۵ مورد از مارهای سمی ایران + بررسی تفاوت مارهای سمی و غیر سمی (+عکس)

برخلاف مارهای غیر سمی که معمولاً بی آزار بوده و خطری برای دیگر جانداران ندارند، مارهای سمی بسیار خطرناک بوده و روزانه افراد زیادی در سرتاسر جهان در اثر نیش مار جان خود را از دست می‌دهند بنابراین شناخت آن ها و دوری کردن از این خزندگان خطرناک بسیار با اهمیت است. ما در این مقاله اطلاعاتی راجع به انواع مارهای سمی از جمله مارهای زهر دار در ایران اطلاعاتی را در اختیار شما عزیزان قرار خواهیم داد.

انواع مارهای سمی

به گزارش هپی پت، مارهای سمی که خطرناک ترین خزندگان در روی کره زمین هستند نیز انواع مختلفی دارند برخی از آن ها درصد سمی بودن و کشنده بودن کمتری دارند و برخی دیگر قادرند در کمتر از 30 دقیقه یک انسان بالغ را از پای دربیاورد دهند. برخی از این خزندگان قادرند زهرشان را تا 7 متر به طرف چشم انسان پرت کنند در ادامه برخی از نام مارهای سمی که کشنده ترین مار های سمی هستند را برای شما معرفی خواهیم کرد.

بوم اسلنگ

بوم اسلنگ ماری زیبا اما بسیار خطرناک و کشنده است اغلب در آفریقا زندگی می کند دندان های او تا انتهای فکش ادامه دارد بنابراین برای این که طعمه خود را نیش بزند دهان خود را 180 درجه باز می کند زهر این مار تا یک ساعت هیچ علائم و اثری ندارد و همین تاخیر در بروز علائم خطر کشته شدن را افزایش می دهد.

مار تایپان

این نوع مار که بومی استرالیا و گینه نو می باشد با 2 متر طول و 8 کیلو وزن بزرگترین ماری بومی این منطقه می باشد  این خزنده بسیار کشنده و مهلک می باشد طوری که در کمتر از 30 دقیقه می تواند یک انسان بالغ را از پای در بیاورد.

شاه کبرا

یکی دیگر از کشنده ترین و خطرناک ترین مارها بر روی کره زمین مار شاه کبرا است که در حدود 4 متر طول دارد زهر این مار برای از پا درآوردن یک فیل کفایت می کند این نوع مار بیشتر از دیگر مار ها تغذیه می کند.

مامبای سیاه

کشنده ترین مار بر روی کره زمین مامبای سیاه می باشد زهر این خزنده قادر است ده انسان بالغ را از پای در بیاورد و از آن جایی که او چندین بار زهر خود را به طعمه تزریق می‌کند بسیار کشنده است مامبای سیاه آن قدر خطرناک است که حتی برای دیگر مارها کشنده است.

مار آبی مرجانی

این گونه مار آبی بسیار زیبا و همچنین بسیار خطرناک است  طوری که لقب قاتل قاتل ها را به او دادند در صورت نیش خوردن توسط این مار به سرعت دچار اسپاسم عضلانی فلج شدگی و ظرف چند دقیقه مرگ باشید.

مارهای سمی مازندران

بر اساس تحقیقات و گزارشات صورت گرفته تا کنون هیچ مار سمی در استان مازندران مشاهده نشده است. اغلب مارهایی که در این منطقه وجود دارد از نوع گونه غیر رسمی می باشد که نه تنها خطرناک نیستند بلکه با حفظ تعادل اکوسیستم و از بین بردن آفاتی که موجب خسارت به محصولات کشاورزی می‌شود از جمله موش‌ها بسیار مفید هستند.

مارهای کبرای کاسپین تاید، افعی قفقازی، افعی سوسن، مار آبی چلیپر و پیتلوس از گونه مارهایی هستند که در این منطقه شناسایی شدند و هیچ آزاری برای انسان ندارد.

قویترین مارهای سمی

سم مار مایع سفید رنگ مایل به زرد کهربایی و گاهی اوقات مایل به قهوه ای می باشد که به آن ونوم گفته می شود و 18 تا 67 درصد آن را پروتئین تشکیل می‌دهد.  این خزندگان بر اساس نوع سم شان به سه دسته تقسیم می شود:

1.  مارهای عصب گرا: عملکرد این مار ها به گونه‌ای است که سیستم عصبی و ریه را مختل کرده و موجب خفگی و مرگ انسان می شود مار های کبرا و مار های مرجانی جزء این گروه می باشد.
2.  مارهای با زهر خونگرا: این خزنده موجب همولیز شدن گلبول های قرمز خون می شود و در نتیجه لخته شدن گلبول ها مرگ را برای فرد در پی دارد مارهای افعی و زنگی در زمره این گونه مار ها قرار دارد.
3.  مارهای با زهر ماهیچه گرا: زهر این مار ها موجب از بین رفتن بافت پروتئین ماهیچه و در نتیجه فلج شدن عضلات می شود مارهای دریای از انواع این مار ها هستند.

