به قلم : دکتر حمید شیخ الاسلامی ؛ متخصص کودکان، فوق تخصص نوزادان
تحریریه زندگی آنلاین : یافتن یک جوش، محل خارش، برآمدگی قرمز یا تاول روی بدن کودک شایع است، اما اکثر اینها نگران کننده نیستند، هرچند برای برخی باید بیشتر از بقیه نگران بود. ما در این مقاله اطلاعاتی در مورد بیماریهای پوستی کودکان ارائه می‌دهیم تا بیماران بهتر بدانند که چگونه این مشکلات پوستی را تشخیص دهند. مثل همیشه، اگر نگران هستید، با پزشک کودکتان مشورت کنید تا از وجود یا عدم وجود بیماری پوستی اطمینان حاصل کنید.
مراقبت خوب از پوست کودکان می‌تواند مانع ایجاد مشکلات پوستی در کودک شده و در هنگام وجود هرگونه مشکل نگران کننده به موقع به شما هشدار می‌دهد تا بتوانید زودتر پزشک کودکتان را از این مشکل آگاه سازید. با اینکه جوش‌ها، خشکی و دیگر مشکلات خفیف پوستی مشکلاتی معمول هستند، اما پزشک باید مشکلات پوستی مزمن را ارزیابی کرده و وجود هرگونه بیماری یا شرایط پزشکی را بررسی کند.
بیشتر بخوانید:
انواع بیماریهای پوستی کودکان
عفونت قارچی
عفونت قارچی هیچ ارتباطی با کرم‌ها ندارد. علت عفونت قارچی یک قارچ معمول است که پوست را عفونی کرده و باعث می‌شود یک پچ قرمز، زبر و ناهموار در محل عفونت تشکیل شود. این پچ بسیار مسری است. عفونت قارچی از طریق تماس یا استفاده مشترک از لباس‌های در تماس با محل عفونت منتشر شده و گسترش پیدا می‌کند. معمولا درمان این بیماری های پوستی کودکان شامل استفاده از کرم ضد قارچ در محل عفونت برای مدت طولانی است تا زمانی که عفونت برطرف شود.
بیماری پنجم
پارواویروس B19 ویروسی است که باعث بیماری پنجم (ارتیم عفونی) می‌شود. این یک بیماری پوستی بسیار معمول است که معمولا خفیف بوده و بدون درمان برطرف می‌شود. این بیماری معمولا با علائمی شبیه علائم آنفلوآنزا شروع می‌شود. یک محل قرمز روشن روی گونه‌ها و سپس یک محل قرمز روی بدن ظاهر می‌شود. از آنجا که عامل بیماری پنجم یک ویروس است، آنتی بیوتیک‌ها هیچ نقشی در درمان آن ندارند. پارواویروس B19 برای زنان باردار خطرناک است. بنابراین در صورت ابتلای زنان باردار به این بیماری پوستی باید یک پزشک متخصص مربوطه را آگاه کرد.
بیشتربخوانید:
آبله مرغان
در گذشته آبله مرغان یک بیماری عفونی رایج در میان کودکان بوده است اما امروزه بخاطر برنامه‌های واکسیناسیون جهانی کمتر شاهد این بیماری هستیم. عفونت با واریسلا، ویروسی که باعث آبله مرغان می‌شود، معمولا با تب شروع شده و سپس علائم سرماخوردگی نمایان گشته و دانه‌ها بیشتر شده و گسترش می‌یابد. این دانه‌ها خارش‌دار بوده و معمولا ترکیبی از تاول‌ها، لکه‌ها و زخم‌های پوسته پوسته بوده و کمی بیشتر از یک هفته طول می‌کشد. کودکانی که آبله مرغان فعال دارند بیماریشان مسری است تا زمانی که تاول‌ها پوسته پوسته شده و برطرف شوند.
زرد زخم
زردزخم ممکن است با دیگر عفونت‌های پوستی از جمله سلولیت (یک عفونت قویتر) و حتی عفونت قارچی اشتباه گرفته شود. باکتری‌هایی که روی پوست هستند باعث زرد زخم شده و آنتی بیوتبک‌ها به راحتی این بیماری را درمان می‌کنند. محل زخم در ابتدا تاول‌دار، تراوش‌کننده و قرمز بوده و سپس ممکن است به یک پوسته‌ی زرد تبدیل شود. این بیماری پوستی از طریق تماس منتقل شده و خاراندن آن را بدتر می‌کند. زرد زخم ممکن است در هر جای پوست ایجاد شود اما معمولا در اطراف دهان و بینی به وجود می‌آید.
