علی عبدالمحمدی : برای هفتمین روز متوالی افت شاخص‌کل بورس تهران ادامه‌دار بود و کاهش‌های پی‌درپی نماگر اصلی بازار سهام مجددا این شاخص را در معرض از دست‌دادن کانال 2میلیون و 100هزار‌واحدی قرار داده‌است. در روز گذشته، شاخص‌کل بازار سهام، 1.24درصد دیگر از ارتفاع خود را از دست داد تا با ثبت هفتمین روز متوالی منفی، این شاخص در 7 روز مذکور، با افت 3.51درصدی همراه شود. شتاب کاهش در شاخص هم‌وزن که نشانی از اثرگذاری یکسان کلیه نمادهای معاملاتی است و چهره بازار را به نحو مطلوب‌تری نمایش می‌دهد، از شاخص‌کل بیشتر بوده‌است و این شاخص نیز در 7روز اخیر 5.71درصد عقب‌نشینی داشته‌است. آمار و ارقام مذکور مربوط به کلیت بازار است و طبیعتا‌درصد کاهش ارزشی که در پورتفوی سرمایه‌گذاران حقیقی ثبت شده‌است، بسیار بیشتر از مقادیر فوق‌الذکر است.
در جریان معاملات روز گذشته بازار سهام، 868میلیارد تومان نقدینگی حقیقی از تالار شیشه‌ای خارج شد. سهامداران مستاصل حاضر در بورس تهران در سال‌جاری در اکثر روزهای معاملاتی خالص تغییر مالکیت منفی ثبت کرده‌اند. تا میانه‌های اردیبهشت که بازار با افزایش ارتفاع شاخص‌ها همراه بود، سهامداران نیز استقبال‌گرمی از خرید سهام از خود نشان می‌دادند، اما از زمانی‌که ریزش قیمت‌ها در بورس تهران آغاز شد، این گروه از بازیگران بازار سرمایه، همواره عطای بازار سهام را به لقای آن بخشیده و ترجیح داده‌اند که یا پول خود را به بازارهای موازی منتقل کنند یا اینکه در جایگاه تماشاگر، فعلا نظاره‌گر جریان معاملات سرد بورس تهران باشند.
رکود بورس در رونق طلا
ارزش معاملات خرد بازار سهام نیز که شامل سهام و حق‌تقدم می‌شود، رقم 4هزار و 818میلیارد‌تومان را ثبت کرد. نزول مقدار ارزش معاملات به مقادیر کمتر از 5هزار‌میلیارد‌تومان بیانگر رکود کامل حاکم بر صحنه معاملات سهام است. چنین ارقام نازلی در حالی در ارزش معاملات خرد بازار سهام به‌ثبت می‌رسد که هفته گذشته در یک روز معاملاتی، مجموع ارزش معاملات سکه و صندوق‌های طلای بورسی در حدود هزار و 500میلیارد‌تومان بود. چنین رقمی در ارزش معاملات صندوق‌های طلا و سکه‌های بورسی در حدود یک‌سوم ارزش معاملات بازار سهام است که از معاملات 13صندوق طلای بورسی و چندین سکه به‌ثبت رسید. موضوع فوق‌الذکر مخاطب را به سمت‌وسوی دریافت این نتیجه رهنمون می‌سازد که دخالت‌ها و تعدی‌های دولتی به سود شرکت‌های بورسی و همچنین شفاف‌نبودن مکانیزم‌های معاملاتی همگی دست‌به‌دست هم داده تا ارزش معاملات چند نماد سکه و صندوق طلا در حدود یک‌سوم ارزش معاملات بیش از 500 نماد بورسی و فرابورسی باشد. دلیل اقبال سرمایه‌گذاران از جریان معاملات بازار طلا و سکه دقیقا همین قضیه عدم‌دست‌اندازی و عدم‌کنترل در این بازار است. قیمت‌ها در بازار طلا و سکه به‌سرعت خود را با نوسانات قیمت اونس جهانی طلا و قیمت دلار در بازار آزاد مطابق و همگام می‌سازند و هیچ دست و اراده تحلیلی در این بازار بزرگ‌تر از اراده تحلیلی بازار نیست. این موضوع یک مزیت مهم برای سرمایه‌گذاران محسوب می‌شود که سبب‌شده تا در چند وقت اخیر بازار طلا و سکه به بهترین نحو، بتواند در جایگاه پناهگاه سرمایه‌ها در راستای مقابله با تورم در تیررس سرمایه‌گذاران قرار بگیرد. گفتنی است که در پنج روز معاملاتی اخیر و با توجه به اوضاع و احوال نابسامان تالار شیشه‌ای، در مجموع 3هزار و 177میلیارد‌تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شده‌است که همان‌طور که بالاتر نیز ذکر شد، این پول‌ها یا به بازارهای موازی منتقل شده‌اند یا اینکه فعلا ترجیح داده‌اند در جایگاه ناظر و تماشاگر جریان‌ها و روندها را در بازارهای دیگر زیرنظر بگیرند.
