تاکنون شاهد سخت‌‌‌گیری بر کشورهای تولیدکننده انرژی بوده‌ایم، اما این روند به سایر کشورها نیز تعمیم خواهد یافت که خود یک سیگنال مهم برای تولید فلزات در کشورهایی همچون چین است. به‌زودی اما نوبت به ایران نیز خواهد رسید و از هم‌‌‌اکنون باید منتظر این تغییرات بود. حرکت به سمت فولاد سبز یا استفاده حداکثری از برق خورشیدی از ارکان مهمی است که می‌‌‌تواند این ریسک‌‌‌ها را تعدیل کند.
تمدید تعلیق تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم اتحادیه اروپا
به گزارش رویترز، جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا روز پنج‌شنبه 28دسامبر تعلیق تعرفه‌‌‌های فولاد و آلومینیوم اتحادیه اروپا به مدت دوسال را تمدید کرد که هدف از تمدید تعلیق این است که به مذاکرات در خصوص اقداماتی برای رفع مازاد ظرفیت و تولید کم کربن ادامه دهد. این در حالی است که ایالات‌متحده آمریکا تعرفه واردات 25درصدی بر فولاد اتحادیه اروپا و تعرفه 10درصدی بر آلومینیوم اتحادیه اروپا را از ژانویه 2022 به مدت دوسال به حالت تعلیق درآورد و تعرفه‌‌‌های اعمال‌شده توسط دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق ایالات‌متحده را با سیستم سهمیه‌‌‌بندی تعرفه (TRQ) جایگزین کرد. براساس برنامه‌‌‌ریزی‌‌‌های انجام‌شده قرار بر این بود تا در اکتبر 2023 دو طرف مذاکرات در زمینه اقدامات موردنیاز برای رسیدگی به ظرفیت مازاد و ترویج تولید فولاد کم کربن به توافق برسند، اما این اتفاق نیفتاد و نتوانستند در مورد توافق‌نامه جهانی فولاد و آلومینیوم پایدار (GSA) به نتیجه واحد برسند.
در نتیجه با تمدید تعلیق تعرفه‌‌‌های فولاد و آلومینیوم زمان بیشتری را برای رسیدن به نتایج مطلوب تعیین کردند. در همین راستا والدیس دامبروسکیس، معاون کمیسیون اروپا گفت: این اتحادیه نیز خواهان تمدید تعلیق تعرفه‌‌‌های واردات فولاد و آلومینیوم است. هرچند اتحادیه اروپا به طور کامل تعرفه‌‌‌های تلافی‌‌‌جویانه را حذف کرده، اما ایالات‌متحده یک سیستم «سخت» از سهمیه‌‌‌بندی تعرفه‌‌‌ها را معرفی کرده است.دامبروسکیس اضافه کرد: سیستم کنونی سهمیه‌‌‌های سه‌ماهه برای 54نوع محصول مختلف فولادی را برای هر 27کشور اتحادیه اروپا به طور جداگانه تعیین می‌کند. مقامات اتحادیه اروپا در حال گفت‌‌‌وگوهای فشرده با همتایان آمریکایی خود هستند تا به سیستمی برسند که جریان‌‌‌های تجاری تاریخی را از سر بگیرد.
تعرفه‌‌‌های اتحادیه اروپا که در تلافی اعمال شد، طیفی از کالاهای آمریکایی، از موتورسیکلت‌‌‌های هارلی دیویدسون گرفته تا قایق‌‌‌های برقی را شامل می‌شود. همچنین پس از برگزاری انتخابات در دو سوی اقیانوس اطلس تا سال 2025 متوقف شده است. ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا به دنبال اقدامات توافقی برای رسیدگی به ظرفیت مازاد تولید فلز در اقتصادهای غیر‌بازاری مانند چین و ترویج فولاد سبزتر هستند و از این‌رو قرار بر این بود که این مذاکرات تا سال 2023 حل شود اما متوقف شد. بایدن در یک اعلامیه ریاست‌جمهوری اعلام کرد که دو طرف مذاکرات پیشرفت قابل‌توجهی داشته‌‌‌اند و به گفت‌‌‌وگوهای خود ادامه می‌دهند تا نتیجه مطلوبی حاصل شود.