زگیل پوستی
عامل بیماری زگیل پوستی، یک ویروس است. زگیل پوستی می‌تواند از شخص بیمار به شخص دیگر یا حتی به دیگر قسمت‌های بدن فرد بیمار منتقل شود. ممکن است زگیل‌ها بدون درمان خود به خود بهبود یابند. در غیر این صورت به درمان دارویی نیاز دارد.
عرق سوز
بدن نوزادان اغلب عرق سوز می‌شود. مسدود شدن غدد عرق باعث عرق‌سوز شدن گشته و منجر به ایجاد جوش‌های قرمز تیره روی سر و گردن می‌شود. پوشاندن لباس مناسب به کودک ( نه خیلی ضخیم و نه خیلی نازک) مانع ایجاد جوش می‌شود. معمولا عرق سوزی به خودی خود برطرف می‌شود.
بیشتربخوانید:
بیماری درماتیت تماسی
بیماری درماتیت تماسی شامل جوش‌ها یا برآمدگی‌های قرمز کوچک روی سطح پوست است که در معرض نوعی آلرژن هستند. این مشکل ممکن است در اثر غذاهایی خاص، لوسیون‌ها، مواد شیمیایی یا گیاهانی مانند پیچک سمی ایجاد شود. این جوش‌ها در فاصله یک تا ده روز پس از تماس با این مواد شروع می‌شود. این مدت زمان به میزان حساسیت فرد بستگی دارد و تا زمانی که تماس ادامه داشته باشد یا تا زمانی که بیماری خودش برطرف شود ادامه می‌یابد. این برطرف‌شدن خود به خودی بین یک تا دو هفته طول می‌کشد. آنتی هیستامین‌های معمول یا استروئیدهاعلائم بیماری را کاهش می‌دهند. افراد اغلب درماتیت تماسی را با عفونت‌های پوستی، از جمله زرد زخم اشتباه می‌گیرند.
بیماری دست، پا و دهان (کوکساکی)
بیماری پوستی دست، پا و دهان در اثر ویروس کوکساکی به وجود می‌آید. این یک عفونت بسیار رایج در دوران کودکی، به خصوص در تابستان و اوایل پائیز است. این بیماری معمولا با تب شروع شده و سپس جوش‌های بدون خارش در بدن، از جمله در دست‌ها و پاها ایجاد می‌شوند. این بیماری باعث زخم‌های دهانی نیز می‌شود. زخم‌های دهان دردناک بوده و در بعضی موارد خوردن و آشامیدن با مشکل روبرو می‌شود. این بیماری پوستی بسیار مسری است و مانند بسیاری از عفونت‌های ویروسی، از طریق تماس، اغلب با سرفه و عطسه گسترش می‌یابد. بیماری دست، پا و دهان در عرض یک هفته خود به خود برطرف می‌شود.
درماتیت آتوپیک (اگزما)
اگزما، که به نام درماتیت آتوپیک نیز شناخته می‌شود، در کودکان مبتلا به آلرژی و آسم شایع است. بثورات به صورت یک تکه قرمز خارش‌دار ظاهر می‌شوند و ممکن است در هر جایی از بدن به وجود آیند اما معمولا بر روی گونه‌ها، ناحیه آرنج یا اطراف زانو دیده می‌شوند. لوسیون‌های چرب کننده، پمادها و یا کرم‌ها معمولا نشانه‌های بیماری را بهبود می‌بخشند، اما گاهی اوقات استفاده از استروئیدهای موضعی نیز لازم است.
کهیر
کهیر در اثر یک واکنش آلرژیک به وجود می‌آید. کهیر به شکل ورم‌ها یا برآمدگی‌های کوچک قرمز خارش‌دار بوده، و ممکن است دردناک نیز باشد. قرارگیری در معرض یک آلرژن، مانند غذا یا دارو، ممکن است باعث ایجاد کهیر شود. بعضی از آلرژی‌زاهای رایج عبارتند از آجیل، تخم مرغ، و حلزون صدف‌دار، اما ویروس‌های خاصی نیز می‌توانند باعث ایجاد کهیر شوند. اگرچه کهیرها به تنهایی خطرناک نیست، اما اگر کودک همراه با کهیر دچار مشکلات تنفسی، از جمله سرفه و خس خس شد، این ممکن است واکنش آلرژیک جدی‌تر بوده و نیاز فوری به پزشک داشته باشد. آنتی هیستامین‌ها درمان استاندارد برای کهیرها هستند.
