نفوذ رکود به عمق بازار

به‌نظر می‌رسد، با رشد قابل‌توجه بورس تهران، هیجان بازار تا حدودی تخلیه شده‌ و دوباره با افت شدید ارزش معاملات بازار سهام وارد فاز‌ رکودی شده‌است. هرچند شایعات درخصوص تحولات منطقه‌ای به هیجان منفی بازار کمک‌کرده و هیجان منفی را به بازار تحمیل کرده‌است، اما به‌نظر می‌رسد بازار پس از حرکات صعودی نیاز به اصلاح داشته و دست‌ به‌دست‌شدن سهام میان سرمایه‌گذاران می‌تواند منجر به تحرکات جدیدتری در شاخص‌کل شود. از طرفی با مفروضات فعلی نمی‌توان از بازار انتظار رشد شارپی داشت، لذا احتمال قله‌‌‌‌‌زنی شاخص‌کل بسیار پایین بوده و رفتار رنج‌‌‌‌‌گونه بازار طبیعی است. بورس تهران مطابق داده‌های تاریخی برای ثبت رکوردهای جدید نیاز به محرک قوی به‌نام دلار خواهد داشت.

تداوم روزهای سبز در بازار جهانی

نگاهی به بازارهای جهانی و روند قیمتی کامودیتی‌‌‌‌‌ها نشان می‌دهد که همچنان قیمت محصولات پالایشی و پتروشیمی، رکوردهای جدیدی را به‌ثبت می‌رساند. به‌نظر می‌رسد محرک اصلی تحرکات مثبت در بازار جهانی، قیمت نفت باشد. بهای هر بشکه نفت‌خام طی روز سه‌شنبه با عبور از 90دلار به 91دلار رسید. رشد قیمت نفت و در پی آن رشد قیمت فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی سبب شده‌است تا برخی از صنایع دلاری از ابتدای شهریور روزهای سبزی را تجربه کنند، به‌طوری‌که شاخص فرآورده‌های نفتی با رشد 30درصدی همراه شد. هرچند داده‌های قیمت مصرف‌کننده که قرار است روز چهارشنبه منتشر شود، می‌تواند تعیین‌‌‌‌‌کننده مسیر فدرال‌رزرو برای افزایش نرخ بهره باشد، با این‌وجود انتظار می‌رود، در نشست بعدی فدرال‌رزرو نرخ بهره بدون تغییر باقی‌بماند. هرچند دیدگاه‌‌‌‌‌ها درخصوص افزایش نرخ‌های بهره کاملا متفاوت است. نگاهی به قیمت فلزات اساسی در بازارهای جهانی نیز نشان می‌دهد که بهای هر ‌تن آلومینیوم به 2هزار و 183دلار کاهش یافت. همچنین بهای هر‌تن مس، با افت 78دلاری به 8هزار و 242دلار رسید. قیمت روی نیز به 2هزار و 443دلار رسید. با وجود آنکه بهای فلزات غیر‌آهنی با افت همراه شدند، اما نرخ هر‌تن بیلت CIS با رشد 10دلاری به 450دلار به ازای هر‌تن رسیده است. قیمت بیلت ایران نیز در محدوده 465دلار است.

افت ارزش معاملات به زیر 4هزار‌میلیارد

با توجه به رشد خوب بازار، انتظار می‌رفت بورس تهران با اصلاح اندکی همراه شود. نگاهی به روند ارزش معاملات نیز نشان می‌دهد بازار دوباره از فاز‌رونق خارج شده‌است. ارزش معاملات خرد طی روز معاملاتی سه‌شنبه به 3هزار و 632میلیارد ‌تومان رسید. 2روز متوالی است که ارزش معاملات خرد بازار سهام به زیر 4هزار ‌میلیارد‌تومان کاهش یافته و این در حالی است که ارزش معاملات حدود 11 روز متوالی بالای 4هزار‌ میلیارد‌تومان تثبیت‌شده و بازار تقریبا گارد صعودی داشت. همچنین بازار طی روزهای اخیر با خروج قابل‌توجهی از سرمایه حقیقی همراه بود، به‌طوری‌که آخرین روز معاملاتی هفته گذشته، بازار سهام شاهد خروج 218میلیارد‌تومانی حقیقی‌‌‌‌‌ها بود. نگاهی به میزان حجم و ارزش معاملات صندوق‌ها نیز نشان می‌دهد که استقبال از صندوق‌های بورسی افزایش یافته‌است، به‌طوری‌که بیشترین حجم و ارزش معاملات طی روز معاملاتی گذشته به صندوق‌های ETF اختصاص داشت. صندوق‌های قابل‌معامله بورسی در روز گذشته شاهد ورود 93میلیارد‌تومان سرمایه حقیقی بودند.

بازار مشتقه به رکود بازگشت

بازار اختیار معامله نیز پس از کشیده‌شدن ترمز بازار، به رکود بازگشت، به‌طوری‌که ارزش معاملات این بازار با افت قابل‌توجهی همراه شد. قراردادی که بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داده‌است، نماد «ضخود8018» است که پرمیوم این قرارداد رشد 5درصدی را طی روز معاملاتی گذشته تجربه کرد. همچنین پرمیوم قرارداد «ضخود7093» نیز رشد حدود 10درصدی را به‌ثبت رسانده است. فاز‌اصلاحی بورس تهران، سبب شده‌است تا قراردادهای اختیار معامله، دیگر افت و خیزهای شدید قبل را تجربه نکرده و دچار کم‌‌‌‌‌رمقی شود.

آینده بازار

پس از حذف ارز ترجیحی از محصولات شرکت‌های بزرگ بورسی، بخشی از صنایع که از مابه‌التفاوت نرخ ترجیحی دلار و نرخ مرکز مبادله نفع می‌برند، رشد قیمتی خوبی را در سهام خود تجربه کردند، اما حذف ارز ترجیحی برخی از صنایع که ضرورت بیش‌‌‌‌‌تری برای مصرف عموم دارد، احتمالا با تاخیر همراه خواهد بود، لذا هرگونه تغییر نرخ تسعیر ارز و انتقال دلار تخصیص‌یافته به صنایع‌ریالی از سامانه نیما به مرکز مبادله، می‌تواند محرک مثبتی در جهت روند صعودی نماگر اصلی بازار باشد.

اگر دلار موثر بر شرکت‌ها، تا پایان سال ‌به‌طور میانگین در محدوده 40هزار‌تومان باشد، بازار در محدوده‌‌‌‌‌های فعلی ارزندگی لازم را دارد، لذا پس از پایان اصلاح قیمتی، بازار سهام می‌تواند روزهای بهتری را تجربه کند، اما نمی‌توان از بورس تهران انتظار رشد شارپی داشت، چراکه با توجه به توافق‌های غیر‌رسمی ایران و غرب، احتمال آنکه دلار با رشد عجیب و غریبی همراه شود، بسیار پایین است، لذا در این شرایط سر و سامان‌دادن به بازار ارز و حرکت به‌سوی تک‌‌‌‌‌نرخی‌شدن می‌تواند موجب شود تا اعتماد و شفافیت به بازار بازگشته و بورس تهران نوسانات مثبت خوبی را تجربه کند، اما رشد شاخص‌کل برای ثبت قله و رکوردهای جدید در گرو رشد نرخ دلار خواهدبود.