به استحضار می‌رساند همان‌طور که نگارنده محترم در گزارش خود به آن اشاره کرده است، ریشه موضوع ناترازی گاز در کشور که در سال‌های اخیر شدت گرفته است، ناشی از عدم‌اجرای طرح‌های بهینه‌سازی، عدم‌سرمایه‌گذاری لازم در پروژههای مربوط به افزایش و ازدیاد تولید گاز، بی‌توجهی و تعطیلی پروژههای ذخیره‌سازی گاز، وجود پروژههای ناتمام متعدد و عدم‌توجه لازم به مشکل افت فشار در میادین گازی مختلف در سال‌های گذشته است و بدون تردید در سال‌های آینده نیز ادامه خواهد یافت؛ چراکه علاوه بر هزینه سنگین سرمایه‌گذاری مورد‌نیاز، زمان قابل‌توجهی از آغاز توسعه میادین تا بهره‌برداری از آنها صرف خواهد شد و انباشت این بی‌عملی یا کندی در اجرای این طرح‌ها، دامنه ناترازی گاز را بیشتر کرده است.
در واقع تا پیش از آغاز دولت سیزدهم، عملا هیچ پروژه‌ای برای افزایش ظرفیت تولید گاز تعریف نشده بود و دولت سیزدهم مجبور شد زمان زیادی را برای وارد کردن ظرفیت‌های جدید تولید گاز به مدار، صرف کند. اما با این وجود وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران در دولت سیزدهم با فعال کردن دیپلماسی انرژی، سوآپ گاز را احیا کرد، فروش میعانات گازی و به تبع آن تولید گاز از پارس جنوبی را به حداکثر رساند، تعرفه گاز پرمصرف‌ها را بعد از 7 سال اصلاح کرد، به صنایع و نیروگاه‌هایی که با محدودیت گاز مواجه بودند (مطابق قرارداد منعقده در پیک مصرف) سوخت مایع کافی تحویل داد و ذخیره‌سازی گاز در دو مخزن سراجه و شوریجه را نسبت به سال‌های گذشته افزایش داد. با انجام اقداماتی از این دست و در واقع با بهره‌گیری از همه ظرفیت‌ها و تلاش شبانه‌روزی کارکنان، خوشبختانه زمستان 1401 با وجود سرمای پیشرس، طولانی، گسترده و بی‌سابقه طی 10سال گذشته بر خلاف زمستان سال‌های قبل از آن بدون خاموشی و قطعی گاز سپری شد و امسال نیز برنامه‌ریزی وسیعی برای تامین سوخت مورد‌نیاز کشور و عبور از زمستان در دست اجراست.
حرکت دولت سیزدهم در مسیر ذخیره‌سازی گاز طبیعی و توسعه زیرساخت‌های کلیدی
از طرف دیگر احیای پروژههای ذخیره‌سازی که با بی‌تدبیری دولت قبل تعطیل شده بود به عنوان یکی از راهکارهای مناسب برای جبران ناترازی گاز با هدف افزایش انعطاف و پایداری شبکه انتقال گاز در دستورکار دولت سیزدهم قرار گرفته است؛ هرچند اتمام و به نتیجه رسیدن این پروژه‌ها نیز خود نیازمند تامین اعتبارات کلان و همچنین زمانبر است. همچنین شرکت ملی گاز ایران طی دو سال اخیر با طراحی، احداث و بهره‌برداری از طرح‌های زیرساختی مهم نظیر ایستگاه‌های تقویت فشار و خطوط انتقال گاز آن هم در شرایط تحریمی، زمینه افزایش پایداری، انعطاف‌پذیری و تاب‌آوری شبکه انتقال گاز و همچنین حجم ذخایر خطوط انتقال گاز را به میزان قابل‌توجهی افزایش داد.
امکان مشارکت صنایع در طرح‌های ذخیره‌سازی روزمینی گاز
ذکر این نکته ضروری است که قراردادهای تامین سوخت صنایع به دو بخش 8 و 4ماهه تقسیم می‌شود. در 4 ماه پیک مصرف سال مقرر شده که صنایع مقدمات استفاده از سوخت دوم را فراهم کنند. البته در سال 1401 نسبت به 1400 تحویل گاز به صنایع با رشد چشمگیر 13میلیارد مترمکعبی، از 35میلیارد به 48میلیارد مترمکعب رسید. این امر حاکی از نگاه ویژه دولت به صنایع و بخش تولید به‌رغم بروز محدودیت‌هایی در اوج مصرف است.
در حقیقت با تمهیدات و تدابیر ویژه میزان گازرسانی به بخش صنایع و تولید افزایش داده شد. البته اخیرا صنایع این امکان را دارند که با مشارکت و سرمایه‌گذاری در طرح‌های ذخیره‌سازی روزمینی شرکت ملی گاز ایران، با هدف حمایت از بخش تولید، از مزایای این طرح‌ها بهره‌مند شوند. خاطر‌نشان می‌شود، وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران با وجود تنگناها و مشکلات موجود در زمینه میزان مصرف گاز طبیعی در کشور، پیش‌بینی‌های لازم را به منظور مدیریت چالش پیش رو به عمل آورده و هم‌اکنون از همه ظرفیت خطوط انتقال گاز کشور استفاده می‌شود و تدابیر مورد نیاز را برای عبور از فصل سرما اتخاذ کرده است.
با این حال اذعان دارد کاهش شدت مصرف انرژی در کشور نیازمند اجرایی شدن اسناد بالادستی و مقررات موجود در تمامی بخش‌ها اعم از خانگی، تجاری، صنایع بزرگ و کوچک و نیروگاهی است که متاسفانه طی سال‌های گذشته برنامه منسجم و تاثیرگذاری توسط دستگاه‌های ذیربط انجام نشده است. به عنوان مثال اغلب صنایع، به‌ویژه صنایع بزرگ، عمدتا فرسوده‌اند یا از تکنولوژی با راندمان پایین استفاده می‌کنند؛ درحالی‌که برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌های بهینه‌سازی با هدف مدیریت مصرف شدت انرژی در این بخش می‌تواند از هدررفت انرژی جلوگیری و به تامین پایدار آن کمک شایانی کند. در پایان از آن رسانه محترم تقاضا می‌شود به‌رغم تمام تمهیدات اندیشیده‌شده و پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته، با توجه به اینکه هیچ‌چیز به اندازه همکاری مسوولانه هم‌وطنان عزیز در زمینه مدیریت مصرف نمی‌تواند ضامن حفظ جریان پایدار گاز در کشور باشد، با روشی مناسب در حوزه مدیریت مصرف بهینه انرژی از جمله آب، برق و گاز در کشور الگوسازی کند.