مارهای سمی جهان

گونه های بسیاری از مارهای سمی در سرتاسر جهان وجود دارد که برخی از آن ها درصد سمی بودن شان کمتر است و برخی دیگر آن قدر سمی هستند که ظرف چند دقیقه یک انسان بالغ را به راحتی از پای در می آورد.

مار زنگی آمریکایی، افعی قاتل، کبرای فیلیپینی، مار ببری کشنده ترین مارها در سرتاسر نقاط جهان هستند که ظرف چند دقیقه یک انسان را می کشند. 

جدول اطلاعات

در اینجا درباره مارهای سمی بیشتر خواهیم خواند.

موضوع	مارهای سمی
زیستگاه	صحرا و جنگل
تعداد تخم ها	سه تا پنج تخم
غذا	خرگوش، سنجاب
طول عمر	30 سال

تیر مار سمی است؟

تیر مار از گونه مارهای پراکنده در دشت‌های ایران است که بیشتر در دشت‌های ایران مرکزی و غرب زاگرس و مناطق مجاور آن در کوهستان البرز و زاگرس شناسایی شده است. این خزنده که یکی از سریع ترین خزندگان آسیایی است از نوع نیمه سمی می باشد که فقط بزاق دهان آن دارای زهر است و خوشبختانه برای انسان مرگ آور نیست.

مار سر سیاه سمی است؟

گونه های مختلف از مار سر سیاه وجود دارد که برخی از آن ها سمی و برخی از آن ها غیر سمی هستند. معروف ترین مار سیاه سمی در جهان مار بامبا سیاه سمی است که در واقع کشنده ترین مار در روی کره زمین می باشد گونه های دیگر از مار سیاه که در ارتفاعات رشته زاگرس تا جلگه خوزستان و در شهرهای جنوبی ایران وجود دارد سمی بوده و اغلب به شکار پرندگان و دیگر خزندگان می پردازد.

مارهای سمی استان فارس

گونه های مختلفی از مارها در استان فارس شناسایی شده اند که برخی از آن ها نیمه سمی بوده و برخی دیگر از آن ها سمی و خطرناک هستند. از جمله مارهای سمی که در این منطقه از کشور ایران زندگی می کنند می توان به مار سیاه افعی مار، جعفری و تیر مار اشاره کرد البته تیر مار از گونه مارهای نیمه سمی است که زهر آن برای انسان کشنده نیست.

مارهای سمی زنجان

بر اساس تحقیقات صورت گرفته حدود 24 گونه مار سمی و غیرسمی در مناطق کوهستانی استان زنجان زیست می کنند و از بین گونه های مختلف افعی زنجانی، افعی البرزی، افعی شاخدار و گرز مار که در مناطق کوهستانی زنجان زندگی می کنند بسیار سمی و مهلک بوده و به هیچ عنوان نباید به این گونه خزنده نزدیک شد.

مارهای سمی لرستان

استان لرستان به خاطر طبیعت کوهستانی و دشت های بازی که دارد معمولاً زیستگاه گونه های مختلف مارهای بومی ایرانی هستند. تاکنون 21 گونه مار زهر دار در این مناطق شناسایی شده اند معروف‌ترین مارهایی که در استان لرستان زیست می کند مار شاخدار، تله مار، مار جعفری، گرزه مار، افعی پلنگی، کور مار، قمچه مار، مار قیطانی، کوتوله مار هستند که از گونه مارهای زهر دار و خطرناک می باشد.

آیا در اطراف تهران هم مار سمی وجود دارد؟

شاید تعجب کنید اما بهتر است بدانید که در اطراف تهران نیز گونه ‌هایی از مار مشاهده و گزارش شده است. به این معنی که به احتمال زیاد در قسمت‌ هایی جنوب کرج که مزارع گسترده هستند و حتی بخش ‌هایی از آن به صورت بکر باقی مانده ‌اند گونه ‌هایی از مارها مشاهده شده است.

در منطقه شهریار نیز که اراضی باغی گسترده ‌ای وجود دارد و در این منطقه نیز بخش ‌های زیادی دست نخورده باقی مانده ‌اند زیستگاه برخی از گله ‌های مار می‌ باشد. گونه‌ هایی مثل افعی گرزه، افعی قفقازی، افعی البرزی و افعی دماوندی از گونه مار هایی هستند که در این مناطق مشاهده و گزارش شده ‌اند که برخی از آنها سمی و خطرناک می ‌باشند.

