از زردی طولانی شیرخواران چه می‌دانید؟

به قلم : د‌‌‌کتر سارا طالبی پور نیکو ؛ متخصص اطفال و نوزاد‌‌‌ان

Saratpn@gmail.com

اینستاگرام: Dr.talebipoor

تحریریه زندگی آنلاین : در مقاله قبلی در مورد علل زردی نوزادی و راه‌های درمان آن صحبت کردیم، اما گاهی زردی نوزاد بیشتر از دو هفته طول می‌کشد و والدین مضطرب می‌شوند که علت طول کشیدن این زردی چیست و برای درمان آن چه اقداماتی نیاز هست.

زردی‌ای که در نوزاد رسیده یا ترم بیشتر از دو هفته و در کودکان نارس بیشتر از سه هفته طول بکشد، زردی طول کشیده می‌باشد.

این زردی معمولا نسبت به زردی روزهای اول شدت کمتری دارد. در این سن چون سد خونی مغزی کودک تکامل بیشتری یافته است، معمولا زیاد نگران آسیب مغزی در او نخواهیم بود. با این حال بررسی علل طولانی شدن زردی در این کودکان ضروری است، چون ممکن است عوامل مهمی که در ادامه خواهیم گفت، باعث این زردی باشند. در این موارد درمان علت اصلی زردی از درمان خود زردی مهم‌تر است.

علل زردی طول کشیده

عفونت‌های ادراری

برای تشخیص این مورد باید آزمایش آنالیز و کشت ادرار از نوزاد درخواست شود. در صورت مثبت بودن درمان آنتی‌بیوتیکی مناسب برای نوزاد گذاشته می‌شود. معمولا با درمان عفونت ادراری زردی نیز برطرف می‌گردد، اما در صورتی که کشت و نمونه ادرار منفی بود، دیگر زردی ناشی از عفونت‌های ادراری رد می‌شود.

ممکن است برایتان سوال باشد آیا ممکن است نوزادی که هیچ گونه علائم ادراری ندارد، مبتلا به عفونت ادراری باشد؟ پاسخ این سوال، بله است و امکان دارد.

سایر عفونت‌ها

هر عفونتی که در نوزاد وجود داشته باشد و باعث شود نوزاد خوب شیر نخورد، ممکن است باعث زردی نوزادی گردد. در این موارد معمولا نوزادان بی‌حال بوده و خوب شیر نمی‌خورند و پزشک با آزمایشات تشخیص عفونت را می‌دهد. در این موارد نیز با برطرف شدن عفونت زردی نوزاد برطرف می‌گردد.

بیماری‌های متابولیکی

بیماری‌های متابولیک اغلب بیماری‌های ژنتیکی هستند که موجب کمبود آنزیم‌هایی در بدن نوزاد می‌شوند. در بعضی موارد تشخیص به موقع این بیماری برای سلامت نوزاد بسیار حیاتی است، زیرا در صورت تشخیص به موقع و رژیم مناسب احتمال آسیب‌های جدی به مغز و سایر ارگان‌های بدن بسیار کم می‌شود. بیماری گالاکتوزمی از این دسته می‌باشد. کودکان مبتلا به گالاکتوزمی در هنگام تولد سالم به نظر می‌رسند، اما پس از چند نوبت تغذیه با شیر، به‌ تدریج نقص‌های آنزیمی پدیدار می‌شوند. بیماری گالاکتوزمی در صورت عدم درمان، در روزها و هفته‌های اول بعد از تولد می‌تواند یک بیماری شدیدا تهدیدکننده باشد. در این موارد معمولا نوزاد با استفراغ‌های مکرر و عدم تحمل شیر و زردی مراجعه می‌کند. برای تشخیص این موارد در قدم اول مواد احیا کننده ادرار را اندازه‌گیری می‌کنند. در مراحل بعدی کروماتوگرافی قند‌های ادراری و اسید‌های آمینه در خون کمک‌کننده است. با تشخیص به موقع و رژیم غذایی مناسب می‌توان از بسیاری از علائم این بیماری جلوگیری کرد و کودک رشد فیزیکی و تکامل نرمال داشته باشد.

بیماری ژیلبرت

این بیماری یک نقص ژنتیکی می‌باشد که باعث می‌شود کبد بیلی‌روبین را به میزان کافی تجزیه نکرده و به دنبال آن تجمع بیش از اندازه بیلی‌روبین در بدن رخ می‌دهد. بیلی‌روبین ماده‌ای است که موجب زرد شدن پوست این افراد می‌گردد. این بیماری معمولا مشکلات جدی ایجاد نمی‌کند و اغلب نیاز به درمان هم ندارد.

این بیماری در پسرها شایع‌تر از دخترها است. این افراد در بزرگسالی نیز به طور موقت زردی پوست و چشم را به دنبال استرس یا خستگی تجربه می‌کنند. قاعدگی در خانم‌ها و فعالیت بدنی بیش از حد و یا کم‌آبی و روزه گرفتن، بیماری یا عفونت نیز در این افراد ممکن است باعث بروز زردی شود.

این افراد ممکن است در متابولیسم بعضی دارو‌ها مشکل داشته باشند، بنابراین در هنگام مراجعه به پزشک و دریافت داروی جدید این نکته را باید به پزشک خود تذکر بدهند. تشخیص این بیماری از طریق آزمایشات ژنتیکی میسر است.

کم‌کاری غده تیروئید

یکی دیگر از علل زردی طول کشیده، کم‌کاری تیروئید می‌باشد که با انجام تست‌های هورمونی تشخیص داده می‌شود.

مشکلات مادرزادی کبد یا کیسه صفرا

مثل عدم ساخته شدن کیسه صفرا یا انسداد‌های مجاری صفراوی. در این نوع زردی اغلب نوع دایرکت یا مستقیم بیلی‌روبین بالا است و پوست نوزاد زرد مایل به سبز می‌شود. مدفوع این نوزادان اغلب کم‌رنگ است.

هپاتیت‌های ناشی از بیماری‌های خود ایمنی

 هپاتیت‌های ویروسی منتقل شده از مادر

زردی ناشی از شیر مادر

اگر سایر علل زردی که گفته شد، با آزمایشات و معاینات رد شدند، بیشترین عامل ایجاد زردی طول کشیده زردی ناشی از شیر مادر می‌باشد. این نوع زردی کاملا بی‌خطر بوده و معمولا بعد از سه ماه کاملا برطرف می‌شود. در پاره‌ای موارد به طور موقت شیر مادر را قطع می‌کنیم تا زردی برطرف گردد و پس از دو روز دوباره شیر‌دهی با شیر مادر ادامه پیدا می‌کند.

در ادامه لازم به ذکر است در مواردی که زردی نوزادتان طول کشیده است، حتما مجددا به پزشک مراجعه داشته باشید تا پس از بررسی‌های مناسب، درمان صحیح برای نوزاد شروع شود تا از آسیب‌های بعدی پیشگیری شود.