به گزارش سرویس جهان مشرق، در جهان امروز که بخش عمدهی اعتبار و جایگاه افراد، بستگی به «کارزار روابط عمومی» و اصطلاحا «برندینگ» یا به اصطلاح سادهتر، بازنمایی تبلیغاتی از آنها دارد تا واقعیت وجودی این افراد، برخی چهرهها با بمباران تبلیغاتی افکار عمومی و حضور همیشگی در رسانههای جریان اصلی، تبدیل به «بت» شدهاند، چنان که گویی همه گنجها و خزائن استعداد، نبوغ، کاریزما، مدیریت و پرستیژ در ایشان گرد آمده است.
یکی از این «بت»های روزگار ما، که فقط سالی چند کتاب در تجلیل و تحسین و حتی تقدیس از او، با هدف الگوسازی، منتشر می شود، بلاشک «بیل گیتس» است. موسس و رییس سابق هیات مدیرهی مایکروسافت، به واسطهی ثروت عظیم خود و ارتباطات سطح بالا در حوزههای اقتصاد، سیاست و حتی امنیتی، تقریبا در هر حوزهی کلانی که گسترهی کل زمین و مردم دنیا را در برمی گیرد، ورود می کند و سرخط تعیین می کند.
آخرین نمونههای این نقشآفرینی، داستان «کرونا» و تولید واکسن و سیاستهای اجباریسازی تزریق واکسن و در یک سال اخیر، بحث تغییرات اقلیمی و جایگزینی سوختهای فسیلی بوده است. اما آیا واقعا بیل گیتس همان مجسمهی زندهی نبوغ و استعداد و مدیریت و خلاقیت است که رسانههای بزرگ از او به تصویر می کشند و یا او تنها یک مهرهی شطرنج در دست کسانی در پشت پرده است؟
بیل گیتس، پسر یک وکیل ثروتمند به نام «ویلیام هنری گیتس» در سیاتل و مادری ثروتمند از خانوادهای ثروتمند و سرشناس است. او در 1973 وارد دانشگاه هاروارد در رشتهی حقوق شد، اما بعد از دو سال از دانشگاه اخراجش کردند.
وقتی در 1975 شرکت مایکروسافت را همراه با پل آلن تاسیس کرد، یک شرکت کوچک در بین صدها شرکت مشابه در حوزه رایانه بود. آن چیزی که جرقه رشد و صعود چشمگیر این شرکت کوچک را زد، اعمال نفوذ مادر ثروتمند گیتس، مری گیتس، بود که باعث شد مایکروسافت با غول رایانه یعنی IBM پیوند بگیرد و آن شرکت بزرگ قراردادی کاری با مایکروسافت منعقد کند.
در واقع مادر گیتس به واسطهی آشنایی و دوستی با مدیرعامل وقت آی بی ام، جان اوپل، این فرصت طلایی را برای فرزندش فراهم کرد. علاوه بر این، پدر گیتس به عنوان یک وکیل معروف و بانفوذ که عضو هیات مدیره بسیاری از شرکتهای بزرگ و از فعالان حوزه فناوری در دهه 1970 بود، چنان که خود بیل گیتس هم اذعان کرده، از ارتباطات خود برای صعود و موفقیت مایکروسافت بهره گرفت.[1] غرض از این توضیحات این است یادآور شویم توفیقات گیتس صرفا به خودساختگی و «نبوغ» او هم وابسته نبود.
فیلم زیر مربوط به جلسهی دادگاه ضدانحصار در ایالات متحده به تاریخ 16 نوامبر 1998 است که متهم اصلی آن، شرکت مایکروسافت، متهم به تلاش برای ایجاد انحصار در بازار مرورگرهای اینترنتی و از عرصه بیرون کردن رقبا بوده است.[2]
در این فیلم، بیل گیتس، رئیس هیئت مدیره شرکت مایکروسافت، بسیار کلافه، گیج و حتی «خنگ» ظاهر شده است. او پاسخهایی می دهد. که متناوباً ستیزهگرانه و فراموشکارانه هستند. او حتی دربارهی معنای روشن واژههای «نگران» و «رقابت» با قاضی دادگاه کلنجار می رود، چنان که ندانستن این بدیهیات، آشکار باعث حیرت قاضی می شود.
گیتس در یک ساعت کلیپ های ضبط شده در دادگاه که توسط دولت فدرال پخش شد، اغلب به سوالات پاسخ «نمی دانم» می داد. برای مثال، او گفت که به خاطر نمی آورد که هیچ یک از چندین پیام الکترونیکی که از حساب ایمیل او فرستاده شده بود را ارسال کرده باشد. وقتی از گیتس خواسته شد پیام ها را بخواند، شهادت داد که به طور خاص نمی تواند به یاد داشته باشد که آنها را نوشته است.
در بخشی از این جلسه که در فیلم هم دیده می شود، دوید بویز، وکیل دولت فدرال که این استشهاد را انجام می دهد، بر اظهار نظر گیتس در یک ایمیل در ژانویه 1996 تمرکز کرد که در آن گیتس نوشته بود: "برنده شدن سهم مرورگر اینترنت برای ما یک هدف بسیار بسیار مهم است." بویز از گیتس پرسید که آیا منظور او از «سهم مرورگر»، درآوردن سهم بازار از دست شرکتهای دیگری که نرمافزار «مرور» در شبکه جهانی وب می ساختند، به ویژه Netscape Communications Corp، بوده است؟
اما گیتس پاسخ داد که "به نظر نمی رسد این جمله به طور مستقیم یا غیرمستقیم به هیچ شرکت دیگری اشاره کند."
بویز دوباره پرسید:
"سوال من این است که در ژانویه 1996 نگران چه مرورگرهای غیر مایکروسافتی بودید؟"
"من مطمئنم -- سوال چیست؟ آیا این -- آیا در مورد زمانی که این ایمیل را نوشتم از من می پرسید یا در مورد چه چیزی از من می پرسید؟"
"من از شما در مورد ژانویه 1996 می پرسم."
"آن ماه؟"
"بله آقا."
"و در مورد آن چه چیزی؟"
"در ژانویه 1996 نگران چه مرورگرهای غیر مایکروسافتی بودید؟"
"من نمی دانم منظور شما چیست، نگران؟"
"چه چیزی در مورد این کلمه مربوطه وجود دارد که شما نمی فهمید؟"
"من مطمئن نیستم که منظور شما از آن{کلمه} چیست."
این پاسخ بیل گیتس باعث شد اکثر افراد حاضر در دادگاه - از جمله قاضی منطقه ای ایالات متحده، توماس پنفیلد جکسون - شروع به پوزخندزدن کنند. نکته مهم این است که در جلسهای به این اهمیت، حالت صورت و زبان بدن بیل گیتس، که در آن زمان لقب «ثروتمندترین مرد جهان» را هم یدک می کشید، بسیار شبیه انسانهای گنگ یا تحتتاثیر دارو یا هیپنوتیزم است.
[1] https://www.geekwire.com/2015/qa-ish-with-bill-gates-jr/
[2] https://www.washingtonpost.com/archive/business/1998/11/17/gates-quibbles-with-questions-in-taped-deposition/728c5514-ecbd-42e0-95a2-6dc132331e79/