علی عبدالمحمدی : بورس تهران در روز گذشته نیز با کاهش ارتفاع نماگرها همراه شد تا اوضاع و احوال تیره و تار بازار سهام همچنان ادامهدار باشد. بهنظر میرسد که اگر سیاستگذار قصد دارد تا بازار سرمایه را از رکود و رخوت کنونی برهاند، نیازمند تزریق اخبار مثبت به جریان معاملات تالار شیشهای است. بازار سهام در مقطع کنونی از داشتن محرکی که بتواند روند صعودی در بازار ایجاد کند، محروم است و باید در گرداگرد صنایع، اخبار مثبت و امیدوارکنندهای مخابره شود تا بازار از وضعیت فرسایشی کنونی خارج شود.
نتیجهای که از روند شاخصها در روز قبل استنباط میشود، این است که در کلیت بازار همچنان فشار عرضه وجود دارد، چون هردو نماگر اصلی بازار با عقبنشینی مواجه شدند. بهنظر میرسد معاملهگران بورس تهران همچنان با توجه به ابهامات مختلفی که پیرامون متغیرهای کلان تاثیرگذار بر بازار سهام وجود دارد، افت قیمتها و شاخصها را در روزهای آتی محتمل میدانند، یا حداقل امیدی به شکلگیری روند صعودی قدرتمند در بازار ندارند.
بازار در آینه آمار
بورس تهران در ادامه حرکت نزولی خود، همچنان به پیشروی در مسیر سرخ ادامه میدهد. تمایلات فروش در بازار بیش از میل به خرید است که این موضوع موجب عقبنشینی نماگرهای تالار شیشهای و قیمتها در روز گذشته شد. فعالان بازار سهام فعلا امیدی به افزایش قیمتها در این بازار ندارند و نقدکردن سهام را به کاهش ارزش سبد سهام خود ترجیح میدهند. در روزی که گذشت، شاخصکل بورس تهران با کاهش 0.90درصدی همراه شد تا مجددا در آستانه از دستدادن کانال مهم 2میلیونواحدی قرارگرفته باشد. نماگر هموزن نیز که نشانی از اثرگذاری یکسان کلیه نمادهای معاملاتی است و چهره بازار را به نحو مطلوبتری نمایش میدهد، با افت 1.51درصدی همراه شد. افت بیشتر شاخص هموزن نسبت به شاخصکل بدین معناست که در روز گذشته، شتاب افت و کاهش قیمت در نمادهای کوچکتر بازار بیشتر از نمادهای بزرگ و شاخصساز بودهاست. شاخص فرابورس نیز بهعنوان نماینده سهام فرابورسی با کاهش 1.32درصدی همراه شد. افزون بر این در روز گذشته 576میلیاردتومان نقدینگی حقیقی از بازار سهام خارج شد تا روند خروج پول حقیقی از بازار سهام همچنان ادامهدار باشد. ارزش معاملات خرد بازار سهام نیز همچنان در مقادیر کمتر از 4هزار میلیاردتومان قرار دارد و روز گذشته رقم 3هزار و 344میلیاردتومان را ثبت کرد.طبق آمار ارائهشده از معاملات بازار سهام در هفته گذشته توسط سازمان بورس، سهم حقیقیها، حقوقیها و بازارگردانها از گردش معاملات خرد سهام و حقتقدم به ترتیب 26٩هزار و ٤٨١میلیاردریال (7٦درصد)، ٢٨هزار و ٦٤٥میلیاردریال (8.1درصد) و 1١هزار و ٧٠٢میلیاردریال (3.3درصد) بود.