چرایی کاهش ارتفاع بازار
بازار سهام در سنوات اخیر همواره در تیررس تصمیمات خلق‌الساعه سیاستگذار و نهادهای مختلف قرار داشته و همین موضوع از ورود سرمایه‌های حقیقی به بازار سهام ممانعت به‌عمل آورده است. در جدیدترین ماجرایی که در تالار شیشه‌ای، توجه اذهان عمومی را به خود معطوف کرد و در حکم تیر خلاصی بر پیکرده این بازار بود، تصمیم اخیر درخصوص صنعت پالایشی بود که موجب شد اکثر سهم‌های این صنعت در محدوده صف‌فروش قرار بگیرند و این فضای منفی به کلیت بازار نیز رسوخ پیدا کرد و موجبات کاهش نماگرهای سهامی را پدید آورد. گفتنی است که بعد از ابلاغیه‌ای که اخیرا در صنعت پالایشی سر و صدا به‌پا کرد، طی روزهای اخیر تقریبا 250هزار میلیارد‌تومان از ارزش بازار سهام کم شده‌است. البته این موضوع تازگی ندارد و مصوبه‌ای که در اردیبهشت و درباره قضیه نرخ خوراک منتشر شد در حدود 2هزار و 500میلیارد تومان از ارزش بازار سهام را در چند روز از بین برده بود. افزون بر زخم‌کاری چنین تصمیمات خلق‌الساعه‌ای، بازار از ناحیه نرخ سودهای بالا نیز تحت‌فشار است. در روزهای اخیر میانگین نرخ سود اخزاها که به‌عنوان نرخ بدون‌ریسک شناخته می‌شود به 29.5درصد رسیده‌است. در چنین فضای غبارآلودی که از سوی چنین متغیرهایی در حوالی بازار سهام وضع شده‌است، انتظار رشد و حتی ثبات از بازار سهام انتظار بیجایی است و در این اثنا کلیه انتقادات خود را روانه سازمان بورس می‌کنیم که در سکوت و اغمای خبری، واکنش خاصی از خود به مساله شرکت‌های پالایشی از خود نشان نداده است. گویا سازمان بورس وظیفه و رسالت خطیر خود که در قانون بازار اوراق‌بهادار ذکر شده‌است را فراموش کرده‌است. در قانون بازار اوراق‌بهادار ایران که مصوب سال84 است، به صراحت ذکر شده‌است که شورای‌عالی بورس و همچنین سازمان بورس و اوراق‌بهادار در راستای حفظ، ساماندهی و تقویت بازار شفاف و کارآی اوراق‌بهادار با رعایت مفاد مندرج در قانون مذکور تشکیل شده‌اند، اما متاسفانه گویا کلیه این موارد از سوی نهادهای مذکور به فراموشی سپرده شده‌است و ناظران و سکانداران بازار نیز پا به پای سهامداران، دود‌شدن سرمایه سهامداران در مولدترین بازار دارایی کشور را به نظاره نشسته‌اند.
