اگرچه در گذشته مهاجرت متخصصان به‌عنوان فرار مغزها در نظر گرفته می‌شد، اما امروزه متوجه شده‌ایم که این پدیده به یک شکل دوسویه تبدیل شده است. استعدادهای جهانی نه تنها به ارتقای اقتصاد کشورهای مقصد کمک می‌کنند، بلکه در فرآیند توسعه و پیشرفت کشورهای مبدأ نیز نقش بسزایی ایفا می‌کنند. دانشجویان بین‌المللی با حضور در موسسات آموزشی، نه تنها به تحول و پیشرفت آموزش و پژوهش در کشورهای مقصد کمک می‌کنند، بلکه با تامین هزینه‌های زندگی خود، باعث رونق اقتصاد محلی نیز می‌شوند.
با ورود استعدادهای جهانی به محیط‌های آموزشی، این افراد تخصص و مهارت‌هایی ارزشمند به مقصد خود می‌آورند. این مهارت‌ها نه تنها به جامعه میزبان کمک می‌کند تا نیازهای بازار کار را تامین کند، بلکه با ایجاد فرصت‌های شغلی و توسعه بخش‌های نوآورانه، به بهبود اقتصادی کشورهای مقصد نیز کمک می‌کند. تعامل فرهنگی این افراد نه تنها محدود به حوزه آموزشی نمی‌شود، بلکه پتانسیل‌های هم‌افزایی بیشتری نیز در آن نهفته است. استعدادهای جهانی به‌عنوان پلی برای ایجاد ارتباطات عمیق و پایدار بین ملت‌ها و فرهنگ‌ها شناخته می‌شوند. برنامه‌های تبادل فرهنگی، رویدادهای اجتماعی مشترک و انجمن‌های حمایتی این ارتباطات را تقویت می‌کنند و به فرآیند یادگیری و تبادل فرهنگی کمک می‌کنند.
برای حمایت از استعدادهای جهانی و بهره‌مندی از حداکثر ظرفیت آنها، نقش موسسات دولتی، آموزشی و خصوصی بسیار حائز اهمیت است. دولت‌ها با ارائه فرصت‌های کاری پس از فارغ‌التحصیلی، تسهیل روند ویزا و ایجاد زیرساخت‌های حمایتی، محیطی مساعد برای جذب و نگهداری این استعدادها ایجاد می‌کنند. همچنین با ارائه مسکن مقرون به صرفه و دسترسی به خدمات اجتماعی می‌توانند از این افراد حمایت کنند و موجب تمرکز آنها در فعالیت‌های مفید برای جامعه شوند. موسسات آموزشی نیز می‌توانند با برپایی برنامه‌های آموزشی مناسب، همچون دوره‌های آشنایی با فرهنگ محلی و زبان، به استعدادهای جهانی کمک کنند و فرآیند یادگیری و ادغام آنها را تسهیل کنند. همچنین، ایجاد فرصت‌های تحقیقات مشترک بین دانشجویان بین‌المللی و دانشمندان محلی، به ارتقای سطح دانش جهانی منجر خواهد شد.
بخش خصوصی نیز مسوولیتی در جذب و حمایت از استعدادهای جهانی دارد. ایجاد برنامه‌های جذب نیروهای بین‌المللی، توسعه فرهنگ سازمانی داخلی و آموزش‌های تخصصی می‌تواند به ایجاد محیطی مساعد برای ادغام این نیروها در سازمان‌ها کمک کند. همچنین استفاده از توانمندی‌های آنها در ایجاد و توسعه فناوری، نقش مهمی در تحول و نوآوری در بخش‌های مختلف اقتصادی خواهد داشت. در نهایت، برای رسیدن به پیشرفت پایدار لازم است که کشورها با آگاهی بیشتر و استراتژی‌های جذب مناسب به سوی جهانی‌شدن حرکت کنند. سیاست‌های جذاب‌تر مهاجرت متخصصان، تسهیل در فرآیند مهاجرت و ایجاد شرایط مساعد برای ادغام استعدادهای جهانی در جوامع میزبان، اقداماتی هوشمندانه برای جلب نخبگان و متخصصان جهانی خواهد بود. این اقدامات نه تنها به توسعه اقتصادی کشورها کمک خواهد کرد، بلکه از تبادل دانش و فرهنگ نیز بهره‌وری بیشتری حاصل خواهد شد.
* پژوهشگر کالج هامبر در تورنتو کانادا
