این منطقه منحصربفرد که در قلمرو تحت تکفل بریتانیا در هنگکنگ واقع شده بود، با مساحتی که صرفا 2.6 هکتار بود، دهها هزار نفر از مردم که اغلب کارگران بودند را در خود جای داده بود.
به گزارش فرادید، در دهه 1980، شهر دیواری کاولون تا 35000 نفر جمعیت داشت و یک جامعه نسبتا بزرگ را در فضایی بسیار جمع و جور در خود جمع کرده بود.
این منطقه شامل 350 ساختمان بود که توسط صدها کوچه باریک به هم متصل شده بودند. این شهر به «شهر تاریکی» نیز معروف بود و این نام به دلیل کمبود شدید نور طبیعی در آنجا به آن داده شده بود.
اما این شهر منحصر به فرد چگونه به وجود آمد و چرا در نهایت ویران شد؟ این داستان جذاب شهری است که زمانی به عنوان پرجمعیتترین مکان روی زمین شناخته میشد.
تاریخ اولیه شهر کاولون
تاریخچه شهر «محصور» را میتوان تا سلسله سونگ (960-1279) ردیابی کرد؛ در آن زمان اینجا یک پاسگاه نظامی برای مدیریت تجارت نمک در منطقه بود.
به مدت صدها سال بعد تغییرات چندانی اتفاق نیفتاد تا اینکه در سال 1842، در زمان سلطنت امپراتور چینگ دائوگوانگ، جزیره هنگ کنگ بر اساس معاهده نانکینگ به بریتانیا واگذار شد.
در نتیجه، مقامات چینگ نیاز به بهبود قلعه برای حکومت بر منطقه و بررسی نفوذ بیشتر بریتانیا احساس کردند. سازههای جدید، از جمله دیوار یک دفاعی بلند، در سال 1847 تکمیل شدند.
کنوانسیون گسترش قلمرو هنگ کنگ در سال 1898 بخشهای دیگری از هنگکنگ را نیز به مدت 99 سال به بریتانیا واگذار کرد، اما شهر محصور شده را که در آن زمان تقریباً 700 نفر جمعیت داشت، مستثنی کرد.
به چین اجازه داده شد تا زمانی که علیه حاکمیت بریتانیا بر هنگ کنگ مداخله نکند، مقامات خود را در آنجا نگه دارد.
در طول سالها، چین این قطعه کوچک زمین را محکم نگه داشت. پس از جنگ جهانی دوم، حتی با وجود اینکه قسمت اعظم آن آسیب دیده بود، مردم برای پناه بردن به این منطقه هجوم آوردند.
آنها میدانستند که اگر مقامات بریتانیایی هنگکنگ آنها را ترک کنند، میتوانند به حمایت دولت چین اعتماد کنند. چینیها از هزاران پناهنده دفاع کردند و هر گونه تلاش برای بیرون راندن آنها ناموفق بود.
با گذشت زمان، کمپ پناهندگان شروع به تبدیل شدن به چیزی ماندگارتر کرد و تبدیل به یک سکونتگاه دائمی شد.
معماری شهر
علیرغم تکامل خود از یک قلعه کوچک به یک منطقه محصور شهری، شهر کاولون طرح اولیه خود را حفظ کرد. دژ اولیه یک منطقه شیبدار را اشغال میکرد و زمینی به مساحت 2.6 هکتار (6.4 هکتار) به ابعاد تقریباً 210 در 120 متر را در بر میگرفت.
در دهههای 1960 و 1970، فعالیتهای ساختوساز افزایش یافت و شهر را به منظرهای تبدیل کرد که تحت سلطه ساختمانهایی با 10 طبقه یا بیشتر بود. با این حال، به دلیل نزدیکی فرودگاه کای تاک، واقع در 800 متری جنوب شهر، ساختمانها به ارتفاع حداکثر 14 طبقه محدود شدند.
کوچههای متعدد شهر که اغلب فقط 1 تا 2 متر (3.3 تا 6.6 فوت) عرض داشتند، فاقد روشنایی و زهکشی مناسب بودند. به تدریج شبکه پیچیدهای از راه پلهها و گذرگاهها در سطوح بالایی پدیدار شد که به فرد اجازه می داد تا کل شهر را از شمال به جنوب «بدون تماس با زمین» طی کند.
ساخت و سازها در داخل شهر بدون ضابطه اجرا میشد و در نتیجه حدود 350 ساختمان با پایههای ضعیف و حداقل امکانات ایجاد شد.
از آنجایی که آپارتمانها بسیار کوچک بودند (یک واحد معمولی 23 متر مربع)، تراکم فضای شهر با طبقات بالایی عریضتر، بالکنهای قفسمانند و اضافات روی پشت بام به حداکثر رسیده بود.
پشتبامهای شهر مملو از آنتنهای تلویزیون، بند رخت، مخازن آب و زباله بود و میشد با استفاده از یک سری نردبانها از روی هرکدام به سایر پشتبامها عبور کرد.
