ماهان شبکه ایرانیان

برپایی جلسه نقد و نظر کتاب زندگینامه علمی پدر علم‌شناسی ایران

«از مود تا لاهه» عنوان کتابی در وصف فعالیت‌های علمی دکتر بلالی مود پدر سم‌شناسی کشور است که به همت دفتر الگوسازی و تکریم نخبگان بنیاد ملی نخبگان تالیف شده و قرار است امروز جلسه‌ای برای نقد و نظر این کتاب برپا شود.

بیش از یک دهه از فعالیت‌های دفتر الگوسازی و تکریم نخبگان بنیاد ملی نخبگان می‌گذرد و این دفتر تاکنون اقدامات ارزشمندی را در جهت تکریم نخبگان انجام داده است.

برگزاری 200 جلسه تکریم نخبگان در استان‌های مختلف، برنامه رادیویی «نگین» با موضوع معرفی نخبگان و تولید 120 هنرنامه با موضوع معرفی نخبگان از جمله این فعالیت‌هاست.

به گزارش ایسنا، یکی دیگر از اقدامات این دفتر، تهیه کتاب زندگینامه 4 تن از نخبگان ایران اسلامی است و کتاب «از مود تا لاهه» مستندی روایی از زندگی دکتر «مهدی بلالی مود» به قلم «مرضیه نظرلو»، کتاب «بهزاد»، زندگینامه مستند دکتر مهدی بهزاد به قلم دکتر محسن شاهرضایی، کتاب «مسیر ملک»، مستندی روایی به قلم مرضیه نظرلو و کتاب «مینوچهر»، خاطرات دکتر منوچهر دوایی به قلم دکتر محمدجواد کامور بخشایش از دستاوردهای دفتر الگوسازی و تکریم نخبگان به شمار می‌روند.

در این راستا این دفتر با هدف معرفی کتاب‌های زندگینامه نخبگان و الگوسازی این بزرگان برای مخاطبان جامعه علمی و عموم جامعه، اقدام به برگزاری نشست‌های نقد این کتاب‌ها با حضور کارشناسان و صاحبنظران کرده است. 

مهدی بلالی مود روز 15 شهریور 1321 شمسی در مود بیرجند به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را در مود و زاهدان و متوسطه را در دبیرستان شوکتی بیرجند (خرداد ماه 1340) به پایان رسانید. تحصیلات دانشگاهی را ابتدا در رشته شیمی و سپس در دانشکده پزشکی دانشگاه تهران آغاز کرد و در خرداد 1343 به اخذ لیسانس شیمی و در خرداد 1349 به دریافت دکتری پزشکی نائل آمد. پس از طی دوره نظام وظیفه در تهران و بیرجند از 15 اسفند 1351به سمت مربی پزشکی قانونی و سم‌شناسی دانشکده پزشکی مشهد استخدام و مشغول کار شد.

برپایی جلسه نقد و نظر کتاب زندگینامه علمی پدر علم‌شناسی ایران

دکتر بلالی در سال 54 به سمت استادیاری و سرپرستی بخش مسمومین بیمارستان امام رضا منصوب شد و طی سال‌های 1355 تا 1357 مدیریت امور آموزشی دانشکده پزشکی مشهد را نیز عهده‌دار بود.

وی در تیرماه 1357 با بورس وزارت علوم جهت گذراندن دوره تخصصی سم‌شناسی بالینی در دانشکده پزشکی دانشگاه ادینبورگ عازم بریتانیا شد. این بورس با انقلاب اسلامی ایران قطع شد، ولی دکتر بلالی ادامه داد و درکوتاه‌ترین زمان ممکن، به اخذ دکتری تخصصی با درجه ممتاز در رشته فارماکولوژی و سم‌شناسی بالینی نائل آمد.

پس از دریافت تخصص درمان‌شناسی و فوق تخصصی مسمومیت‌ها، در مرداد ماه سال 1360 با عنوان استادیار دانشکده پزشکی دانشگاه ادینبورگ استخدام و در دپارتمان درمان‌شناسی و مرکز درمان مسمومین بیمارستان سلطنتی ادینبورگ مشغول کار شد.

وی در دی ماه 1360 به مشهد بازگشت و با سمت استادیار و سرپرست بخش مسمومین بیمارستان امام رضا (ع)، وابسته به دانشکده پزشکی دانشگاه مشهد مشغول به کار شد.

