتبخش داروین و ماکسول.
22. پژوهشگر اقتصادی باید چه ویژگیای داشتهباشد؟ آشنایی با تاریخ اقتصادی.
23. مهمترین پیشبرد علمی خود را چه میدانید؟ پژوهش اقتصادی در حوزههای گسترده و متنوع: کلان/ خرد، تجربیگرا.
24. دردناکترین شکست در زندگی حرفهایتان چه بود؟ در وداع با تحلیل اقتصادی بحران بزرگ خیلی کند عمل کردم.
25. ویژگی شخصیتی اصلی شما چیست؟ تلاش میکنم بر اشتباه خود پافشاری نکنم.
26. عیب شخصی اصلی شما چیست؟ زیادی شهودی؛ زیادی بینظم.
27. کدام ویژگی شخصیتی همکاران خود را بیشتر دوست دارید؟ دلمشغولی به حقایق جدید.
28. کدام ویژگی شخصیتی دوستان خود را بیشتر دوست دارید؟ دوستی همراه با شوخطبعی.
29. خوشبختی را چه معنا میکنید؟ سرگرم مشغلههای فکری خود بودن.
30. شادکامی از نظر شما چیست؟ انجام بهترین کار در توانتان؛ نه به رکوردهای دستنیافتنی دستیافتن.
31. وحشتناکترین بدبختی اقتصادی از نظر شما چیست؟ دولت فاشیستی- کمونیستی.
32. به غیراز اقتصاد، دوست دارید وقتتان را چگونه بگذرانید؟ تنیس، نوازش سگ، قهقهه سردادن با اعضای خانواده.
33. خوراکی موردعلاقه شما؟ شیر کمچرب.
کنت جی. ارو PKenneth Arrow
1. وخامتبارترین فاجعه اقتصادی تاکنون چه بودهاست؟ در دوره مدرن، بحران بزرگ از 1929 تا 1940.
2. نویدبخشترین تحول اقتصادی چه بودهاست؟ در دوره اخیر، انقلاب اطلاعات.
3. مهمترین تهدید اقتصادی برای آینده چیست؟ جدای از تهدیدات سیاسی-نظامی (بمب هستهای)، کمبود روزافزون منابع انرژی همراه با تبعاتی که منابع انرژی برای گرمایش زمین دارد.
4. بدترین خطای سیاستگذاری اقتصادی که بهخاطر میآورید چیست؟ ویرانی و نابودی اقتصاد تعدادی از کشورهای آفریقایی بهدست دولتهای دزد ناشی خرابکار (آخرین نمونه، زیمبابوه) ؛ اما رقبا زیادند.
5. روشنگرانهترین اقدام سیاستگذاری اقتصادی کاملا ملموس چه بود؟ منشور حقوق سربازان، یعنی یارانه مناسب به کهنه سربازان جنگجهانی دوم در آمریکا برای ادامه تحصیلات عالی. این بنیان پیشرفت فناورانه آمریکا بود.
6. کدام سیاستمدار را بهخاطر مهارت عالی در سیاستگذاری اقتصادی تحسین میکنید؟ رئیسجمهور بیل کلینتون و وزرای خزانهداری او به دلیل مدیریت بودجه و بحرانهای اقتصادی خارجی.
7. گمراهکنندهترین رویکرد نظری در علم اقتصاد را کدام میدانید؟ جزماندیشی قیاسی اتریشی (به ویژه فون میزس؛ تا حدی کمتر هایک.)
8. مهمترین پیشرفت نظری در علم اقتصاد چه بود؟ در نیمه دوم قرن بیستم، اطلاعات نامتقارن.
9. اگر تنها ملاک انتخاب شما اقتصادی بود، دوست داشتید الان در کدام کشور زندگی میکردید؟ اگر ملاک فقط دستاوردهای اقتصادی باشد، سوئد.
10. اگر تنها ملاک انتخاب شما چالش فکری بود، دوست داشتید در چه دورانی زندگی میکردید؟ زمان حال به اندازه کافی خوب است.
11. اگر مجبور به انتخاب بین کارآیی و برابری بودید، کدام را انتخاب میکردید؟ این دوگانگی کاذب است: افراط در هریک قابلدوام نیست.
12. اگر مجبور به انتخاب بین آزادی و عدالت بودید، کدام را انتخاب میکردید؟ پاسخ بالا.