اعداد رسمی سرشماری، جمعیت شهر محصور شده را 10004 نفر در سال 1971 و 14617 نفر در سال 1981 تخمین زدند، اما این ارقام معمولاً بسیار کم در نظر گرفته میشدند. یک بررسی کامل دولتی در سال 1987 تصویر واضحتری به دست داد: حدود 33000 نفر در داخل شهر محصور شده زندگی میکردند.
بر اساس این بررسی، شهر محصور در سال 1987 دارای تراکم جمعیتی حدود 1255000 نفر در هر کیلومتر مربع بود که آن را به پرجمعیتترین نقطه در جهان تبدیل میکرد.
زندگی در شهر کاولون
ساکنان در مواجهه با شرایط سخت زندگی، جامعهای نزدیک به هم تشکیل دادند و در مواجهه با چالشها از حمایت متقابل یکدیگر برخوردار شدند. در خانوادهها، زنان معمولاً خانه داری میکردند، در حالی که مادربزرگها از نوهها و بچههای خانههای مجاور مراقبت میکردند.
پشت بامهای شهر علاوه بر مکانهای عبور و مرور، بهعنوان مکانهای مهم تجمع، بهویژه برای کسانی که در طبقات بالایی زندگی میکردند، به کار میآمدند.
والدین از آنها برای استراحت استفاده میکردند و بعد از مدرسه، بچه ها اغلب در آنجا بازی میکردند یا تکالیف خود را انجام می دادند.
در دهه 1950، تعداد زیادی فاحشهخانه، سالنهای قمار و محلهای استفادۀ تریاک در شهر کاولون وجود داشت. حضور جنایتکاران به حدی فراگیر شد که پلیس فقط در گروههای بزرگ وارد منطقه میشد.
تا اینکه در سالهای 1973 و 1974، بیش از 3500 یورش پلیس منجر به دستگیری بیش از 2500 نفر شد و از اینجا نفوذ باندهای تبهکار شروع به کاهش کرد. حمایت عمومی، به ویژه از سوی ساکنان جوان، به موفقیت این حملات کمک کرد و به تدریج مصرف مواد مخدر و جرایم خشن را کاهش داد.
در سال 1983، فرمانده پلیس منطقه اعلام کرد که میزان جرم و جنایت در شهر کاولون تحت کنترل است. در حالی که جنایات شهر در سالهای بعد کاهش یافت، اما هنوز این منطقه به دلیل فراوانی پزشکان و دندانپزشکان بدون مجوز که بدون ترس از پیگرد قانونی کار میکردند، شهرت داشت.
علیرغم تاریخچه آن به عنوان مرکزی برای فعالیت های مجرمانه، اکثر ساکنان در داخل دیوارهای آن با آرامش زندگی می کردند. کارگاهها و مشاغل کوچک متعددی رونق گرفتند و برخی از ساکنان گروههایی را برای سازماندهی و بهبود زندگی روزمره تشکیل دادند.
چرا و چگونه شهر کاولون ویران شد؟
مقامات هنگ کنگ برای مدت طولانی میخواستند این شهرک را به یک پارک عمومی تبدیل کنند و در دهه 1990، آنها این فرصت را پیدا کردند.
تصویری از تخریب شهر
زمانی که اجاره 99 ساله بریتانیا در هنگ کنگ به پایان رسید و این قلمرو به چین بازگشت، شهر دیواری کاولون اهمیت سیاسی خود را از دست داد. تصمیم برای تخریب این شهر در سال 1984 از طریق اعلامیه مشترک چین و بریتانیا گرفته شد. دو دولت رسماً در 14 ژانویه 1987 طرح تخریب شهر محصور را اعلام کردند.
بخشی از پارکی که در حال حاضر جای شهر کاولون را گرفته است
برای ایجاد راهی برای تخریب، کمیته ویژهای از اداره مسکن هنگ کنگ طرحی را برای جبران خسارت به 33000 ساکن و کسب و کار ارائه کرد که در مجموع حدود 350 میلیون دلار آمریکا بود. پس از چهار ماه برنامهریزی، تخریب در 23 مارس 1993 آغاز شد و در ماه آوریل سال 1994 به پایان رسید.
منطقهای که زمانی شهر محصور شده در آن قرار داشت، اکنون پارک شهر کاولون نام دارد. این پارک 31000 مترمربعی در آگوست 1995 تکمیل و به دولت محلی تحویل داده شد. نام مسیرها و آلاچیقهای پارک به نام خیابانها و ساختمانهای شهر محصور شده است. آثاری از شهر محصور شده مانند پنج سنگ کتیبهای و سه چاه قدیمی نیز در این پارک به نمایش گذاشته شده است.
بسیاری از نویسندگان، فیلمسازان، طراحان بازی، و هنرمندان تجسمی از شهر محصور شده برای انتقال حس شهرنشینی ظالمانه یا جنایت بی بند و بار استفاده کرده اند. برای مثال در فیلم Bloodsport محصول 1988 با بازی ژان کلود ون دام، شهر محصور شده محل برگزاری مسابقات هنرهای رزمی است.