علی عبدالمحمدی : اوضاع و احوال آشفته و نابسامان بورس تهران همچنان ادامه‌دار است و تالار شیشه‌ای این روزها، در بحرانی‌‌‌‌‌‌‌ترین حالت ممکن به‌سر می‌برد. سایه سنگین ریسک سیستماتیک بر سر بازار سهام سنگینی می‌کند و در روز گذشته، شاخص‌های سهامی یکی از بدترین عملکردهای سال‌جاری را ثبت کردند. علاوه‌بر اینکه شاخص‌کل بورس تهران به زیر سطح مهم 2میلیون‌واحدی رسید؛ بازدهی این نماگر از ابتدای سال نیز در محدوده منفی قرارگرفت تا سهامداران مهجور بورس تهران، ناامیدتر از گذشته، نظاره‌‌‌‌‌‌‌گر ورق‌خوردن صفحات تقویم باشند.
سقوط شاخص‌کل
در روز گذشته، شاخص‌کل بورس تهران با ریزش سنگین 51هزار‌واحدی همراه شد تا افت 2.54درصدی نماگر اصلی بازار سهام، این شاخص را تا سطح یک‌میلیون و 951هزار‌واحدی پایین بکشد. چنین افتی در شاخص مذکور از 26 تیرماه سال‌جاری بی‌‌‌‌‌‌‌سابقه بوده‌است. با سقوط به کانال یک‌میلیون و 900هزار واحدی، شاخص‌کل بعد از 41 روز معاملاتی، مجددا محدوده 2میلیون‌واحدی را از دست داد تا سریال رفت و برگشت تکراری شاخص‌کل در دو کانال یادشده همچنان ادامه‌دار باشد. گفتنی است که کف شاخص‌کل در سال‌جاری، سطح یک‌میلیون و 938هزار‌واحدی است و دماسنج اصلی بازار سهام؛ فاصله چندانی با کف تجربه‌‌‌‌‌‌‌شده در سال‌جاری ندارد. افزون بر این، شاخص‌کل، آخرین روز معاملاتی سال‌گذشته را در محدوده یک‌میلیون و 960هزار‌واحدی به پایان رساند و اکنون با قرارگیری شاخص در سطح یک‌میلیون و 951هزار‌واحدی، عملکرد شاخص‌کل در سال‌جاری منفی بوده‌است و این شاخص 0.47درصد پایین‌تر از سطح پایان سال‌گذشته ایستاده است. آمار فوق در اوایل هشتمین ماه از سال‌در حالی به‌ثبت رسیده‌است که شاخص‌کل توانسته بود با رسیدن به سطح 2میلیون و 535هزار‌واحدی در 16 اردیبهشت سال‌جاری، بازدهی 29.3درصدی را از ابتدای سال‌ثبت کند و اکنون علاوه‌بر اینکه بازدهی به‌دست آمده توسط شاخص ازدست رفته، بلکه بازدهی شاخص از ابتدای سال، در محدوده منفی نیز قرار گرفته‌است.
به این‌ترتیب شاخص‌کل از سقف تجربه‌‌‌‌‌‌‌شده در اردیبهشت ماه، 23درصد افت داشته‌است.
آمار معاملاتی
در روز گذشته، شتاب افت قیمت‌ها در نمادهای کوچک و با ارزش بازار پایین بیشتر از نمادهای بزرگ و شاخص‌‌‌‌‌‌‌ساز بود و همین موضوع خود را در افت بیشتر شاخص هم‌‌‌‌‌‌‌وزن نسبت به شاخص‌کل نشان‌داد. در جریان معاملات نخستین روز از هفته، شاخص هم‌‌‌‌‌‌‌وزن با افت 23هزار و 548واحدی همراه شد و تا سطح 653هزار‌واحدی عقب‌نشینی داشت. افت 3.48درصدی نماگر هم‌‌‌‌‌‌‌وزن در روز گذشته، بیشترین افت این نماگر از 16مهر سال‌جاری بوده‌است. شاخص‌کل فرابورس نیز با افت 2.74درصدی همراه شد تا این نماگر نیز بیشترین افت خود را از 20 خرداد سال‌جاری تجربه‌کرده باشد. به‌علاوه، بازدهی این شاخص نیز از ابتدای سال با افتی که در روز گذشته تجربه کرد، در محدوده سرخ قرارگرفت و آمار و ارقام، کاهش 2.73درصدی این شاخص را نسبت به مقدار پایانی سال‌گذشته نشان می‌دهد. همچنین در جریان معاملات روز شنبه، هزار و 73میلیارد‌تومان پول حقیقی از گردونه معاملات سهام خارج شد. ارزش معاملات خرد بازار سهام نیز که شامل سهام و حق‌تقدم می‌شود، رقم 4هزار و 285میلیارد تومان را ثبت کرد.