13. حد مطلق مالیاتستانی چقدر است (بهصورت حداکثر درصد از درآمد شخصی بیان کنید)؟ فکر نکنم بتوان به این پرسش به شکل انتزاعی پاسخ داد. مسلما در صورت مدیریت خوب، ارقام بالای 50درصد بهدست میآید و با کارآیی و رشد سازگار است.
14. حد مطلق فعالیت دولت (بهصورت حداکثر درصد از تولید ناخالص داخلی) چقدر است؟ پرسش بیمعنی؛ میتوان با کمترین مدیریت مستقیم منابع توسط دولت کنترل دولتی عالی داشت و برعکس.
15. اقتصاددان موردعلاقه شما در زمان حال کیست؟ جیمز هکمن
16. اندیشمند محبوب شما درنظریه اقتصادی میان کلاسیکها کیست؟ ویلفردو پارتو (منظورم «جالبترین» است، نه «بهترین.»)
17. در خارج از علم اقتصاد، از کدام نویسنده بیشترین تاثیر را پذیرفتید؟ فئودور داستایوفسکی.
18. از نظر فکری بیشتر مدیون چه کسانی هستید؟ اجازه دهید از چند نفر نام ببرم: جان آر. هیکس، جاکوب مارشاک و جالینگ کوپمنز.
19. الگوی فکری اصلی شما چه کسی بود؟ هیچ الگویی نداشتم.
20. از کدام اثر اقتصادی (کتاب، مقاله، سخنرانی) بیشترین تاثیر را پذیرفتید؟ کتاب «ارزش و سرمایه» هیکس.
21. برجستهترین «بینش» فکری خود که به یاد دارید کدام بود؟ چندین مورد داشتهام، اما فکر میکنم درک «مساله انتخاب اجتماعی» و دیدن «قضیه ناممکنی» (که چند روز وقتم را گرفت) باید شماره یک باشد.
22. پژوهشگر اقتصادی باید چه ویژگیای داشتهباشد؟ از جزمگرایی روششناختی بیزارم. کارهای خوب میتوانند به شکلهای گوناگون باشند.
23. مهمترین پیشبرد علمی خود را چه میدانید؟ دو تا: انتخاب اجتماعی، اطلاعات نامتقارن که در بستر مراقبتهای پزشکی بسط یافتهاست (دیگران از مسیرهای مختلف به همین هدف رسیدند.)
24. دردناکترین شکست در زندگی حرفهایتان چه بود؟ هیچ شکست دردناکی ندارم؛ در تعداد زیادی کورهراههای بنبست حرکت کردهام، اما معمولا در این فرآیند چیزهایی آموختهام.
25. ویژگی شخصیتی اصلی شما چیست؟ کنجکاوی شدید.
26. عیب شخصی اصلی شما چیست؟ بیمیلی بهدستوپنجه نرمکردن جدی با کار.
27. کدام ویژگی شخصیتی همکاران خود را بیشتر دوست دارید؟ به چالش کشیدن و زیر سوال بردن من.
28. کدام ویژگی شخصیتی دوستان خود را بیشتر دوست دارید؟ گشودگی و رک بودن.
29. خوشبختی را چه معنا میکنید؟ نمیتوان پاسخ داد.
30. شادکامی از نظر شما چیست؟ این هم همینطور.
31. وحشتناکترین بدبختی اقتصادی از نظر شما چیست؟ بحران جدی اقتصادی
32. به غیراز اقتصاد، دوست دارید وقتتان را چگونه بگذرانید؟ ادبیات، موسیقی.
33. خوراکی موردعلاقه شما؟ اردک کبابشده.
ورنون ال. اسمیت PVernon Lomax Smith
1. وخامتبارترین فاجعه اقتصادی تاکنون چه بودهاست؟ تاثیرگذارترین مورد بر من بحران بزرگ جهانی بود. این اولین چیزی است که در زندگیام به یاد میآورم. روزگار سختی بود
2. نویدبخشترین تحول اقتصادی چه بودهاست؟ خلقثروت باورنکردنی که اکنون در سطح جهانی به لطف نوآوری ناشی از فناوری ارتباطات و رایانه، فناوری نانو، زیستفناوری و... ادامه دارد. تمام این پیشرفتها در علم. سرعتی که این نوع تخصصیشدن جهانی در حال وقوع است شگفتانگیز است. دنیایی کاملا جدید ایجاد میشود.