یک عامل مراجعت وی همراه با خانواده به وطن، نبود سم‌شناس پزشکی در آن زمان در ایران و خبر از احتمال حمله شیمیایی ارتش عراق علیه رزمندگان کشور در رسانه‌های بریتانیا بود و ایشان از شروع بمباران‌های شیمیایی دشمن تا کنون خدمات درمانی ممتدی به مجروحین و جانبازان شیمیایی جنگی ارائه کرده‌است.

وی در اردیبهشت 1364 به سمت دانشیاری و در مهر ماه 1370 به مقام استادی گروه آموزشی بیماری‌های داخلی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ارتقاء یافت.

فعالیت‌ها

پروفسور بلالی مود از تیرماه 1370 به مدت سه سال به عنوان عضو کمیسیون پزشکی شورای پژوهش‌های علمی کشور فعالیت داشته‌ و همچنین مدیر امور بین‌المللی اولین کنگره بین‌المللی پزشکی گازهای شیمیایی جنگی (خرداد 1368) بوده‌ است.

 وی در خرداد 1363 به عنوان عضو جامعه سم‌شناسان بالینی اروپا و در مرداد 1365 به عضویت فدراسیون جهانی سم‌شناسی بالینی و مراکز کنترل سموم و در آبان 1373 به عضویت هیات مدیره و دبیر منطقه‌ای مدیترانه شرقی فدراسیون مذکور انتخاب شد.

وی از مرداد 1365 به عنوان کارشناس افتخاری و مشاور سم‌شناسی بالینی سازمان جهانی بهداشت فعالیت داشته و از اسفند 1369 تا کنون سرپرستی چندین گروه کار پروژه سم‌شناسی بین‌المللی (INTOX) این سازمان را عهده‌دار بوده است.

بلالی مود از سال 1379 تا 1389 عضو کمیته برنامه‌ریزی ایمنی شیمیایی و سم‌شناسی (IPCS) سازمان بهداشت جهانی بود و از بدو تأسیس، عضو فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران و هیات‌های ممتحنه و ارزشیابی رشته‌های تخصصی سم‌شناسی و مسمومیت‌ها در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بوده و همچنین در خرداد 1376 به عضویت دائم آکادمی علوم جهان (TWAS) که مرکز آن در کشور ایتالیا است، انتخاب شد.

پروفسور بلالی در مرداد 1383 به عضویت شورای علمی مشورتی سازمان منع سلاح‌های شیمیائی (OPCW) در لاهه، هلند انتخاب شد و در پنجمین نشست این شورا در اسفند 1383 به اتفاق آرا به نائب رئیسی این شورا انتخاب شد و تا پایان دوره عضویت در مرداد 1391 این سمت را عهده‌دار بود.

تألیفات

مود، صاحب تالیفات و انتشارات متعدد در زمینه‌های شیمی، سم‌شناسی پزشکی، درمان‌شناسی و مسمومیت‌ها شامل 31 کتاب و منوگراف (تک نگار) به زبان‌های فارسی و انگلیسی و 198 مقاله علمی در نشریات پزشکی و مجلات علمی داخلی و خارجی و 298 خلاصه مقاله در کنگره‌های علمی و کنفرانس‌های پزشکی کشور و بین‌المللی به زبان‌های فارسی، انگلیسی و فرانسه است.

وی راهنمایی و مشاوره رساله‌های دکتری پزشکی (63 مورد)، داروسازی (34 مورد)، تخصصی و فوق تخصصی (21 مورد) را در دانشگاه‌های داخلی و خارجی کشور عهده‌دار بوده‌است.

سه کتاب مرجع سم‌شناسی پایه و بالینی ترکیبات فسفردار آلی، خردل گوگردی و سموم بیولوژیک پروفسور بلالی مود از انتشارات اسپرینگر است و کتاب راهنمای درمان مجروحین شیمیایی جنگی با حمایت سازمان منع گسترش سلاح‌های شیمیایی (OPCW) تهیه و منتشر شده است.

این کتاب علاوه بر 6 زبان رسمی سازمان ملل، به زبان‌های فارسی و ترکی ترجمه شده و در تارنمای سازمان منع سلاح‌های شیمیایی به صورت رایگان در دسترس است. عناوین و مشخصات این کتاب‌ها به شرح زیر است:

• Practical Guide for Medical Management of Chemical Warfare Casualties. OPCW publication, 2016.

• Basic and Clinical Toxicology of Mustard Compounds. Springer, 2015.

• Biological Toxins and Bioterrorism. Springer , 2015.

