به گزارش مشرق، نان، قوت غالب مردم است که برای بسیاری از خانوارها اهمیت زیادی دارد؛ از این‌روعلاوه بر یارانه نقدی که به دهک‌های اول تا سوم 400هزارتومان و چهارم تا نهم 300 هزار تومان پرداخت می‌شود، یارانه نان در قیمت نیز در نظر گرفته شد.
آمارهای دولت حاکی از آن است که رصد و نظارت در بخش آرد و نان دارای فازهای مختلف است و اکنون یارانه نان باید تغییر کند. ظاهرا قرار است فاز دوم هوشمندسازی قیمت آرد و نان اجراشود که جزئیات آن را در ادامه می‌خوانیم.
بررسی‌ها نشان می‌دهد افزایش هر 1000تومان در قیمت خرید تضمینی گندم، حدود 8000 تومان بار مالی برای دولت به‌دنبال دارد. در ایران نان‌های سنتی از جمله لواش، تافتون، بربری و سنگک مشمول یارانه شده در حالی که در کشورهای دیگر به‌دلیل تیراژ پایین آنها، قیمت آزاد داشته و برعکس نان‌های صنعتی یارانه دریافت می‌کنند.
نان‌های سنتی به قیمت صنعتی
برخی کارشناسان معتقدند یارانه نان باید به نان صنعتی هم تخصیص داده شود مانند کشورهای صنعتی، زیرا نظم‌پذیری آنها بیشتر بوده و قابل کنترل هستند. در حال حاضر نان صنعتی مانند نان تست با آرد هر کیلو 16هزار تومانی تولید و تأمین می‌شود.
هر عدد نان باگت در بازار تقریبا 10هزارتومان بوده که در برخی اقلام بالاتر است. بعضی بسته‌های چهارعددی نان باگت که شبیه نان‌های باگت چنددهه قبل است و برای برخی افراد شکل نوستالژی داشته به قیمت 24هزار تومان به فروش می‌رسد.
گم شدن نان‌ها، سریال ادامه‌دار اقتصاد ایران بوده و اگر رصدی در بازار داشته باشید هر سوپرمارکت و فروشگاه مواد غذایی دارای بسته‌های مختلف نان از لواش تا سنگک که دارای قیمت‌های متفاوتی است.
این نان‌ها جدا از نان‌های صنعتی بوده که سر از فروشگاه‌ها در می‌آورد.
قیمت هر نان لواش یارانه‌ای در استان‌ها و شهرهای مختلف با تفاوت کمی بین 400 تا 500 تومان است در حالی که اگر همین نان را از سوپرمارکت خریداری کنید، حدود 900 تومان خواهد شد، البته این عدد در برخی فروشگاه‌ها به بالای 1700تومان هم می‌رسد و نایلون استفاده شده برای بسته‌بندی نان بین 1000 تا 1500تومان قیمت‌گذاری می‌شود و در نهایت چهار عدد نان به اضافه یک‌نایلون 7000 تومان فروخته می‌شود.
حضور افاغنه
بیژن نوروزی‌مقدم، رئیس پیشین اتحادیه نانوایان سنتی تهران درباره گم شدن آرد در نانوایی‌ها می‌گوید که طبق آمار رسمی کشور در حال حاضر حدود شش میلیون «افاغنه» در ایران سکونت دارند که آمار غیررسمی عدد بزرگ‌تری است. اگر اغراق نباشد سرانه مصرف آنها دو برابر ایرانیان است.
به این ترتیب اگر هرایرانی 300 گرم نان مصرفی روزانه داشته باشد این عدد برای هر افغانی بین 500 تا 600 گرم (بیشتر از دو نان بربری) است. با یک محاسبه ساده به ازای این شش میلیون نفر و سرانه مصرف روزانه 600 گرم حدود 3600 تن نان شده که بخشی از آن با پول نقدی به فروش می‌رسد.
جلوگیری از قاچاق
کوروش نجم‌آبادی، مدیر طرح هوشمندسازی کارتخوان‌های نانوایی‌های کشور نیز اعلام کرده، در حال حاضر 76 هزار و 640 دستگاه هوشمند پروژه نان در نانوایی‌ها نصب شده و تعدادی از دستگاه‌ها نیز پشتیبان هستند که از طریق خط تلفن ارتباط برقرار می‌کنند.
همچنین در طرح ایجاد شده برای شفافیت فروش نان، اطلاعات نان فروخته شده، آرد مصرفی و... را می‌توان روی دستگاه هوشمند خود (نانوایان) مشاهده کرد.
قراراست هرنانوا به میزان فروش خود ازدولت یارانه دریافت کند به‌طوری که نانوایان بدانند که این دستگاه با یک نرم‌افزار اندرویدی میزان دقیق فروش نان وحتی نوع نان درنانوایی را به دقت ثبت ورصد می‌کند.
کاهش هرزروی آرد
وزیر امور اقتصادی و دارایی دیروز در آیین دستاوردهای طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان تصریح کرد: با اجرای طرح هوشمندسازی تا پایان سال بیش از 1.5میلیون تن در مصرف آرد کشور صرفه‌جویی صورت خواهد گرفت.
احسان خاندوزی با اشاره به آمار مصرف آرد یارانه‌ای طی پنج سال گذشته یادآور شد: در سال 1398 مصرف آرد یارانه‌ای کشور 8.1میلیون تن بود که سال 1399 به 8.3میلیون تن رسید.
سال 1400 این عدد به 8.5میلیون تن افزایش پیدا کرد. اگر همان مسیر را ادامه می‌دادیم سال 1401 باید به 8.8میلیون تن و امسال به 9.9میلیون تن مصرف آرد یارانه‌ای می‌رسیدیم اما خوشبختانه با اجرای طرح هوشمندسازی در سال 1401 میزان مصرف به 8.2میلیون تن رسید و در سال جاری به 8.1میلیون تن خواهد رسید.
البته هنوز نظارت‌ها دقیق نیست و انحرافاتی در طرح وجود دارد. با این حال مصرف آرد کشور امسال به مصرف سال 1398 برمی‌گردد. وی دستاورد دیگر را جلوگیری از هرزروی آرد و نان دانست و بیان کرد: با اجرای طرح هوشمندسازی قیمت آرد در معاملات غیررسمی به دو برابر افزایش یافته و قیمت جواز نانوایی 50درصد کاهش یافته است که نشان می‌دهد سوء‌استفاده‌ها کاهش یافته است و افرادی که رفتار خلاف قانون داشتند در این الگوی هوشمند ناچار می‌شوند رفتار خود را اصلاح‌کنند.
27هزارمیلیارد تومان در سال کاهش هزینه‌های تامین آرد یارانه‌ای کشور بااجرای طرح هوشمندسازی محقق شده که معادل 1.5میلیون تن آرد است.
منبع:جام جم