3. مهمترین تهدید اقتصادی برای آینده چیست؟ بهخصوص اینجا در آمریکا، ممکن است ظرفیت خود را برای نوآوری از دست بدهیم و ممکن است آزادی خود را از دست بدهیم. تشدید مداخلات در آزادی و یکی از آخرین خطرات 11 سپتامبر 2001 است.
4. بدترین خطای سیاستگذاری اقتصادی که بهخاطر میآورید چیست؟ روشی که دولت کارتر بحران نفت را پس از تحریم اعراب در دهههفتاد مدیریت کرد. ما بهجای سهمیهبندی بنزین و تقویت این حس عمومی که انرژیمان تمام میشود، باید بنزین را از جاهای دیگر، از اندونزی یا ونزوئلا میخریدیم و الگوهای تجارت بینالمللی را تغییر میدادیم. پیش از این، این شکست در رکود بزرگ بود که درک درستی از اینکه چگونه سیستم پولی باید در عملکرد منعطف باشد نداشتیم، اما این یک شکست دانش بود، نه یک اشتباه بهمعنای واقعی. ما در این مدت پیشرفت کردهایم.
5. روشنگرانهترین اقدام سیاستگذاری اقتصادی ملموس چه بود؟ طرح مارشال، این یک عمل بسیار موفق بود. این ایده درستی بود و به اندازه کافی خوب اجرا شد تا به بهبود اروپا کمک کند.
6. کدام سیاستمدار را بهخاطر مهارت عالی در سیاستگذاری اقتصادی تحسین میکنید؟ با نگاه به گذشته، رئیسجمهور موردعلاقه من در آمریکا دوایت آیزنهاور بود. درک اقتصادی او اصلا خیلی چشمگیر نبود و اساسا، او کار خیلی زیادی نکرد و همین کارش خوب بود.
7. گمراهکنندهترین رویکرد نظری در علم اقتصاد را کدام میدانید؟ مفهوم ترجیحات یا مطلوبیت که دادهشده درنظر گرفته میشود. به محض اینکه توضیح یک پدیده را به این فرض مقدماتی برمیگردانید، گفتوگو به پایان میرسد، سپس در بازیهای «تکبازی» دونفره، همکاری به دلیل ترجیحات اجتماعی است و نمیتواند نتیجه اخلاق اجتماعی و سبک زندگی شهرتیافته باشد که در آن برخی میتوانند حالاتی از تعاملات غیرتکراری را بدون نقصی در فرصتها برای همکاریکردن بپذیرند. کاهش همکاری به ترجیحات اجتماعی که در آن من برای پاداش خودم و همچنین پاداش شما مطلوبیت کسب میکنم، به درک ما کمکی نمیکند.
8. مهمترین پیشرفت نظری در علم اقتصاد چه بود؟ در اقتصاد ریاضی، نظریه حراج و البته اقتصاد تجربی زیربنای آن بود. همه آن در مورد جدیگرفتن نظریه و آزمونکردن آن است. ما مدتها پیش متوجه شدیم که نهادها مهم هستند، اما ابزاری برای تجزیه و تحلیل درست آنها نداشتیم.
9. اگر تنها ملاک انتخاب شما اقتصادی بود، دوست داشتید الان در کدام کشور زندگی میکردید؟ در آمریکا، نه جای متفاوت دیگری.
10. اگر تنها ملاک انتخاب شما چالش فکری بود، دوست داشتید در چه دورانی زندگی میکردید؟ دوست دارم در همین دورانی زندگی کنم که در آن زندگی کردهام، این هشتاد سالتاکنون دوران خوبی برای من بودهاست. من بهترینها را دیدهام و نیز به اعماق کارهایی که انسانها میتوانند با یکدیگر در جامعه انجام دهند، رسیدهام.
11. اگر مجبور به انتخاب بین کارآیی و برابری بودید، کدام را انتخاب میکردید؟ خب بهنظر من برابری مهم نیست، عدالت، یعنی برابری فرصتها مهم است، بنابراین هیچ تضادی نمیبینم، بهخصوص که طرفدار توزیع مجدد مصرف، نه درآمد هستم.