• Basic and Clinical Toxicology of Organophosphorous Compounds. Springer, 2014.

جوایز و نشان‌ها

دکتر بلالی مود جوائز و تقدیر نامه‌های متعددی در زمینه‌های مختلف آموزشی، پژوهشی، بهداشتی و درمانی مرتبط با سم‌شناسی و مسمومیت‌ها در سطح کشور و در مجامع علمی بین‌المللی کسب کرده‌ است. 

وی در سال 1390 مفتخر به دریافت نشان دولتی پژوهش از ریاست جمهوری اسلامی ایران، بالاترین مدال افتخار از بنیاد بین‌المللی علوم پزشکی پرفسور یلدا و لوح افتخار از جامعه سم‌شناسی پزشکی آسیا و اقیانوسیه شده‌ است.  جایزه جهانی سال 2015 سازمان منع سلاح‌های شیمیایی شهر لاهه در آذر 1394 از جمله افتخارات علمی بین‌المللی ایشان است.

بنیاد ملی نخبگان و دانشگاه علوم پزشکی بیرجند از پروفسور مهدی بلالی مود به عنوان پدر علم سم‌شناسی با برگزاری همایش ملی نکوداشت در ششم آبان 1395 در زادگاهش (بیرجند و مود) تجلیل کردند و جایزه علامه طباطبایی بنیاد ملی نخبگان در سال 1398 توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ایران به پروفسور بلالی مود اهدا شد.

یکی از ویژگی خاص و مهم دکتر بلالی مود اقدامات ویژه‌ای است که ایشان در دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران برای جانبازان شیمیایی انجام داده است. نیروهای رژیم بعث از گاز خردل و اعصاب در اوایل جنگ به طور آزمایشی استفاده کردند، اما از شهریور 1362 خورشیدی بمب‌های گاز خردل گوگردی به طور مرتب علیه ایران به کار برده شد و تا پایان جنگ در مرداد 1367 خورشیدی صدام در حدود یک هزار و 800 تٌن گاز خردل گوگردی  علیه سربازان و غیرنظامیان ایرانی استفاده کرد.

مهدی بلالی در 1362 خورشیدی هنگامی که تصمیم به اقدام عملی در کمک به مجروحان جنگی گرفت، ایشان و دیگر متخصصان حوزه درمان بلافاصله مشغول درمان و مراقبت از مصدومان شیمیایی ایرانی شدند. در آن زمان نه تنها ایشان، بلکه هیچ فرد دیگر تجربه‌ای در درمان قربانیان سلاح‌های شیمیایی نداشت.

اما پزشکان و بیمارستان‌ها در عرض چند ماه خود را با شرایط وفق دادند. بلالی می‌گوید: «وظیفه اصلی من همکاری با کمیته پزشکی بیمارستان دولتی بود تا دستورالعملی را برای درمان قربانیان سلاح‌های شیمیایی تهیه کنیم.» ایشان و همکارانشان در مشهد، 2 بیمارستان دولتی بزرگ یعنی بیمارستان‌های امام رضا و قائم را تبدیل به واحدهایی برای درمان مصدومان شیمیایی کردند.

او می افزاید: «هنگام وقوع حملات سنگین شیمیایی عراق علیه ایران در مرزهای غربی کشور، وسیله‌های ارتباطی بسیار ضعیف بود. من هر شب شیفت بودم و پزشکان حاضر در بیمارستان‌های صحرایی مرتب تماس می‌گرفتند تا در خصوص شیوه درمان مصدومان شیمیایی با من مشاوره کنند. در بمباران های اولیه تعداد زیادی از مصدومان شیمیایی، مستقیماً به بیمارستان ما در مشهد آورده شدند.»

وی درباره خاطرات خود با جانبازان شیمیایی که در خبرگزاری ایرنا منتشر شد، گفته است: "من بیمارانی داشتم که اهل شیراز، کرمان، ساری و بابل بودند و هنوز با من ارتباط دارند. یکی از آن مجروحان شیمیایی، مهندس مخابرات بود. نخستین موبایلی را که وارد مشهد شد، برای من آورد.

شماره رندی است که اکثر جانبازان شیمیایی کشور آن را حفظ کردند. یکی از آشنایان به من می‌گفت، این شماره رندی است، آن را 7میلیون تومان می‌خرم. به او گفتم این شماره را عزیزی به من داده است و آن را 7میلیارد تومان هم نمی‌فروشم. این شماره متعلق به تمام جانبازان شیمیایی است. عشق من خدمت به جانبازان شیمیایی است.