سیستم سهمیه‌‌‌بندی تعرفه (TRQ) این اجازه را می‌دهد تا حداکثر 3.3میلیون تن فولاد اتحادیه اروپا و 384هزار تن آلومینیوم به ایالات‌متحده بدون تعرفه وارد شود که این آمار و ارقام منعکس‌‌‌کننده سطوح تجارت گذشته است و تعرفه‌‌‌ها برای مقادیر بیشتری اعمال می‌‌‌شوند و این در حالی است که معافیت جدید صادرشده تا 31دسامبر 2025 اعمال می‌شود. رئیسجمهور ایالات‌متحده آمریکا تعرفه‌‌‌ها را برای کشورهای غیر‌اتحادیه اروپا در سطح فعلی ثابت نگه داشت.
چهره زیست‌‌‌محیطی بازارهای فلزی
توجه به انرژی‌‌‌های پاک یکی از ارکان مهم در آینده صنایع فلزی است که در این بین فولاد و آلومینیوم با توجه به ویژگی‌‌‌های فنی و انرژی‌‌‌بر بودن آن تاکنون در کانون توجه قرار دارند. وقتی صحبت از این دو فلز به میان می‌‌‌آید، دو حوزه اقتصادی را باید در حال و آینده مدنظر قرار داد؛ چین و خاورمیانه با محوریت کشورهای حوزه خلیج‌فارس؛ چین به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در جهان بیشترین استفاده از زغال‌‌‌سنگ را در تولید فولاد خود دارد، بنابراین نگاه‌‌‌های زیست‌‌‌محیطی در ابتدا به این کشور معطوف می‌شود. به‌موازات آن نقش چین در تولید آلومینیوم نیز برجسته است؛ آن هم در شرایطی که در این کشور تولید برق توسط نیروگاه‌‌‌های زغال‌‌‌سنگی یک عرف فراگیر محسوب می‌شود. اما در کنار آن کشورهای منطقه خلیج‌فارس سرمایه‌گذاری‌‌‌های گسترده‌‌‌ای برای استفاده از ذخایر انرژی به‌خصوص گاز طبیعی برای تولید آلومینیوم به کار بسته‌‌‌اند، حتی در شرایطی که مدت‌‌‌هاست مواد معدنی آن را از اقصی‌‌‌نقاط جهان وارد می‌کنند.
استفاده از گاز طبیعی خود به این معنی است که آلایندگی کمتری تولید می‌شود، ولی این رقم صفر نیست، آن‌‌‌هم در شرایطی که در نهایت دنیا به سمت انتشار کربن صفر حرکت می‌کند. در این وضعیت توجه به فولاد سبز یا انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر به یک رویه برجسته بدل شده است و خود بخشی از آینده خواهد بود؛ حتی اگر با هزینه بالاتری همراه باشد. اما شواهد نشان می‌دهد که آمریکا یا اتحادیه اروپا توامان از روند سبزشدن صنایع نه‌تنها راضی نیستند، بلکه توجه حداکثری به آن را یک ریسک برای دورنمای صنعتی خود با محوریت افزایش قیمت تمام‌شده تولیدات تلقی می‌کنند.
متن فوق نیز در خلال آن چنین واقعیتی را تبیین کرده است؛ اگرچه به‌صراحت به آن نمی‌‌‌پردازد. در هر حال اگر بپذیریم آینده صنایع فلزی در جهان الزاما سبز شدن با تولید کربن صفر یا نزدیک به آن است باید با نگاهی ایده‌‌‌آل‌گرایانه به این سمت متمایل شد، اما واقعیت آن است که دنیا تا این اهداف سال‌ها فاصله دارد، شاید سال 2070 به این اهداف دست یافت، اما تا آن زمان بسیاری از واحدهای جدید نیز مستهلک شده‌اند. بنابراین نگاه واقع‌‌‌گرایانه استفاده از ظرفیت‌‌‌های فعلی به‌منظور تولید حداکثری و سودآوری و در نهایت سرمایه‌گذاری این سود در صنایع دوستدار محیطزیست است و همچنین استفاده از ظرفیت‌‌‌های فعلی به همراه تلاش برای کاهش آلایندگی‌‌‌ها در رویکردهای موجود است.
حال این سوال مطرح می‌شود که باید به کدام نگاه جامه عمل پوشاند؛ نگاه ایده‌‌‌آلیستی به توسعه صنایع دوستدار محیطزیست یا نگاه واقع‌‌‌گرایانه به سودآوری، آن‌‌‌هم در رقابت‌‌‌های سخت فعلی در رکود نسبی در بازار فلزات جهان. پاسخ به این پرسش برای صنایع حتی کشورهای مختلف، متفاوت است. شاید بتوانیم در گزارش‌‌‌های بعدی به این پرسش به فراخور شرایط مختلف پاسخ دهیم.
