به قلم : دکتر محمد بهشتیان ، روانشناس، روان درمانگر
تحریریه زندگی آنلاین : برخی از عادات بد می‌توانند به وسواس عملی یا فکری تبدیل شوند. وسواس در شکل‌های مختلف بسیار دردسرساز است هم برای فرد و هم برای شریک زندگی وی. برخی از زوج‌ها حتی به دلیل وسواس فکری طلاق گرفته‌اند. وسواس به خودی خود اختلالی است که در زندگی فرد دردسرهای زیادی ایجاد می‌کند بنابراین اگر فرد شریکی هم در این زندگی داشته باشد قطعاً او نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. وسواس فکری در مورد همسر می‌تواند اضطراب زیادی را برای فرد مبتلا ایجاد کند، همچنین شریک زندگی نیز دائماً احساس می‌کند تحت فشار و کنترل قرار دارد. در این مقاله به وسواس فکری در رابطه عاطفی و آثار آن خواهیم پرداخت.
بیشتربخوانید:
تاثیر وسواس فکری در رابطه زناشویی
وسواس باعث می‌شود که فرد روی چیزهایی متمرکز شود که برای ازدواج یا زندگی به طور کلی مهم نیستند. به عبارتی وسواس می‌تواند زندگی فرد را کنترل کند و باعث شود که یک یا هر دو همسر علاقه خود را به ازدواج از دست بدهند.اختلال وسواس فکری اجباری (OCD) اغلب در سنین نوجوانی یا اوایل بزرگسالی ظاهر می‌شود، اگرچه افراد مسن نیز می‌توانند به آن مبتلا شوند. گاهی اوقات یک اتفاق می‌تواند باعث ایجاد وسواس شود. OCD اغلب شامل تشریفاتی مانند سازماندهی چیزها یا شستن مداوم دست‌ها است و همچنین در برخی افراد شامل افکار تکرار شونده و غیر قابل کنترل است.فرد مبتلا به وسواس فکری در رابطه می‌تواند احساس اضطراب، بی‌ارزشی، بی قراری و خستگی کند. در گذشته، OCD تقریبا غیر قابل درمان بود. در حال حاضر، داروها و درمان‌های رفتاری وجود دارد که می‌تواند به فرد کمک کند تا حد ممکن زندگی عادی داشته باشد و روابط خود را حفظ کند.
وسواس عملی و فکری در رابطه زناشویی
OCD رابطه‌ای (گاهی اوقات R-OCD نامیده می‌شود) نوعی اختلال وسواس فکری-اجباری است که در آن افراد افکار مزاحم و رفتارهای اجباری مربوط به رابطه خود با شریک عاشقانه خود را تجربه می‌کنند. این شرایط می‌تواند افکار تکراری ایجاد کند که بر شک و تردید یا ترس در مورد رابطه متمرکز می‌شوند.افرادی که دارای اختلال وسواس فکری در رابطه عاطفی هستند، تمایل به کنترل بیش از حد بر شریک خود و سایر بستگان خود دارند و این مسأله یک مشکل اساسی در روابط آنها ایجاد می‌کند. این رفتار احتمالاً به نیاز برآورده نشده برای ایمنی در دوران کودکی آنها مربوط می‌شود. فرد دچار وسواس فکری در رابطه عاطفی اغلب دارای مشکلات بین فردی است که به نیاز بیش از حد به کنترل بر رابطه مربوط می‌شود. بیمار اغلب به عزیزان خود معتاد است و نگرانی‌های بیش از حد خود را به آنها منتقل می‌کند. مطالعات افزایش پریشانی زناشویی، رضایت کمتر از شریک زندگی خود و صمیمیت کمتر بین زوجین را نشان می‌دهند.
سبک ارتباطی افرادی که از OCD رنج می‌برند اغلب تمایل به کنترل گسترده دیگران را نشان می‌دهد که احتمالاً به نیاز مبالغه آمیز آنها به ایمنی مربوط می‌شود. افرادی که دارای سبک دلبستگی ناایمن هستند نسبت به افرادی که سبک دلبستگی ایمن دارند، بیشتر حسادت می‌کنند و هر رقیبی را تهدیدکننده می‌دانند و بیشتر احتمال دارد دچار وسواس فکری در رابطه عاطفی شوند.