تب اسکارلت (مخملک)
بیماری مخملک که در اثر عفونت استرپتوکوکی ایجاد شده و یک بیماری بسیار معمول است، با گلودرد، تب و سایر ناراحتی‌های معمول شروع می‌شود. بثورات، که پس از دیگر علائم ظاهر می‌شوند، مانند کاغذ سنباده بوده و خارش ندارند. این بیماری بسیار مسری است، هر چند ممکن است بیماری به طور خود به خودی خوب شود، اما درمان عفونت استرپتوکوک با آنتی بیوتیک ضروری است.
بیشتربخوانید:
روزئولا (بیماری ششم)
روزئولا یک بیماری ویروسی خفیف است. این عفونت که معمولا نوزادان به آن مبتلا می‌شوند، با تب بسیار زیاد شروع شده و سپس بثورات بدون خارش با ظاهری توری شکل ظاهر می‌شوند. تب چندین روز طول کشیده و سپس از بین می‌رود. معمولا تب و بثورات همزمان ظاهر نمی‌شوند. بثورات ابتدا در سینه یا پشت نمایان شده و سپس به دیگر قسمت‌های بدن گسترش می یابند. گاهی ممکن است تب باعث تشنج شود، اما اغلب اوقات تشنج ایجاد نمی‌شود.
نکات مهم در مراقبت از پوست کودک
به بچه‌های کوچک کمک کنید که قبل از خوردن غذا و بعد از استفاده از سرویس بهداشتی، دست‌های خود را بشویند. دستان کودک خود را با آب گرم صابون زده و به یاد داشته باشید که زیر ناخن‌های او را بشویید.
از صابون‌های ملایم برای شستن بدن کودک استفاده کنید. محصولاتی را انتخاب کنید که دارای رایحه و رنگ نباشد، زیرا این ترکیبات پوست حساس کودکان را تحریک یا خشک می‌کند.
هنگام حمام کردن نوزاد، یک لیف نرم را به صابون آغشته کرده و از سر به سمت پایین بشویید. به صورت کودک، پشت گوش‌ها و بین چروک‌های پوستش دقت کنید.
نوزادان را چند مرتبه در هفته شسته و قسمت‌های کشاله ران، صورت و چروک‌های پوست را برای وجود چرک یا چربی بررسی کنید. نوزادان تا زمانی که خزیدن و خوردن غذاهای جامد را آغاز کنند، بعد از افتادن بند ناف، یک تا دو بار حمام در هفته کافی است.
در صورت خشک شدن، پوسته پوسته شدن یا خارش، از یک لوسیون مرطوب‌کننده و بدون قند برای پوست کودک استفاده کنید. به آرامی لوسیون را به بدنش ماساژ دهید و به دست‌های نوزادان لوسیون نزنید زیرا آنها تمایل دارند که دستانشان را در دهانشان کنند.
ران و اندام تناسلی کودک خود را برای یافتن علائم بثورات ناشی از پوشک بررسی کنید. هنگام تعویض پوشک نوزاد از پودر نوزاد برای جذب رطوبت اضافی و در صورت نیاز از کرم سوختگی پای کودک نیز استفاده کنید.
قبل از بیرون بردن کودک، و حتی در روزهای ابری، از کرم ضد آفتابی که SPF آن بالای 30 است بر روی پوست کودک استفاده کنید تا از آفتاب سوختگی جلوگیری کند.
زخم‌ها، بریدگی‌ها و خراش‌ها را با یک باند یا گاز استریل بپوشانید تا مانع تماس گرد و خاک و آلودگی با زخم شود زیرا در صورت تماس منجر به عفونت می‌گردد. از کرم‌های آنتی‌بیوتیک برای تسریع بهبودی استفاده کرده و تا زمانی که زخم‌ها کاملا خوب شوند حداقل روزی یک مرتبه بانداژ را تعویض کنید.