12. اگر مجبور به انتخاب بین آزادی و عدالت بودید، کدام را انتخاب میکردید؟ از انتخاب بین این دو متنفرم. همانطور که جان لاک گفت، اگر مالکیت وجود نداشتهباشد، عدالتی هم وجود ندارد و مالکیت با حق اقدامکردن؛ یعنی آزادی مربوط است.
13. حد مطلق مالیاتستانی چقدر است (بهصورت حداکثر درصد از درآمد شخصی بیان کنید) ؟ مالیاتستانی را در درجه اول به بازتوزیع مصرف، فراهمکردن فرصتها برای افراد محروم و به دفاع ملی و اجرای قانون محدود میکنم. نرخ مالیات میتواند بسیار کمتر از امروز باشد.
14. حد مطلق فعالیت دولت (بهصورت حداکثر درصد از تولید ناخالص داخلی) چقدر است؟ نمیدانم.
15. اقتصاددان موردعلاقه شما در زمان حال کیست؟ فردریش هایک احتمالا شخصی است که بیشتر از همه تحسین میکنم، عمدتا به این دلیل که در اواخر زندگی متوجه شدم نظرات او چقدر به اقتصاد تجربی مرتبط است. من مجبور بودم شغلی در اقتصاد تجربی داشته باشم پیش از اینکه بتوانم آثار او را بخوانم و بفهمم. بسیاری از مردم هایک را میخوانند و نمیدانند او درباره چه چیزی صحبت میکند. درمیان برندگان جایزه نوبل، در فهرست اقتصاددانان موردعلاقه من جان نش، ویلیام ویکری، رونالد کوز، داگلاس نورث و رابرت فوگل نیز جای خواهند داشت. راینهارد سلتن، مردی شگفتانگیز با کنجکاوی شدید بعد از هایک در رتبه دوم قرار دارد.
16. اندیشمند محبوب شما درنظریه اقتصادی میان کلاسیکها کیست؟ دیوید هیوم و آدام اسمیت.
17. در خارج از علم اقتصاد، از کدام نویسنده بیشترین تاثیر را پذیرفتید؟ ریچارد هاوی، در دانشگاه کانزاس. او متخصص اندیشه اقتصادی و اندیشمندی عالی بود. او مدلی را برای تحقیق به من ارائه کرد: ابزارهایی که برای تسلط بر موضوع خود نیاز دارید بهدست میآورید که برخی از آنها ممکن است کاملا خارج از اقتصاد باشند.
18. از نظر فکری بیشتر مدیون چه کسانی هستید؟ احتمالا پل ساموئلسون. او روشنفکری درخشان، از نسل قدیمی اقتصاددانان است. همه آن چیزهایی که از او خواندم را پشتسر گذاشتهام، اما با این حال، کتاب او بود که یک زمانی باعث علاقه من به علم اقتصاد شد.
19. الگوی اصلی شما چه کسی بود؟ ریچارد هاوی.
20. از کدام اثر اقتصادی (کتاب، مقاله، سخنرانی) بیشترین تاثیر را پذیرفتید؟ مقاله 1945 هایک در مورد «کاربرد دانش در جامعه» و پیشدرآمد آن، «دانش و اقتصاد» که میتوان دید او با چه چیزی دستوپنجه نرم میکند و در تلاش است چه کار کند. همچنین کتابهای قانون، قانونگذاری و آزادی و غرور مهلک او را دوست دارم.
21. برجستهترین «بینش» فکری خود را که به یاد دارید کدام بود؟ این تشخیص که بازارها بسیار بهتر از آن چیزی که فکر میکنید کار میکنند. آزمایشها آن را نشان میدهد. همه آن چیزهایی که در مورد اطلاعات کامل گفته شد بیفایده است. هایک بهوضوح این را درک کرد.
22. پژوهشگر اقتصادی باید چه ویژگیای داشتهباشد؟ کنجکاوی
23. مهمترین پیشبرد علمی خود را چه میدانید؟ کشف اینکه چگونه نهادهای بازار در جمعآوری اطلاعات پراکنده موثر هستند، با این حال تحتتاثیر قرارگرفتم، از اینکه چقدر ما در مورد اینکه این نهادها از کجا آمدهاند، اطلاع داریم. این یک شکاف بزرگ در درک ما است.
