گذر آفا نجفی؛ تقاطع تاریخ، سایه ارواح

عصر ایران؛ حسن ظهوری ــ یک گذر تاریخی در پشت میدان نقش جهان اصفهان به دلیل تخریب‌های زیادی که در آن صورت گرفت به عنوان یکی از مهمترین پروژه‌های تخریبی بافت تاریخی اصفهان شناخته شد. نام گذر، نورالله آقانجفی است. 

شهرداری اصفهان از اوایل دهه 80 شمسی قصد داشته پس ممانعت از ورود خودرو به میدان نقش‌جهان اصفهان، از مسیر این گذر استفاده کند تا خیابان حافظ را به خیابان نشاط متصل کند. این کار قرار بود از طریق خیابان بیت‌‌الحسین انجام شود که هیچ اتصالی با گذر آقا نجفی ندارد.

شهرداری قصد داشت هم در گذر آقا نجفی و هم خانه‌های مابین دو گذر آقا نجفی و بیت‌الحسین را خراب کند تا اتصال این دو خیابان را به هم برقرار کند. در واقع با این‌کار خیابان حافظ از طریق این گذر و دور زدن بافت تاریخی دوباره به خیابان نشاط وصل می‌شد.

شهرداری از دهه 90 تخریب گسترده در گذر آقا نجفی را آغاز کرد که همان زمان با مخالف‌های زیاد رسانه‌ها و سازمان میراث فرهنگی و در نهایت حکم شورای عالی شهرسازی متوقف ماند. آن زمان مقاومت یک خانه در مسیر تخریب، باعث شد تا زمانی که حکم توقیف فعالیت‌های شهرداری صادر شود، خانه‌های دیگری که همه آن‌ها تاریخی بودند، در امان بمانند. مقاومتی که اگر نمی‌شد، تخریب‌ها بیش از این بود. اما این توقف تنها آواری از ویرانه‌هایی که بر اثر خانه‌های تاریخی ارزشمند به وجود آمده‌ بود به جا گذاشت.

بارها تصمیم‌های مختلفی درباره این گذر گرفته شد اما کمکی به حفظ گذر نمی‌کرد. کمی قبل و همزمان با این تخریب‌ها دو بنای تازه هم در ابتدای گذر ساخته شدند. یکی مدرسه علمیه و دیگری یک مرکز خرید است. این دو بنا با این فکر که خیابان حافظ به گذر آقا نجفی باز خواهد شد، دو پارکینگ هم در ساخت و ساز خود دیده بودند. دو پارکینگی که در مجموع 700 خودرو را در خود جای می‌دادند.

بالاخره طی یکی دو سال گذشته یک طرح در شورای عالی معماری و شهرسازی پذیرفته شد و احیاء گذر تخریب شده آقانجفی، شروع شد. اگرچه خانه‌های تخریب شده و کوچه‌های ساباط‌دار با خاک یکسان شده دوباره احیاء نشدند اما نتیجه کار فرازی میان گذشته، حال و آینده است که باعث شده تا دوباره حس و حال تاریخی به این گذر مشهور بافت تاریخی اصفهان بازگردد. بازگشتی که بیشتر اهالی هم از آن استقبال کرده‌اند.

این گزارش را ببینید.