قرار گرفتن زودهنگام یا بیش از حد در معرض نمایشگرها تا چه اندازه بر رشد شناختی کودک تاثیر می‌گذارد؟ این موضوع در حال حاضر بین محققان تفرقه ایجاد کرده است چراکه اجماعی در این زمینه وجود ندارد.
به گزارش عصر ایران به نقل از یورو نیوز؛ طبق مطالعه‌ای که روز چهارشنبه 13 سپتامبر منتشر شد، مدت زمانی که کودکان در مقابل نمایشگرها سپری می‌کنند تا حدی بر رشد آن‌ها تاثیر دارد اما این تاثیرات متفاوت است و عوامل دیگری نیز دخیل هستند.
نویسندگان این مطالعه که تحت حمایت موسسه ملی بهداشت و تحقیقات پزشکی فرانسه (Inserm) انجام شده و در مجله روانشناسی کودک منتشر شده است نتیجه‌گیری می‌کنند: «زمینه [کانتکست] که در آن از نمایشگرها استفاده می‌شود مهم است.» آن‌ها با این حال می‌گویند مدت زمانی که کودکان از نمایشگرها نیز استفاده می‌کنند روی رشد شناختی آن‌ها دخیل است.
این نهاد گفته است: «مطالعه جدید مانند مطالعات قبلی رابطه منفی بین زمان قرار گرفتن در معرض نمایشگرها و رشد را نشان می‌دهد. همچنین نشان می‌دهد که این رابطه برای همه حوزه‌های شناختی صادق نیست و زمانی که محیط زندگی خانواده آن را به درستی در اختیار کودکان قرار دهد این موضوع کمتر خواهد شد.»
همچنین نتایج این مطالعه رابطه منفی معناداری را بین قرار گرفتن کودکان در معرض صفحه نمایش تلویزیون در طول وعده‌های غذایی خانوادگی و رشد اولیه زبان تایید می‌کند.
قرار گرفتن بیش از حد کودکان در معرض نمایشگرهایی مانند صفحه کامپیوتر، گوشی‌های هوشمند، تلویزیون و … چندین سال است که موجی از هشدار را ایجاد کرده است. برخی از متخصصان این موضوع را تهدیدی جدی می‌دانند که با اوتیسم هم ارتباط دارد.
در حالی که رشد زبانی در قلب اکثر مطالعات پیش بوده است، سایر حوزه‌های شناختی کمتر مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. همین امر درباره تاثیری که محیط خانواده و فعالیت‌های روزمره کودک می‌تواند داشته باشد نیز صدق می‌کند.
در مطالعه جدید «کوهورت» [نوعی از مطالعات مشاهده‌ای و زیرمجموعه مطالعات تحلیلی که امکان نتیجه‌گیری بسیار قوی را فراهم می‌کند] گروه بزرگی از کودکان یعنی 14 هزار نفر در طول سال‌ها مورد بررسی قرار گرفتند.
محققان این کودکان را در سه سن مورد ارزیابی قرار دادند که شامل کودکان 2 ساله، سه و نیم ساله و سپس پنج و نیم ساله می‌شد. داده‌های این مطالعه بین سال‌های 2013 تا 2017 جمع‌آوری شدند. والدین مدت زمان استفاده فرزندانشان از نمایشگرها را گزارش کردند.
تیم تحقیقاتی به سرپرستی جاناتان برنارد به دنبال ارزیابی ارتباط بین استفاده از نمایشگرها و رشد شناختی در اوایل دوران کودکی بودند. در این مطالعه عوامل اجتماعی، عوامل مرتبط با دوران بارداری، زمینه خانوادگی و عادات سبک زندگی بررسی شدند.
در نهایت حوزه‌های شناختی مختلف مانند رشد زبانی در دو سالگی، استدلال غیرکلامی در 3.5 سالگی و رشد کلی شناختی در 3.5 و 5.5 سالگی مورد ارزیابی قرار گرفتند.
آن‌ها به این نتیجه رسیدند که بین استفاده از نمایشگرها و رشد فکر کودکان پیوند «محدودی» وجود دارد.
موسسه ملی بهداشت و تحقیقات پزشکی فرانسه در بیانیه رسانه‌ای خود جزییات بیشتری منتشر کرد و گفت که مطمئنا در سنین 3.5 و 5.5 سال زمان قرار گرفتن در معرض نمایشگرها با نمرات رشد شناختی کلی ضعیف‌تر به ویژه در زمینه مهارت‌های حرکتی ظریف، مهارت‌های زبانی و استقلال همراه بوده است.
گسترش استفاده کودکان از نمایشگرها
این سازمان ادامه می‌دهد: «با این حال وقتی عوامل سبک زندگی که احتمالا بر رشد شناختی تاثیر می‌گذارند در نظر گرفته شد رابطه منفی کاهش یافت و به شدت کم شد.»
تلویزیون روشن در زمان وعده‌های غذایی خانوادگی
نتایج مطالعه همچنین نشان داد که جدا از مدت زمان قرار گرفتن در معرض نمایشگرها، روشن بودن تلویزیون در طول وعده‌های غذایی خانواده در سن 2 سالگی کودک با نمرات عملکرد ضعیف‌تر رشد زبان در همان سن مرتبط است. این کودکان همچنین در 3.5 سالگی رشد کلی شناختی ضعیف‌تری داشتند.
شوآی یانگ، اپیدمیولوژیست و نویسنده اصلی مطالعه در بیانیه مطبوعاتی می‌گوید: «تلویزیون با جلب توجه اعضای خانواده در کیفیت و کمیت تعاملات بین والدین و فرزندان اختلال ایجاد می‌کند.»
وی اضافه می‌کند: «علاوه بر این، تلویزیون یک صدای پس زمینه را روی بحث‌های خانوادگی در حین وعده غذایی اضافه می‌کند بنابراین رمزگشایی صداها را برای کودک دشوار و درک و بیان کلامی را محدود می‌کند.»
بنابراین این نتایج نشان می‌دهد که مدت زمان استفاده از نمایشگرها تنها عاملی نیست که باید در نظر گرفته شود بلکه زمینه‌ای که در آن نمایشگرها مورد استفاده قرار می‌گیرد می‌تواند عامل مهمی باشد. علاوه بر این همه حوزه‌های شناختی به یک شکل تحت تاثیر قرار نمی‌گیرند.
جاناتان برنارد می‌گوید: «سال‌های اول زندگی برای رشد شناختی و همچنین ایجاد عادات سبک زندگی تعیین کننده است. هنگامی که کودک بیش از حد از نمایشگرها استفاده می‌کند، این کار به ضرر سایر فعالیت‌ها یا تعاملات اجتماعی ضروری کودک برای رشدش تمام می‌شود.»