24. دردناکترین شکست در زندگی حرفهایتان چه بود؟ چندینبار سعی کردم تقسیم دانش هایکی را مدل کنم، یعنی فرآیند تعدیل پویا در طول زمان که به موجب آن مردم یاد میگیرند با اطلاعات خصوصی شروع کنند، قیمتها و تخصیصها را کشف میکنند. سعی کردم فرمولی ارائه کنم که قابل آزمایش باشد، اما بسیار سخت است زیرا کارآیی تعادلی را ندارید. برای مثال، نمیتوان فقط با محدودیتهای بودجه شروع کرد. اگر قیمتها را کشف نکرده باشید، آن هیچ معنایی ندارد.
25. ویژگی شخصیتی اصلی شما چیست؟ قادر به تمرکز شدید و پایدار هستم.
26. عیب شخصی اصلی شما چیست؟ مهمانیهای کوکتل را دوست ندارم و زود خسته میشوم. واقعا آدم اجتماعی نیستم.
27. کدام ویژگی شخصیتی همکاران خود را بیشتر دوست دارید؟ تداوم تفکر.
28. کدام ویژگی شخصیتی را در دوستان خود بیشتر دوست دارید؟ صداقت، قابلاعتماد بودن.
29. خوشبختی را چه معنا میکنید؟ این تقریبا بیشترین کاری است که انجام میدهم. وقتی روی مشکلی کار میکنم، درباره آن فکر میکنم و مینویسم، خوشحالترین هستم. وقتی در حال عمیقترکردن درک و فهم چیزها هستم، وقتی خودم چیزهایی را کنار هم میگذارم، آن احساس را خیلی دوست دارم. به هر حال، خوشبختی بیش از هر چیز وضعیت فرد است تا به محیط مربوط باشد، نه اینکه در محیطی واقعا مخرب و مخل بتوانید شاد باشید، اما اغلب اوقات مردم میگویند ناشاد هستند درحالیکه واقعا نمیتوانند دلیل آن را بگویند.
30. شادکامی از نظر شما چیست؟ همان پاسخ سوال قبل.
31. وحشتناکترین بدبختی اقتصادی از نظر شما چیست؟ [اسمیت به این سوال جوابی نداده است].
32. به غیراز اقتصاد، دوست دارید وقتتان را چگونه بگذرانید؟ ماهیگیری و جیپ سواری - اگرچه این روزها کمتر این کار را میکنم.
33. خوراکی موردعلاقه شما؟ پاستا و سبزیها. غذای ایتالیایی را دوست دارم.
ادموند اس. فلپس PEdmund Phelps
1. وخامتبارترین فاجعه اقتصادی تاکنون چه بودهاست؟ طاعون مرگ سیاه (50-1347)، قحطی سیبزمینی در ایرلند (49-1845) و بحران بزرگ جهانی (1929-1937.)
2. نویدبخشترین تحول اقتصادی چه بودهاست؟ جهانیشدن.
3. مهمترین تهدید اقتصادی برای آینده چیست؟ مسائل جمعیتی بزرگی که اروپا و تا حدی کمتر ایالاتمتحده با آن مواجه است.
4. بدترین خطای سیاستگذاری اقتصادی که بهخاطر میآورید چیست؟ پذیرش کمونیسم توسط روسیه پس از انقلاب اکتبر 1917، ظهور اقتصاد سیاسی فاشیستی در ایتالیا و آلمان در دهه1930 و انقلاب فرهنگی چین.
5. روشنگرانهترین اقدام سیاستگذاری اقتصادی کاملا ملموس چه بود؟ [فلپس به این سوال جوابی نداده است].
6. کدام سیاستمدار را بهخاطر مهارت عالی در سیاستگذاری اقتصادی تحسین میکنید؟ رونالد ریگان تواناییها و بینشهای بسیار مهمی داشت. پیش از آن، تئودور روزولت حرکتهای پیشگامانهای در راستای مقرراتگذاری انجام داد و فرانکلین
دی. روزولت کارهای مهمی برای نظام سرمایهداری از طریق حمایت از سرمایهگذار و مصرفکننده انجام داد. در اروپا، لودویگ ارهارد و مارگارت تاچر به ذهنم میرسند.
