آیا انسان پس از مرگ یکباره وارد عالم قیامت می شود و کارش یکسره می گردد، و یا انسان در فاصله مرگ و قیامت یک عالم خاصی را طی می کند و هنگامی که قیامت کبری بپاشد وارد عالم قیامت می گردد؟(و البته این را هم می دانیم که تنها خدا می داند که قیامت کبری کی بپا می شود.حتی پیامبران نیز از این مطلب اظهار بی اطلاعی کرده اند).
مطابق آنچه از نصوص قرآن کریم و اخبار و روایات متواتر و غیر قابل انکاری که از رسول اکرم و ائمه اطهار رسیده است استفاده می شود، هیچکس بلافاصله پس ازمرگ وارد عالم قیامت کبری نمی شود، زیرا قیامت کبری مقارن است با یک سلسله انقلابها و دگرگونیهای کلی در همه موجودات زمینی و آسمانی که ما سراغ داریم یعنی کوهها، دریاها، ماه، خورشید، ستارگان، کهکشانها.هنگام قیامت کبری هیچ چیزی در وضع موجود باقی نمی ماند.بعلاوه در قیامت کبری اولین و آخرین جمع می شوند، و ما می بینیم که هنوز نظام جهان برقراراست و شاید میلیونها و بلکه میلیاردها سال دیگر نیز برقرار باشد و میلیاردها میلیارد انسان دیگر بعد از این بیایند.
همچنین از نظر قرآن کریم - همان طور که از آیات گذشته و یک سلسله آیات دیگر استفاده می شود - هیچ کس در فاصله مرگ و قیامت کبری در خاموشی و بی حسی فرونمی رود، یعنی چنین نیست که انسان پس از مردن در حالی شبیه بیهوشی فرو رود و هیچ چیز را احساس نکند، نه لذتی داشته باشدنه المی، نه سروری داشته باشد و نه اندوهی، بلکه انسان بلافاصله پس از مرگ وارد مرحله ای دیگر از حیات می گرددکه همه چیز را حس می کند، از چیزهایی لذت می برد و از چیزهای دیگر رنج، البته لذت و رنجش بستگی دارد به افکار و اخلاق و اعمالش در دنیا.این مرحله ادامه دارد تا آنگاه که قیامت کبری بپا شود.در آن هنگام در اثر یک سلسله انقلابها ودگرگونیهای بی نظیر که در آن واحد جهان را فرا می گیرد و از دورترین ستارگان گرفته تا زمین ما همه مشمول آن دگرگونی می شوند،این مرحله یا این عالم که برای هر کسی یک فاصله و حد وسط میان دنیا و قیامت می شود، پایان می پذیرد.
پس، از نظر قرآن کریم عالم پس از مرگ در دومرحله صورت می گیرد، و به تعبیر صحیح تر، انسان پس از مرگ دو عالم را طی می کند: عالمی که مانند عالم دنیا پایان می پذیردو «عالم برزخ » نامیده می شود، دیگر عالم قیامت کبری که به هیچ وجه پایان نمی پذیرد.اینک بحث مختصری درباره عالم برزخ و بحثی درباره عالم قیامت.