بیشتربخوانید:
نوع افکار فرد دچار وسواس فکری در رابطه عاطفی
افراد مبتلا به وسواس فکری در رابطه عاطفی اغلب از وضعیت دائمی عدم اطمینان و اضطراب رنج می‌برند. این افراد نیاز به اطمینان مکرر از جانب همسرشان دارند که می‌تواند طاقت فرسا باشد. فرد دچار وسواس فکری در رابطه عاطفی احساس درماندگی می‌کند و عزت نفس او کاهش می‌یابد. اختلال وسواس فکری در رابطه برای هر دو طرف رابطه آسیب‌زاست.وسواس به طور کلی می‌تواند روابط شما را هدف قرار دهد و باعث شود که دائماً در مورد افراد خاص افکار مزاحم داشته باشید. وسواس فکری در رابطه عاطفی بودن در کنار شریک زندگی را به یک موقعیت تحریک‌کننده و تهدید کننده تبدیل می‌کند. در یک جمله آرامش را از زندگی می‌گیرد.
وسواس فکری در رابطه عاطفی سومین شخص در یک ازدواج است!
بسیاری از شما می‌دانید که روزی که ازدواج می‌کنید، یک چمدان کامل از عوامل استرس‌زا در زندگی خود را به ارث می‌برید. ازدواج علاوه بر نکات مثبت معاشرت و عاشقانه، قطعاً نکات منفی خود را نیز دارد. مشکلات ارتباطی، مشاجره‌های کوچک، اختلاف نظر بر سر مسئولیت‌های خانه، مسائل مربوط به رابطه جنسی، جوراب‌های کثیف روی زمین، و حتی موارد ساده‌ای مثل اینکه چه کسی می‌تواند هنگام تماشای تلویزیون کنترل از راه دور را در دست بگیرد، وجود خواهد داشت. اما اگر نه تنها با همسرتان بلکه با اختلال وسواس فکری جبری (OCD) همسرتان نیز ازدواج کرده باشید، چه؟
OCD یک اختلال ناتوان‌کننده و ناراحت‌کننده مبتنی بر مغز است که به گفته سازمان بهداشت جهانی، یکی از علل اصلی ناتوانی در سراسر جهان شده است. هنگامی که با فردی که مبتلا به OCD تشخیص داده شده ازدواج می‌کنید، نه تنها عوامل استرس‌زای معمول چمدان را به ارث می‌برید، بلکه شما با یک کامیون مسائل بسیار پیچیده وارد خانه مشترک می‌شوید. تحقیقات قبلی نشان داده است که اعضای خانواده تا حدی درگیر مراسمی هستند که توسط یک فرد مبتلا به OCD انجام می‌شود. گاهی اوقات احساس می‌شود OCD خانه را اداره می‌کند.
حال اگر این اختلال محدود به وسواس فکری در رابطه عاطفی هم باشد باز طاقت فرساست چون شما تا پایان زندگی مشترک باید در حال اطمینان خاطر دادن به طرف مقابل باشید و هرگز نه شما نه فرد بیمار در رابطه راحت و به عبارتی خودتان نیستید. شما مراقب هستید او را ناراحت‌تر نکنید و او نگران است که اگر حواسش نباشد چیز مهمی را از دست خواهد داد و قواعدش زیر پا گذاشته خواهد شد.
بیشتربخوانید:
آیا وسواس فکری در رابطه عاطفی می‌تواند منجر به درگیری شود؟
برای اینکه بدانید چرا درمان وسواس فکری در رابطه عاطفی لازم است تصور کنید یکی از زوجین مرتب در مورد میزان علاقه دیگری سوال کند و دائم افکار مزاحم در حیطه خیانت در سر داشته باشد، تصور کنید شریک زندگی شما دائماً از شما خبر می‌گیرد و تمام 24 ساعت باید از ثانیه ثانیه شما مطلع باشد، یا در نمونه وفتار وسواسی تصور کنید با همسرتان صحبت می‌کنید که مسئولیت‌های شما در خانه چیست.
فرض کنید از همسرتان می‌خواهید که زباله‌ها را هفته‌ای دو بار به سطل زباله ببرد و او نمی‌تواند، به دلیل نگرانی در مورد ابتلا به آنفولانزای خوکی از سطل زباله. آیا اگر همسرتان به شما اجازه ندهد از دستشویی عمومی استفاده کنید، ناراحت کننده خواهد بود؟ تصور کنید از همسرتان بخواهید بچه‌ها را تماشا کند، تا شما دقایقی به دستشویی بروید و همسرتان به دلیل ترس از اینکه ممکن است «به شیوه‌ای خشونت‌آمیز» به آنها آسیب برساند، امتناع می‌کند. آیا ناامید‌کننده خواهد بود اگر مدام از شما انتقاد شود که چرا نمک را در جای «درست» روی میز قرار نداده‌اید، جایی که نمکدان و دستمال کاغذی کاملاً در یک راستا قرار دارند؟ این‌ها نمونه کوچکی از برخی از مسائلی است که افرادی که با فرد مبتلا به OCD ازدواج کرده‌اند تجربه می‌کنند. ایجاد یک ازدواج در حال حاضر دشوار است و اضافه کردن OCD به این ترکیب فقط اوضاع را بدتر می‌کند.