آتش‌جنگ در بورس
هر 39 صنعت حاضر در بورس تهران در روز گذشته، در محدوده سرخ تابلوی معاملاتی به‌کار خود پایان دادند و 97درصد از نمادهای بازار نیز در دامنه منفی کار خود را به اتمام رساندند. چنین آمار و ارقامی در حالی در بازار سهام به‌ثبت رسید که قیمت‌ها در بازار ارز و سکه و طلا، تمایلات صعودی از خود ابراز کرده‌‌‌‌‌‌‌اند. در روز گذشته، قیمت سکه رفاه در بورس، با افزایش 3.53درصدی نسبت به‌روز گذشته، به 30میلیون و 301هزار‌تومان رسید. نیم‌سکه با افزایش 250هزار‌تومانی نسبت به‌روز قبل مواجه شد و به قیمت 15میلیون و 860هزار‌تومان مورد معامله قرارگرفت. ربع‌سکه هم افزایش قیمت 250هزار تومانی داشت و در قیمت 10میلیون و 840هزار تومان میان خریداران و فروشندگان دست‌به‌دست شد. رشد قیمت‌ها در بازار طلا و سکه در حالی به‌وقوع پیوسته که هم قیمت دلار و هم قیمت اونس جهانی طلا در روزهای اخیر، تمایلات صعودی از خود نشان‌داده‌اند. اسکناس آمریکایی که پس از شروع جنگ غزه و اسرائیل، پس از مدت‌‌‌‌‌‌‌ها از میانگین چند ماه اخیر خود یعنی کانال 49هزار‌تومان جدا شده و توانسته بود تا سطح 53هزار و 650تومانی نیز پیشروی داشته‌باشد، بعد از عقب‌نشینی کوتاه‌‌‌‌‌‌‌مدتی که تا پله‌های ابتدایی کانال 50هزار‌تومان داشت، مجددا در مسیر صعودی قرارگرفته و تمایلات صعودی از خود ابراز کرده‌است، اما همان‌طور که بارها در گزارش‌های قبلی «دنیای‌اقتصاد» نیز بدان پرداختیم، بازار سهام هنگام بروز ریسک‌های سیاسی، همواره در مدار نزولی قرار می‌گیرد و اثر سایر متغیرها بر بازار سهام، کمرنگ‌‌‌‌‌‌‌تر می‌شود، به‌همین‌دلیل است که بازار سهام در روز گذشته چنین افتی را تجربه کرد و اثر افزایش در قیمت دلار را نادیده گرفت. نکته حائزتوجه در این اثنا این است که با افت قیمت‌ها در ماه‌های اخیر و انتشار صورت‌های مالی تابستان سال‌جاری در کدال، نسبت قیمت به سود گذشته‌نگر کلیت بازار سهام (P/E TTM) به 6.72 رسیده‌است که افت قابل‌توجهی را نسبت به ماه‌های گذشته نشان می‌دهد. با همه این تفاسیر می‌توان گفت که به‌نظر می‌رسد، اکثر معامله‌گران بازار در مواجهه با جنگی که در خاورمیانه رخ‌داده‌است؛ دچار نوعی بیش‌واکنشی شده‌اند و به‌صورت هیجانی اقدام به عرضه سهام خود در بازار می‌کنند.
در این میان ضعف سیاستگذار نیز یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که از سوی برخی از سهامداران به‌عنوان یکی از کاستی‌های مقام ناظر ذکر می‌شود؛ در واقع سیاستگذار در مقطع فعلی می‌توانست در اداره امور کلی بازار و دعوت سهامداران به آرامش نقش موثرتری ایفا کند.
