عوامل موثر بر روند نزولی بازار
با بررسی روند اصلاحی بازار سرمایه از اردیبهشت‌ماه تاکنون می‌توان عوامل بسیاری را برای این موج اصلاح نام برد، شروع این اصلاح با اخبار مربوط به افزایش نرخ خوراک و تایید و تکذیب‌های پیرامون این افزایش نرخ صورت گرفت و سپس با صحبت‌های غیرکارشناسی مبنی بر خروج سیمان و فولاد از بورس کالا شدت گرفت. در این بین ضربات ریسک‌های سیستماتیک نیز بر پیکره بی‌جان و ناامید بازار سرمایه وارد شد، جنگ در منطقه و احتمال بالا گرفتن درگیری‌ها باعث شد تا روند اصلاحی بازار نه تنها به پایان نرسد، بلکه بر آتش آن نیز افزوده شود. به‌طور کلی صحبت‌های غیر کارشناسی و تایید و تکذیب‌های مکرر برخی از مسوولان دلیل شروع این اصلاح بود و ریسک‌های سیاسی هم مزید بر علت شد تا شاهد کاهش بیش از 20درصدی شاخص کل باشیم. بالا بودن نرخ سود بانکی و هدایت سایر بازارها به سمت رکود، گره خوردن بیش از حد شرایط بازار به اوضاع سیاسی و تحولات منطقه‌ای و در نتیجه بی‌اهمیت شدن عملکرد دوره‌ای شرکت‌ها و وزن کم بازار به عملکرد بنیادی شرکت‌ها به‌دلیل ریسک بیش از حد بازار، عدم تعیین تکلیف قیمت‌گذاری‌های دستوری در نهاده‌ها، خوراک، سوخت و... و دخالت‌های بی‌دلیل در روند طبیعی بازار از جمله دلایل کاهش اعتماد به بازار و خروج مداوم پول حقیقی از بازار در این دوره بوده است.
راهکار برون‌رفت از وضعیت فعلی
به‌طور کلی تمام بازارهای مالی دنیا متاثر از ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک هستند و سرمایه‌گذاران با تنوع‌بخشی به پرتفوی و تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی بخشی از این ریسک را پوشش می‌دهند؛ اما ریسک‌های سیستماتیک مثل ریسک سیاسی و جنگ غیر قابل اجتناب هستند و انتظار می‌رود متولیان و مسوولان بازار سرمایه در این مواقع حضور فعالی داشته باشند و از شدت این ریسک‌ها و پنیک شدن بازار بکاهند. برگزاری جلسات و نشست‌های فوری با فعالان اقتصادی و بازیگران حقوقی بازار در جهت حمایت از بازار سرمایه، تزریق منابع و افزایش فعالیت صندوق‌های تثبیت و صندوق توسعه بازار و همچنین افزایش ضریب ارزش تضمین دارایی در اعتبار دریافتی از کارگزاری‌ها از راهکارهای فوری، کوتاه‌مدت و موقتی این قبیل رویدادها است. اتخاذ تصمیماتی مانند کنترل و نظارت بر نرخ بهره بانکی، ثبات در قوانین و مقررات، جلوگیری از تصمیمات خلق‌الساعه، حمایت از قیمت‌گذاری شفاف بر اساس سازوکارهای بازار و جلوگیری از قیمت‌گذاری دستوری، هدایت منابع و نقدینگی بانک‌ها به سمت تولید، عدم تامین کسری بودجه دولت از بازار سرمایه، اعتماد‌سازی نسبت به بازار سرمایه و نگاه به بازار به‌عنوان محل تامین مالی پایدار برای شرکت‌ها، توسعه بورس‌های کالایی، افزایش تعامل و همکاری بین بازار پول و بازار سرمایه به‌عنوان دو بال اصلی اقتصاد کشور، ایجاد ثبات و بازسازی اعتماد مخدوش‌شده سهامداران به‌عنوان اقدامات بلندمدتی محسوب می‌شوند که می‌توانند با تاثیرگذاری خود بر روند معاملات بازار سهام زمینه افزایش اطمینان به سرمایه‌گذاری در این بازار و رشد و توسعه بازار سرمایه و خروج از وضعیت فعلی را فراهم کنند. لازم به تاکید است اکثر این موارد در سطوح بالاتر از سازمان بورس و از طریق وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و دیگر نهادهای مرتبط باید پیگیری و تعیین تکلیف شوند.
