فرود تورم حوالی هدف

روز گذشته، رئیس سازمان برنامه و بودجه در گفت‌وگو با خبرنگاران اعلام کرد که سطح تورم ماهانه بهمن ماه 1.4درصد به ثبت رسیده و تورم نقطه به نقطه به سطح 35.8درصدی کاهش یافته است. بر این اساس تورم ماهانه با افت قابل ملاحظه‎ای از سطح 2.6درصدی دی‌ماه به پایین‌ترین سطح در 33ماه اخیر رسیده است. سطح تورم نقطه به نقطه نیز با افت 2.7واحد درصدی نسبت به ماه قبل مواجه شده است. آمارها نشان می‌دهد در صورتی که تورم ماهانه اسفند کمتر از 4درصد به ثبت برسد، سطح تورم سال1402 کمتر از 35درصد به ثبت خواهد رسید.

داوود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه روز چهارشنبه در حاشیه جلسه هیات دولت به خبرنگاران اعلام کرد که نرخ تورم بهمن ماه کاهش قابل توجهی را تجربه کرده است. منظور اعلام کرد که سازمان برنامه و بودجه درباره تورم بهمن ماه، روز گذشته تکمیل شد که بر اساس گزارش مرکز آمار، تورم 1.4درصد بوده که پایین‌ترین نرخ تورم در 2سال گذشته است. رئیس سازمان برنامه و بودجه در ادامه افزود که البته به کاهش تورم بلندمدت نزدیک می‌شویم و تورم نقطه به نقطه در بهمن‌ماه نسبت به بهمن سال گذشته به 35.8درصد رسیده است. منظور متذکر شد که ابتدای امسال تورم نقطه به نقطه 50.5درصد بوده است.

تورم ماهانه در کف

 درحالی‌که منظور، نرخ تورم ماهانه 1.4درصدی بهمن ماه را کف دوساله این متغیر اعلام کرد، به نظر می‌رسد این اظهارات دقیق نیست. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد از اردیبهشت سال1400 که نرخ تورم ماهانه 0.8درصد به ثبت رسید تا به امروز سطح تورم ماهانه هیچ‌گاه در چنین سطحی قرار نگرفته بود. به عبارت دیگر بهمن ماه نرخ تورم ماهانه در کف 33ماهه خود قرار گرفت. مقایسه سطح تورم ماهانه دی و بهمن حاکی از آن است که تورم بهمن نسبت به ماه گذشته تقریبا نصف شده است. تورم ماهانه دی‌ماه معادل 2.6درصد به ثبت رسیده بود.

 بر اساس سخنان منظور، تورم نقطه به نقطه بهمن‌ماه 35.8درصد به ثبت رسیده است. این عدد در مقایسه با ماه قبل معادل 2.7واحد درصد کاهش یافته است. تورم نقطه به نقطه 35.8درصدی بهمن‌ماه 1402 به این معناست که خانوارهای کشور به‌طور میانگین، 35.8درصد بیشتر از بهمن‌ماه1401 برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند. پیش‌تر «دنیای‌اقتصاد» در گزارشی ورود نرخ تورم نقطه به نقطه در پایان سال به سطح 35درصدی را پیش‌بینی کرده بود که زودتر از موعد محقق شد.

پیش‌تر دنیای‌اقتصاد در گزارشی تحت عنوان «عاقبت تورم سال1402» پیش‌بینی کرده بود درصورتی‌که میانگین تورم ماهانه بهمن و اسفند1402 در سه سناریو به ترتیب 2، 2.5 و 3درصد به ثبت برسد، تورم نقطه به نقطه سال1402 سطحی بین 33.1 تا 35.7درصد را به ثبت خواهد رساند. با رسیدن سطح تورم ماهانه بهمن‌ماه به 1.4درصد، آمارها حاکی از آن است که افت تورم نقطه به نقطه به کمتر از 33درصد نیز چندان دور از دسترس نیست. بر این اساس، اگر سطح تورم ماهانه اسفندماه کمتر از 4.1درصد به ثبت برسد، نرخ تورم نقطه به نقطه سال1402 به زیر 35درصد می‌رسد. در سناریوی بعدی اگر نرخ تورم ماهانه اسفند کمتر از 3.3درصد به ثبت برسد، تورم سال1402 به کمتر از 34درصد خواهد رسید.

این سناریوها را به همین ترتیب می‌توان ادامه داد. بر این اساس عبور تورم1402 از کف 33درصد مستلزم این است که تورم ماهانه اسفندماه کمتر از 2.5درصد ثبت شود. پایین‌آمدن دمای قیمت‌های 1402 تا سطح کمتر از 32درصد در گرو افت تورم ماهانه اسفند تا سطح 1.8درصد است. سناریوهایی که تا اینجا توضیح داده شد، به نظر دور از دسترس نمی‌رسد و می‌توان آن را قابل تحقق دانست. به این ترتیب کاهش سطح تورم سال1402 به کمتر از 31 و 30درصد، به ترتیب مستلزم کاهش نرخ تورم ماهانه به کمتر از 1 و 0.2درصد است که دور از ذهن به نظر می‌رسد.

هدف تورمی در دسترس

اواسط خردادماه سال جاری، رئیس کل بانک مرکزی برای دیدار با مقامات صندوق بین‌المللی پول به واشنگتن رفت. این مقام ایرانی در دیدار خود، با کریستالینا جورجیوا، رئیس صندوق بین‌المللی پول تاکید کرد که در سال1401 با اعمال سیاست‌های پولی، اعتباری و ارزی موثر توسط بانک مرکزی میزان رشد نقدینگی کشور با کاهش 9 واحد درصدی نسبت به سال1400 به محدوده 30درصدی رسید. فرزین در ادامه ابراز امیدواری کرد که با تداوم برنامه‌های اصلاح سیاست‌ها تثبیت اقتصادی، کاهش قابل توجه تورم و قرار گرفتن در کانال 30درصد در سال جاری تحقق یابد. آمارهای اخیر نشان می‌دهد که بانک مرکزی توانسته است این وعده رئیس کل بانک مرکزی را تا حد زیادی محقق کند.

روال نامناسب انتشار آمار

مرکز آمار ایران به‌عنوان مرجع قانونی انتشار آمار تورم در کشور، در ماه‌های اخیر کلکسیونی از  کم‌کاری‌ها را در کارنامه خود به ثبت رسانده است. درحالی‌که در ماه‌های اخیر با انتشار نامنظم و دیرتر از موعد آمارهای تورم مواجه هستیم، در تازه‌ترین مورد، آمارها از سوی رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام شد. پیش‌تر در اقدامی پرسش‌برانگیز، یک خبرگزاری زودتر از مرکز آمار اطلاعات مربوط به تورم را منتشر ساخته بود. این در حالی است که پیش ازاین مرکز آمار اطلاعات مربوط به تورم را در اولین روز هر ماه و از طریق سایت رسمی این نهاد منتشر می‌کرد؛ روندی که گویی تکرار آن به یک خاطره دست‌نیافتنی تبدیل شده است.