7. گمراهکنندهترین رویکرد نظری در علم اقتصاد را کدام میدانید؟ اقتصاد بهاصطلاح کینزی در دوره پس از جنگجهانی دوم بهشدت گمراهکننده و گولزننده بود. درست مانند اقتصاد طرف عرضه که هنوز تکلیفش معلوم نشدهاست. اقتصاد کینزی برای تاثیرگذاری بر رویدادها وارد عمل شد، بدون اینکه کسی فرصتی بیابد بنشیند و به خوبیها و بدیهای آن فکر کند.
8. مهمترین پیشرفت نظری در علم اقتصاد چه بود؟ البته، بزرگترین پیشرفت را آدام اسمیت به ارمغان آورد. هر اندازه درباره اهمیت وی بگوییم کم است. در قرن بیستم نیز نظریههای جان مینارد کینز و فردریش هایک.
9. اگر تنها ملاک انتخاب شما اقتصادی بود، دوست داشتید الان در کدام کشور زندگی میکردید؟ کشور آمریکا. خودم را خیلی خوششانس میدانم که اینجا زندگی میکنم.
10. اگر تنها ملاک انتخاب شما چالش فکری بود، دوست داشتید در چه دورانی زندگی کنید؟ خیلی هیجانانگیز بود که در دهه1930 در اوج زندگی حرفهایام بودم، زمانیکه همه ایدههای جدید، بهویژه ایدههای کینز ظهور کردند. به همین ترتیب، از آنچه هایک شروع به گفتن کردهبود بسیار متحیر میشدم، اما من در آغاز و سرنگونی کینزیسم زندگی کردم، بنابراین شکایتی ندارم.
11. اگر مجبور به انتخاب بین کارآیی و برابری بودید، کدام را انتخاب میکردید؟ این سوال را خیلی دوست ندارم. اگر قرار بود بین پویایی و برابری یکی را انتخاب کنم، مطمئنا پویایی را انتخاب میکردم، اما کارآیی بهنظر نوعی مفهوم ثابت است.
12. اگر مجبور به انتخاب بین آزادی و عدالت بودید، کدام را انتخاب میکردید؟ پرسش بامزهای است. پاسخدادن به آن ناممکن است.
13. حد مطلق مالیاتستانی چقدر است (بهصورت حداکثر درصد از درآمد شخصی بیان کنید) ؟ بستگی دارد دولت با این پول چه میکند. در ایالاتمتحده، مقدار زیادی از پول بسیار بد خرج میشود. در بیشتر اروپا، بخش دولتی بهتر اداره میشود، اما آنجا هم انواع فعالیتهای دولتی عجیب و غریب وجود دارد.
14. حد مطلق فعالیت دولت (بهصورت حداکثر درصد از تولید ناخالص داخلی) چقدر است؟ همان پاسخ سوال قبل.
15. اقتصاددان موردعلاقه شما در زمان حال کیست؟ دوستان من عمار باید و رومن فریدمن اینجا در کلمبیا. البته فراتر از آنها، موردعلاقه من پل ساموئلسون است.
16. اندیشمند محبوب شما درنظریه اقتصادی میان کلاسیکها کیست؟ وقتی جوان بودم، ذهن دیوید ریکاردو را بسیار تحسین میکردم. سبک نگارش آدام اسمیت را خیلی دوست نداشتم، خیلی خستهکننده است. تمایل داشتم نویسندگانی را دوست داشته باشم که کمی بیشتر میدرخشند، بنابراین در طول سالها، کینز و هایک جالبترین خواندنیها بودند. آنها معدن طلا هستند و ساموئلسون، همیشه از خواندن هر مقالهای که او مینوشت لذت میبردم. او نظریهپرداز کامل اقتصاد نئوکلاسیک است.
17. در خارج از علم اقتصاد، از کدام نویسنده بیشترین تاثیر را پذیرفتید؟ متفکران ادبی و بهطور کلی انسانگرا که در سالاول تحصیلم در کالج خواندم؛ مثلا از میان فیلسوفان دیوید هیوم و هنری برگسون و همچنین، بنونوتو چلینی که زندگینامه او واقعا من را شوکه کرد.
18. از نظر فکری بیشتر مدیون چه کسانی هستید؟ احتمالا معلمم در دانشگاه ییل، ویلیام فلنر، اهل مجارستان که در سال1939 به آمریکا آمده بود. او مخزن سیار تمام دانش قرن بیستم بود و بیشترین تاثیر فکری را روی من داشت.