گزارش هفتگی سازمان
سازمان بورس و اوراقبهادار اخیرا انتشار گزارشی را شروع کرده است که در آن بهصورت هفتگی به اطلاعات کلی بازار سهام پرداخته میشود. بررسی برخی ارقام مندرج در این گزارش میتواند اطلاعات مفیدی را برای سهامداران داشتهباشد. در گزارش هفته گذشته سازمان ذکر شدهاست که در هفته قبل، 345هزار سهامدار حقیقی در بازار سهام، اقدام به معامله کردهاند که از این تعداد 145هزار و 394 کد در جایگاه خریدار و 199هزار و 614کد معاملاتی در جایگاه فروشنده قرار داشتهاند. افزون بر این، در هفتهای که گذشت، 1251 کد معاملاتی حقوقی در بازار سهام بهعنوان سهامدار فعال شناخته شدهاند که از این تعداد 655 کد معاملاتی در جایگاه خریدار و 596 کد معاملاتی در مقام فروشنده در بازار سهام شناخته شدهاند. در بخش ارزش معاملات مربوط به صنایع نیز 12درصد از ارزش معاملات انجامشده در بازار سهام در هفته گذشته، مربوط به صنعت خودرو و ساخت قطعات بود و در رده دوم صنعت فلزات اساسی با در اختیار داشتن 10درصد از ارزش معاملات بازار سهام قرارگرفت. گروه بانکها و موسسات اعتباری نیز 9درصد از ارزش معاملات بازار سهام را به خود اختصاص داد و سایر صنایع نیز 69درصد ارزش معاملات را به خود اختصاص دادند.
فقدان اعتماد
بازارهای سهام در دنیا بهعنوان بازارهای مولد شناخته میشوند و به مثابه بستری شفاف پول را از افراد و موسساتی که مازاد وجوه دارند به شرکتها و فعالیتهای تولیدی انتقال میدهند. بهعبارت دیگر بازارهای سهام تامین مالی را در اقتصاد کشورها تسهیل میکنند.
در بازارهای مالی اعتماد فعالان به جریان معاملات، یکی از اصلیترین مزایای آن بازار محسوب میشود که بازار سهام ایران نیز از این امر مستثنی نیست، بنابراین با توجه به آنچه گفته شد تمام تمرکز نهاد سیاستگذار در بازار مولدی مثل بورس باید در راستای ایجاد اعتماد در بین فعالان این بازار باشد تا این بازار به بهترین نحو بتواند وظیفه خطیر تامین مالی بنگاههای تولیدی را انجام دهد. با توجه به آنچه در سالهای اخیر در بازار سهام اتفاق افتاد، میتوان گفت که اعتماد حلقه مفقوده این روزهای بورس تهران است و پس از اتفاقات سال1399 و وضعیت ناگواری که برای سهامداران پس از ریزش بورس در این سال اتفاق افتاد، سهامداران تالار شیشهای همواره با نگاهی مشکوک به صحنه معاملات سهام نگریستهاند.
تجربههای تلخ قبلی، دخالتهای نهاد قانونگذار در جریان معاملات و مولفههای تاثیرگذار بر سودآوری شرکتها و همچنین قضایایی که اخیرا پیرامون عرضه خودرو در بورسکالا و مساله خوراک شرکتهای پتروشیمی اتفاقافتاده، موجب شدهاست تا سرمایهگذاران، همواره در ماهها و روزهای اخیر با چاشنی ترس به معاملات سهام نگاه کنند و این بیاعتمادی شکلگرفته در بازار سهام جزو یکی از عوامل اصلی بازدارنده رشد قیمتها در بازار سهام است. این بیاعتمادی سبب شدهاست تا بازار سهام به محرکهای مثبتی مانند قیمت دلار که همواره با آن همگرایی مثبت داشته، بیتفاوت باشد. به هر روی انتظار بر این بود که با افزایش قیمت دلار و منتقلشدن آن از کانال 49هزارتومان به کانالهای بالاتر بازار سهام نیز به این قضیه واکنش مثبت و مناسبی نشان دهد، اما اینچنین نشد و بازار سهام در روز گذشته رنگ و بویی از مطابقت خود با قیمت دلار نداشت و قیمتها بیشتر از خود تمایلات نزولی نشاندادند.