چرا برای امام حسین ع بیشتر از دیگر معصومین عزاداری می کنیم؟ مگر مقام و منزلت پیامبر و امیرالمومنین بالاتر از امام حسین نبوده است؟
در اینکه مقام و منزلت پیامبر اکرم (ص) و امیرالمومنین (ع) از امام حسین(ع) و دیگر ائمه بالاتر است هیچ شک و شبهه ای نیست و آن بزرگواران خود به ما چنین آموخته اند اما اینکه چرا در عزای سید الشهدا بیش از دیگر معصومین عزاداری می کنیم چند علت دارد که در ذیل به آنها خواهیم پرداخت:
1- اوج مظلومیت:
همه معصومین مظلوم بودند و دشمنان به آنان ستم‌ها روا داشته و ایشان را به شهادت رساندند؛ از این رو شیعیان براى آنان عزادارى مى‌کنند؛ ولى جنایاتى که در حادثه کربلا شکل گرفت سابقه ندارد،(1) و مظلومیت امام حسین علیه السلام و خیانت مخالفان، در اوج قرار دارد، زیرا کسانى که سال‌ها از یاران پیامبر و امیرمؤمنان بودند و در رکاب آنان با دشمنان جنگیدند، با دعوت فرزندش حسین، اعلام وفادارى نموده و سپس آنان در کربلا او و یارانش را با فجیع‌ترین وضع به شهادت رساندند. نیز خاندان امام حسین علیه السلام را به اسارت برده و نسبت به آنها، اهانت‌هاى بى شمارى انجام دادند؛ از این رو در زیارت عاشورا از شهادت امام حسین علیه السلام به عنوان مصیبت بزرگ یاد شده است.(2)
از نظر اوج خباثت دشمنان، هیچ گاه این مسئله سابقه نداشته و جنایت هایى که در کربلا انجام شده، در مورد هیچ یک از امامان دیگر و شاید در تاریخ اسلامى انجام نشده بود.
2- نقش امام حسین علیه السلام در احیاى دین:
همه امامان علیه السلام حاملان و پاسداران دین بودند و نقش محورى در احیاء گسترش آن داشته و فعالیّت‌هاى آنان (صلح و قیام و...) در راستاى حفظ دین و ارزش‌هاى آن صورت مى‌گرفت، ولى فداکارى و شهادت امام حسین علیه السلام نقش بیشترى در حفظ دین و ارزش‌هاى آن داشت.
نقش امام حسین علیه السلام در برهه و مقطعى که زندگى مى‌کند، در حفظ و احیاى دین آن قدر اهمیّت دارد که جز با کشته شدن و ریخته شدن خون امام حسین علیه السلام ، دین نمى‌توانست زنده بماند.
از این رو امام حسین علیه السلام یکى از اهداف قیام خویش را حفظ دین دانست.(3)
نقش امام حسین علیه السلام در حفظ دین به حدّى است که گفته شده است: «إنّ الاسلام محمدى الحدوث، حسینى البقاء؛(4) اسلام با پیامبر(ص) به وجود آمد و با حسین باقى ماند.»
اگر که دین مصطفى هنوز در جهان به پاست
از آن سر بریده تو هست و از نواى تو
3- سفارش و سیره معصومان علیه السلام :
یکى از عوامل مهم عزادارى بیشتر براى امام حسین علیه السلام گفتار و رفتار معصومان علیه السلام مى‌باشد.
معصومان علیه السلام به جهت نقشى که احیا و زنده نگهداشتن نام و یاد و قیام حسین در حفظ دین و ارزش‌هاى دین داشت، هم خود عزادارى مى‌کردند و هم دیگران را به برگزارى عزادارى سفارش مى‌نمودند.
چون زنده نگهداشتن یاد امام بسیار داراى اهمیّت است، براى ترغیب و روى آورى مردم به سوى آن، روایات بسیارى در بیان ثواب و پاداش عزادارى و گریه بر امام حسین علیه السلام از طرف امامان معصوم نقل شده است.
طبیعى است سفارش معصومان علیه السلام به عزادارى امام حسین علیه السلام و بیان فضایل و ثواب بسیار در عزادارى، روند عزادارى مردم را بیشتر نموده و در نهادینه شدن آن نقش محورى دارد.
4- درس آزادى:
آزادى و عدالت را همگان دوست دارند و کسانى را که پیام آور و فرهنگ ساز آزادى و عدالت هستند، نیز دوست مى‌دارند. بى تردید امام حسین علیه السلام پرچمدار عدالت و آزادى بود. او با روحیه ستم ستیزى و رفتار خود به همگان درس آزادى داده و فرهنگ حق گرایى و عدالت مدارى را نهادینه نمود.
درس آزادى به دنیا داد رفتار حسین بذر همت در جهان افشاند افکار حسین
گریه و عزادارى براى امام حسین، شرکت در حماسه او و نزدیک‌تر شدن به اوج حماسه و عدالت خواهى حضرت است.
امام حسین علیه السلام در میدان آزادى و عدالت و مبارزه با ستم، نه تنها امام شیعیان، بلکه سرور و پیشواى تمام آزادمردان جهان است، همان گونه که «گاندى» رهبر مردم هند در مبارزه با استعمار انگلیس، رهبر خود را امام حسین علیه السلام دانسته است.
قیام و مبارزه امام حسین علیه السلام ، قیام حق در مقابل باطل است و این جنگ و مبارزه، همیشه و همه جا جریان دارد، پس امام حسین، همیشه و براى همه، پیشوا و رهبر است.
براى حفظ این پیشوایى و زنده بودن آن براى همیشه، باید یاد و خاطره او هر چه بیشتر و بهتر زنده نگه داشته شود.
اشک ریزى و عزادارى در سوگ امام حسین علیه السلام ، عامل تقویت عدالت خواهى و انتقامجویى از ستمگران و انتقال فرهنگ شهادت به نسل‌هاى آینده است.(5)
به قول استاد شهید مطهرى گریه براى امام حسین علیه السلام نوعى اعلام وابسته بودن به اهل حق و عدالت و جنگ با گروه باطل است،(6) از این رو مردم براى امام حسین علیه السلام بیشتر عزادارى مى‌کنند.
پى نوشت‌ها:
- محمد ابراهیم آیتى، برّرسى تاریخ عاشورا، ص 152.
- على اصغر عزیزى، شرح زیارت عاشورا، ص 42.
- حیاة الامام الحسین علیه السلام ، ج 2، ص 264؛ بحارالانوار، ج 45، ص 6.
- فرهنگ عاشورا، ص 149.
- همان، ص 313.
- نهضت‌هاى اسلامى در صد سال اخیر، ص 89؛ قیام و انقلاب مهدى (ضمیمه شهید)، ص 101.