19. الگوی اصلی شما چه کسی بود؟ شاید جیمز توبین باشد یا میتواند پل ساموئلسون باشد. بعضیها میگویند من مثل پل ساموئلسون مینویسم.
20. از کدام اثر اقتصادی (کتاب، مقاله، سخنرانی) بیشترین تاثیر را پذیرفتید؟ یکی دو مقاله از پل ساموئلسون که اتفاقا در دوران جوانی خواندم.
21. برجستهترین «بینش» فکری خود را که به یاد دارید کدام بود؟ در مورد من، راهحل نه در هشیاری، بلکه در معمایی است که پیش از آن میآید. من متوجه نشدم چگونه اقتصاد خرد با اقتصاد کلان مرتبط است، بههمیندلیل وارد اقتصاد شدم.
22. پژوهشگر اقتصادی باید چه ویژگیای داشتهباشد؟ سرسختی فوقالعاده و میزان مناسبی از انرژی.
23. مهمترین پیشبرد علمی خود را چه میدانید؟ ایجاد ارتباط بین خرد و کلان.
24. دردناکترین شکست در زندگی حرفهایتان چه بود؟ پیشبینیهایی درباره آینده وجود دارند که هرگز نمیتوانید آنها را به مطلبی قابلانتشار تبدیل کنید. برای مثال، همیشه میخواستم مشکل توسعهنیافتگی برخی مناطق را در قالب عبارات نظری رسمی دربیاورم، اما هرگز این کار را نکردم.
25. ویژگی شخصیتی اصلی شما چیست؟ ویژگی خوبی که دارم اینست که خیلی بلندپرواز نیستم و دوست ندارم احمق بهنظر برسم، اما این کار هر روز من است و نمیگذارم خیلی در من نفوذ کند.
26. عیب شخصی اصلی شما چیست؟ خودبزرگبینی. آنقدر سر و صدا میکنم تا کارم را جذاب و گیرا کنم، بهطوری که همه مرا بهخاطر آن تحسین کنند، بهجای اینکه از سرم بیرون کنم و فراموشش کنم.
27. کدام ویژگی شخصیتی در همکاران خود را بیشتر دوست دارید؟ سختکوشی.
28. کدام ویژگی شخصیتی دوستان خود را بیشتر دوست دارید؟ بردباری.
29. خوشبختی را چه معنا میکنید؟ این موضوع خیلی بزرگی است. فقط میتوانم مثالی نمادین بیاورم. به یاد دارم یکبار، من و همسرم در هتلی در سنپل دو ونس اقامت داشتیم، اتاق را دوست نداشتیم و ووینا به سمت میز پذیرش رفت و شکایت کرد. آنها در نهایت اتاقی رویایی با منظره فوقالعاده به ما دادند، ما از آن اتاق خیلی خوشمان آمد و شروع به رقصیدن دور اتاق کردیم و سگمان هم بلند شد و خواست با ما برقصد تا اینکه همهچیز به خنده و شادی ختم شد.
30. شادکامی از نظر شما چیست؟ کاری در خور با زندگیمان بکنیم. دستاورد. این خیلی مهم است، اما فراتر از آن و مهمتر از آن، رشد شخصی است: روند دائمی بهتر و بهترشدن، دریافت درک عمیقتر از کاری که انجام میدهید، یادگیری در مورد زندگی، یادگیری لذت بردن، یادگیری رفتار بهتری داشتن.
31. وحشتناکترین بدبختی اقتصادی از نظر شما چیست؟ [فلپس به این سوال جوابی نداده است].
32. به غیراز اقتصاد، دوست دارید وقتتان را چگونه بگذرانید؟ گوشدادن به موسیقی، رفتن به سینما.
33. خوراکی موردعلاقه شما؟ برای سالها، خوراک گوشت گاو نمکسود با تخممرغی که روی آن میگذاشتند و در ماهیتابهای دردار تا کاملا بخارپز شود، اما ووینا، پیش از ازدواج ما، از آن وحشت داشت. او گفت: مگر نمیدانی در آرژانتین فقط اسبها گوشت گاو نمکسود میخورند؟، بنابراین این پایان کار گوشت گاو نمکسود بود، من مجبور شدم به سوی غذاهای پیچیدهتر بروم و دگراندیش یا بگوئیم متنوع شدم. خب، شاید انواع ماکارونی خوب باشد.
ترجمه و تنظیم: جعفر خیرخواهان