در طول هفته هم روزهای زوج به مطبم می‌روم؛ فقط برای رسیدگی به امورات جانبازان شیمیایی. از خدماتی هم که انجام داده‌ام یک خاطره شیرینی دارم از وصلت یک جوان بسیجی که جانباز شیمیایی بود با دختر یک درجه‌دار ارتش که او هم شیمیایی شد... جانبازان شیمیایی زیادی از شهرهای مختلف همچون زاهدان، بابل، ساری، گلستان و غیره گاهی به من سر می‌زنند و هیچ وقت دست خالی نمی‌آیند و برای ابراز محبتشان، سوغاتی آن منطقه را می‌آورند.

من از ته دل جانبازان شیمیایی را دوست دارم، چون به‌خاطر آنها برگشتم. خوشحالم چون آنها باعث شدند که به وطنم برگردم و به کشورم خدمت کنم. اگر جانبازان شیمیایی نبودند، شاید هیچ وقت به ایران برنمی‌گشتم.

برخی همکارانم که رفتند، گاهی به من ایراد می‌گرفتند که تو اشتباه کردی برگشتی درحالی‌که من به هموطنانم خدمت کردم و در سطح بین‌المللی هم کار کردم. یک عامل برگشت من به ایران، همسرم بود که می‌گفت چطور ما آخر هفته‌ها برویم، تفریح درحالی‌که مردم کشورمان در آتش جنگ دارند، می‌سوزند".

بلالی درباره جایزه سازمان منع گسترش سلاح‌های شیمیایی  و اختصاص آن به جانبازان شیمیایی نیز می گوید: "بخشی از این جایزه را برای تهیه داروهای کمیاب جانبازان شیمیایی اختصاص دادم. 45هزار یورو از این جایزه سهم من بود که بخشی از آن را به خرید داروهای جانبازان شیمیایی اختصاص دادم. جانبازان شیمیایی به برخی داروها شدیدا نیاز دارند از جمله اسپری «سرتاید» که گران است،‌ البته بنیاد جانبازان برای جانبازان 70درصد به بالا این اسپری را تهیه می‌کند اما بقیه برای تهیه آن مشکل داشتند. تغذیه جانبازان شیمیایی بسیار مهم است و باید تغذیه مناسب و از مواد دارای پروتئین مصرف کنند اما برخی جانبازان دچار مشکلات معیشتی و درمان مسمومیت با گازهای جنگی هستند به همین دلیل از مسوولان تقاضا دارم که به وضعیت این جانبازان بیش از پیش رسیدگی شود. این جانبازان بسیار مظلوم هستند. شاید به ظاهر سالم باشند اما از درون، ریه و دیگر بخش‌های داخلی آنان آسیب‌دیده است و ما با زحمت و داروهای پزشکی می‌توانیم آنها را سرپا نگه‌داریم".

کتابی برای معرفی خدمات علمی مود

مرضیه نظرلو، نویسنده کتاب «از مود تا لاهه» مستند روایی از زندگی دکتر مهدی بلالی مود، این کتاب را در هفت فصل تحت عنوان «هفت گذر» تنظیم و تدوین کرده است.

گذر اول از سال 132 تا 1339 به دوران کودکی و نوجوانی دکتر بلالی مود، گذر دوم از سال 1340 تا 1349 به دوران تحصیل در رشته شیمی و رشته پزشکی، گذر سوم از سال 1349 تا 1351 به خاطرات خدمت سربازی و ازدواج، گذر چهارم از سال 1351 تا 1356 به اقدامات دکتر بلالی مود دانشگاه مشهد و بخش مسمومین بیمارستان، گذر پنجم از سال 1356 تا 1360 به خاطرات سفر به بریتانیا، گذر ششم از 1360 تا 1370 به ماجرای بازگشت به ایران و درمان مجروحان شیمیایی و در گذر هفتم به دیگر فعالیت‌های دکتر بلالی مود از سال 1370 تاکنون می پردازد.

نویسنده در این کتاب به موازات خاطرات دکتر بلالی مود، به روایت خاطرات مریم خوردی، همسر دکتر بلالی مود نیز پرداخته است.

قیمت بک لینک و رپورتاژ
نظرات خوانندگان نظر شما در مورد این مطلب؟
اولین فردی باشید که در مورد این مطلب نظر می دهید
ارسال نظر
پیشخوان