مژده مولایی در گفت‌وگو با ایسنا، به بهبود روند معاملات محصولات کشاورزی در بورس کالای ایران طی سال‌های اخیر اشاره کرد و گفت: بازار معاملات محصولات کشاورزی یک بازار سنتی و پیچیده است که سابقه‌ای نزدیک به یک قرن دارد اما خوشبختانه تحول بزرگ و مدرنی در این صنعت اتفاق افتاد و خرید و فروش این محصولات به صورت مدرن به بورس کالا منتقل شد.
وی افزود: از سال 1383 عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالای ایران آغاز شد و روند رو به رشدی را طی کرد به طوری که تاکنون 19 گروه اصلی کشاورزی و 74 زیر گروه در این بورس پذیرش شدند.
وی خاطرنشان کرد: همچنین از سال 1390 تا پایان سال 1395، چهار میلیون و 358 هزار و 851 تن انواع محصولات کشاورزی به ارزش بیش از 46 هزار میلیارد ریال در بورس کالا داد و ستد شد که معامله دو میلیون و 509 هزار تن محصول به ارزش بیش از 28 هزار میلیارد ریال تنها مختص سال 1395 بوده است، یعنی نصف حجم معاملات پنج سال اخیر که این موضوع گویای پیشرفت روند معاملات محصولات کشاورزی در بورس کالا است.
مولایی ادامه داد:این در حالی است که قیمت محصولات کشاورزی به شدت تحت تاثیرعرضه و تقاضا بوده و بورس کالا بهترین مکان برای کشف عادلانه و آزادانه قیمت این محصولات و در نتیجه معامله آنها محسوب می شود.
به گفته وی، روند رو به رشد معاملات محصولات کشاورزی در بورس کالا را می‌توان با معاملات کالاهای استراتژیک کشور از جمله گندم و جو و ذرت و همچنین محصولات ارز آوری مثل زعفران و پسته مشاهده کرد.
مدیرعامل کارگزاری توسعه کشاورزی تاکید کرد: حجم بالای معاملات محصولات کشاورزی در بورس کالای ایران بعد از اعتماد بیشتر دولت به بازار سرمایه و اجرایی شدن طرح قیمت تضمینی به جای خرید تضمینی حاصل شده است.
وی با بیان اینکه بورس کالا با گسترش روش‌های معاملاتی خود و همچنین برنامه‌های آموزشی که در کل استانهای کشور تشکیل داده، کمک موثری در ارتقاء سطح دانش و آگاهی فعالان این بخش کرده است، اضافه کرد: بورس کالا در مشارکت و افزایش بهره وری محصولات کشاورزی با مساعدت وزارت جهاد کشاورزی همراه شده است و قطعاً این حرکت بورس کالا در اقتصادی کردن محصولات کشاورزی موثر خواهد بود.
وی در خصوص اجرای طرح قیمت تضمینی در بورس کالای ایران و استفاده دولت از ظرفیت‌های این بورس گفت: دولت سالهاست که محصولات کشاورزی را در قالب حمایت از کشاورز و توسعه کشاورزی خریداری می‌کند، اما روش قبلی مشکلاتی برای کشاورزان ایجاد می‌کرد و ضرر و زیانی را برای دولت به همراه داشت.
مولایی ادامه داد: اما با اجرای سیاست قیمت تضمینی، کشاورزان یا تعاونی‌ها به نمایندگی از آن ها محصولات را به انبارهای تحت نظارت بورس کالا حمل کرده و سپس محصول از نظر استاندار سازی و کیفیت مورد ارزیابی قرار می گیرد و پس از فروش در بورس کالا، وجه معامله در ظرف مدت دو روز به حساب کشاورز واریز می شود.
وی در ادامه گفت: در این طرح ما به التفاوت قیمت فروش محصول در بورس کالا و قیمت تضمینی اعلام شده از سوی دولت بر طبق قانون از سوی وزارت جهاد کشاورزی، پرداخت می شود بنابراین با اجرای آن هزینه‌های سنگین دولت کاهش پیدا کرد و پروسه‌های طولانی واریز وجه حذف شد.
مدیرعامل کارگزاری توسعه کشاورزی به معاملات قبض انبار اشاره کرد و گفت: بحث انبارداری و معاملات قبض انبار موضوعی بسیار فراتر از بورس کالا و سیاست قیمت تضمینی است و لازم است در سطح قوانین ملی از موضوع انبارداری و این نوع معاملات حمایت شود.
به گفته وی، سیستم قبض انبار، تولید کنندگان محصولات کشاورزی را قادر می‌سازد تا فروش محصولات خود را در فصل برداشت با قیمت های پایین به تعویق انداخته و محصول را در زمان مناسب شدن قیمت ها ارائه دهند. در واقع قبض انبارداری در کشاورزی، عامل مهمی برای بهبود تجارت است.
مولایی اضافه کرد: سیستم قبض انبارداری، منافع دیگری برای کشاورزی به ارمغان دارد که از جمله آن ذخیره سازی محصول، کاهش تلفات، ثبات نوسانات قیمت و در بلندمدت افزایش امنیت غذایی به دلیل استاندارد شدن محصولات برای پذیرش در انبارها، امکان نقد شدن کالاهای راکد، کاهش هزینه‌های انبارداری و جابجایی محصولات، مدیریت فاصله زمانی بین تولید و فروش کالا توسط تولید کنندگان است.
وی تصریح کرد: بنابراین می‌توان گفت کفایت تامین مالی تولیدکنندگان، اصلی‌ترین مزیت توسعه معاملات سپرده کالایی است. یعنی به دلیل ماهیت اوراق بهادار بودن گواهی، این امکان وجود دارد که با توثیق آن نزد بانک، دارنده اوراق نسبت به دریافت تسهیلات به پشتوانه آن اقدام کند. گواهی سپرده کالایی منحصر به محصولات کشاورزی نیست و کالاهای مختلفی می توانند در جهت رویکرد بورس کالای ایران، یعنی معاملات اوارق بهادار مبتنی بر کالا مورد داد و ستد قرار گیرند.
یک کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که آیا روند رو به رشد محصولات کشاورزی در بورس کالا ادامه می یابد؟ گفت: مزایای معاملات کشاورزی در بورس کالای ایران کشف قیمت شفاف، معاملات رقابتی و کوتاه شدن دست دلالان، استاندارد سازی محصولات و کم شدن هزینه های دولت است که این نوع معاملات به نفع کشاورز(تولید کننده)، دولت و صنعت کشاورزی و خریدار است.
وی افزود: حذف واسطه‌ها به دلیل رصد و نظارت جهاد کشاورزی، بورس کالا و خود اظهاری کشاورزان صورت گرفته و نهادهای دولتی دخالتی در روند کشف قیمت ندارند و قیمت و روند معاملات دستوری نیست؛ بنابراین وقتی این امر زمینه ارتقاء بهره وری و اصلاح الگوی تولید و مصرف در بخش کشاورزی و رشد کیفیت محصولات را فراهم می کند گویای این است که راه درستی طی شده است و ادامه این راه موجب تقویت توان صادراتی کشور با تولید محصولات استاندارد و از طریق معاملات رینگ صادراتی بورس کالا خواهد شد به طوری که با همکاری وزارت جهاد کشاورزی و سازمانهای مربوطه و بورس کالا هر ساله شاهد رشد و موفقیت این امر خواهیم بود.