مارهای سمی و استفاده های آن ها

با وجود این که اغلب مارهای سمی در بین مردم وجه بد و خطرناک دارند اما باید گفت این مارها بسیار مفید می باشد و امروزه با پیشرفت علم پزشکی برای درمان برخی از بیماری ها از جمله درمان سرطان، کاهش فشار خون، اختلالات سیستم عصبی مرکزی و ساخت پادزهر از مارها استفاده می شود و می تواند به طور موثری در درمان این بیماری ها مفید واقع شود.

تفاوت مارهای سمی و غیرسمی

مارهای سمی و غیرسمی تفاوت هایی دارد که شما با دانستن آن ها به راحتی می‌توانید در مواجهه با آن ها سمی یا غیر سمی بودن آن را تشخیص دهید. از مهمترین تفاوت هایی که مار های سمی نسبت به مارهای غیر سمی دارند می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• سر مثلثی شکل
• مردمک چشم عمودی
• وجود حفره بین چشم ها و بینی
•  یک ردیف فلس در انتهای دم آن ها
• اغلب به رنگ روشن هستند و این هنگام خطر صدا تولید می کنند
• مارهای آبی سمی معمولاً هنگام شنا بدن خود را از آب بیرون می آورند.

غذای مارهای سمی

با وجود این که اغلب مارهای سمی کشنده و مرگ آور برای انسان هستند اما در صورتی که به آن ها آزار نرسانید و احساس خطر نکنند به شما حمله ور نخواهد شد آن ها اغلب از خزندگان دیگر از جمله موش ها، مارمولک ها و مارهای کوچک و همچنین از پرندگان کوچک تغذیه می کنند.

سمی ترین مار ایران

گونه های مختلفی از مارهای سمی و غیر رسمی در ایران شناسایی شده اند اما در بین آن ها برخی از مارها نسبت به دیگر گونه ها بسیار کشنده تر و خطرناک تر می باشند از جمله انواع مار افعی ایران می‌توان به کفچه مار ایرانی (کبری)، افعی دماوندی، مار شاخدار ایرانی، افعی زنجانی، مار جعفری و مار افعی قفقازی اشاره کرد که هر کدام به نوبه خود بسیار سمی و مهلک هستند و از معروفترین مارهای سمی ایران می باشند.

مارگزیدگی چگونه است؟

مارها حیواناتی آرام و صبور هستند که معمولاً تا حد امکان به انسان‌ ها حمله نمی ‌کنند. اما در صورتی که از سوی کسی تهدید یا آزار ببینند برای دفاع از خود به او حمله خواهند کرد. اما پیش از حمله آنها با نشان دادن دندان ‌هایشان و قرار گرفتن به شکل اس و صدایی هیس مانند به فرد مزاحم هشدار جدی می ‌دهند. اما در صورتی که تهدید ادامه ‌دار باشد با وارد کردن نیش از خود دفاع می ‌کنند. بهتر است بدانید که اگر توسط یک مار غیر سمی گزیده شده باشید محل گزش به شکل یک ردیف دندان خواهد بود.

اما در صورتی که مورد حمله یک مار سمی قرار بگیرید محل گزش به شکل دو دندان بر روی ناحیه مشاهده می ‌شود. خوشبختانه بسیاری از مارها ترجیح می‌ دهند پس از گزش تمام زهر خود را وارد بدن انسان نکنند و بخش زیادی از آن را برای شکار نگه می ‌دارند.

معمولاً محل گزیدگی بعد از پانزده دقیقه به حالت دردناک متورم و بی‌ حس می ‌شود که باید اقدامات درمانی اولیه فورا انجام شود. بهتر است بدانید که زهر برخی از مار های سمی ممکن است باعث ایجاد تاری دید، گرفتگی فک، دردهای عضلانی و خواب آلودگی بشود.

اقدامات بعد از مارگزیدگی

در صورتی که در طبیعت بودید و دچار مار گزیدگی شدید اولین اقدام تماس با مراکز درمانی و اورژانس می ‌باشد. اما در صورتی که در منطقه ‌ای بودید که امکان برقراری تماس نبود اولین کار حفظ آرامش و خونسردی است.

باید ناحیه گزش را تمیز کنید و هر وسیله ‌ای مانند کمربند یا انگشتر که باعث تورم ناحیه شود را در بیاورید. همچنین باید ناحیه گزیده شده را در سطحی پایین ‌تر از سطح قلب خود نگه دارید تا این گونه از سرعت انتشار سم به دیگر قسمت‌ های بدن بکاهید.

در صورتی که خونریزی دارید بهتر است راه آن را نبندید و اجازه دهید که تمام خون سمی از بدن شما خارج شود. تا جایی که می‌ توانید تحرک نداشته باشید و اگر کسی همراه شماست بهتر است او شما را جابجا کند تا سم در تمام بدن شما پراکنده نشود. اما باید تا جایی که می ‌توانید به سرعت خود را به مراکز درمانی برسانید چرا که در مار گزیدگی سرعت و عکس‌ العمل سریع بسیار مهم و حیاتی می ‌باشد.

سوالات متداول