چه این اختلال همراه با عمل و افکار اجباری باشد چه اینکه فقط وسواس فکری در رابطه عاطفی باشد هر دو به نوعی بدون درمان فلج کننده و سم زندگی مشترک است. حالا به نظر شما وسواس درگیری ایجاد می‌کند یا خیر؟ به نظر من یا درگیری ایجاد می‌کند یا خودخوری و هر دو آسیب زاست.
بیشتربخوانید:
فرد مبتلا به وسواس بیشتر رنج می‌برد یا شریک زندگی او؟
آیا تنها ازدواج با فرد مبتلا به OCD سخت است یا ازدواج برای فرد مبتلا به OCD هم سخت خواهد بود؟ آن شخص ممکن است چندین سال با OCD دست و پنجه نرم کرده باشد و اکنون استرس‌های اضافی ازدواج را نیز تحمل کند. بیمار مبتلا به OCD اکنون باید با کسی که اثر انگشت آلوده را در سرتاسر خانه‌اش به جا می‌گذارد، وسایل را از جای مناسب خود خارج می‌کند، به خاطر امتناع از بیرون آوردن زباله‌ها انتقاد می‌کند و هزار و یک چیز دیگر کنار بیاید. همه ما مشکلات اساسی داریم که نیاز به کار دارد، اما اگر همسر شما مبتلا به OCD است، نه تنها آن شخص این مشکلات اساسی را دارد، بلکه شما نیز کاملاً با اختلال وی درگیر خواهید بود. هم خود فرد مبتلا به وسواس رنج می‌برد وهم شریک زندگی خود را آزار می‌دهد.
بیشتربخوانید:
درک شریک زندگی مبتلا به اختلال وسواس فکری
اگر با فردی که وسواس فکری در رابطه عاطفی و وسواس عملی دارد ازدواج کرده‌اید، چه کاری می‌توانید انجام دهید و چه چیزی باید بدانید؟ سعی کنید تا حد امکان خود را در جایگاه همسرتان قرار دهید. افراد مبتلا به این اختلال به این دلیل که می‌خواهند، رفتار اجباری انجام نمی‌دهند، بلکه به این دلیل است که می‌ترسند اگر این کار را نکنند چه اتفاقی می‌افتد. اجبارها اغلب تلاش‌های نادرست برای در امان نگه داشتن عزیزان (مثل شما) از آسیب هستند.
هرچه بیشتر با آن مبارزه همدلی کنید، بهتر می‌توانید دلسوزی نشان دهید، ارتباط مؤثر برقرار کنید و نشان دهید که واقعاً برایتان مهم است.روی ویژگی‌های مثبت شریک زندگی خود تمرکز کنید و برای هر تلاشی برای مقاومت در برابر علائم وسواس عملی و وسواس فکری در رابطه عاطفی تحسینش کنید. در مراسم وسواس عملی آنها (تا حد امکان) سرزنش، انتقاد یا شرکت نکنید. در کنار همه موارد بالا درمان را هر چه زودتر شروع کنید و شریک زندگی خود را در این راه همراهی و تشویق کنید.
بیشتربخوانید:
کلام پایانی
اگر به دلیل وسواس شریک زندگی خود، احساس می‌کنید کاملا گیج و سردرگم شده‌اید، اولین قدم خوب این است که درباره این اختلال بیشتر بدانید. پس از منابع معتبر در مورد آن مطالعه کنید. به آرامی شریک زندگی خود را تشویق کنید که برای درمان برود. بیشتر افرادی که شریک زندگی آنها دچار وسواس است بارها در مورد بودن در ازدواج یا طلاق فکر می‌کنند چه رفتارهای عملی در وسواس مانند وسواس در زمینه بیماری و نظافت چه وسواس فکری در رابطه عاطفی، برای شریک زندگی بسیار طاقت فرساست. حتی اگر فرد مبتلا به وسواس عملی یا وسواس فکری در رابطه عاطفی برای درمان اقدام نمی‌کند و شما هم قصد جدایی ندارید حتما از روانشناس برای حفظ سلامت روان خود کمک بگیرید.
