اقتصاددانان تاکید میکنند که بازارهای سوریه به دلیل گرانیهای کمرشکن و کاهش درآمد سوریها در نتیجه سقوط لیره وارد مرحله رکود شدید شده است.
به گزارش شفقنا از العربی الجدید، «عبدالناصر الجاسم، اقتصاددان سوری پیشبینی کرد: «آثار این موج کساد پس از گذر از مراحل رکود و وخامت وضعیت بخشهای تولید کشاورزی و صنعتی برای سالهای متمادی ادامه خواهد داشت.»
الجاسم افزود: «کاهش درآمد به حدود 270 هزار لیره در حالی که هزینهها از 12 میلیون لیره فراتر رفته است، رکود بازارها و فلج شدن عملیات تجاری را افزایش داده و دلیل اصلی آن، افزایش قیمت سوخت و هزینههای تولید است که دولت فارغ از تاثیرات اقتصادی آن بر تولیدکنندگان، از این امر به عنوان یکی از روشهای اصلی تامین مالی خود استفاده میکند.»
این اقتصاددان سوری پیشبینی کرد:«همزمان با فرا رسیدن ماه رمضان، قیمتها در روزهای آینده افزایش خواهد یافت زیرا تجار به ویژه با توجه به نبود نظارت و کاهش نقش نهادهای مداخلهگر دولتی، ماه رمضان را فرصتی برای افزایش مجدد قیمتها میدانند.»
علیرغم کاهش قابل توجه خرید و فروشها، بازارهای سوریه شاهد افزایش سریع قیمتها هستند به طوری که طی یک ماه بیش از 40 درصد افزایش قیمتها برای شکر، برنج، گوشت و سبزیجات و بیش از 200 درصد برای برخی کالاها و محصولات مانند سیر و سیب زمینی رقم خورده است در حالی که افزایش سالانه قیمت اکثر کالاها و محصولات در بازارهای سوریه به بیش از 150 درصد رسیده است.
بر اساس دادههایی که روز گذشته مرکز قاسیون از دمشق منتشر کرد، مقایسه قیمتها در ماه رمضان سال گذشته با قیمت امروز از افزایش چشمگیر قیمت کالاها حکایت دارد به طور مثال، قیمت هر کیلو سیب زمینی از 2500 لیره سوریه در سال 2023 به 9000 در سال 2024 و گوجه فرنگی از 2500 به 8000 و کدو سبز از 4500 به 14 هزار، بلغور از 8 هزار به 10 هزار، برنج مصری از 8500 به 17 هزار، پیاز از 6 هزار به 8500، خرما (نوع متوسط) از 22 هزار به 45 هزار و مرغ زنده به 18 هزار تا 40 هزار، یک شانه تخم مرغ از 23000 به 50000، گوشت گوساله از 59000 به 170000 و گوشت بره از 80000 به 250000 افزایش یافته است.
دادههای قاسیون حاکی از آن است که حداقل دستمزد رسمی در سوریه که بالغ بر 278 هزار و 910 لیره سوری است، تنها 6.1 درصد از هزینه افطار یک خانواده 5 نفره در ماه رمضان را پوشش میدهد.
حداقل دستمزد رسمی برای تامین صبحانه دو روزه خانواده کافی نیست (1.8%)، اما با وجود دو نفر شاغل در خانواده، برای تامین صبحانه خانواده برای چهار روز (3.7%) کفایت نمیکند و 26 روز دیگر، خانواده باید به دنبال منابع درآمد دیگری باشند.
«عابد فضلیه»، کارشناس اقتصادی سوری هم میگوید: «جنبش و جوش بازار امسال در روزهای قبل از ماه مبارک رمضان نسبت به سال گذشته کندتر و محدودتر و در سطح و تنوعی کمتر و کیفیتی پایینتر است.»
فضلیه در یادداشتی در روزنامه حزب حاکم «البعث» در دمشق نوشت: «حجم تقاضای عمومی برای انواع کالاها کمتر از حجم تقاضا در سال یا سالهای گذشته خواهد بود حتی طی 50 سال پیش کمتر است و امر ناگزیر برای تقاضای فردی و خانوادهای برای 90٪ از جمعیت صدق میکند.»
وی تصریح کرد: حجم تقاضای عمومی و خصوصی برای انواع کالاهای مورد نیاز سفرههای ماه مبارک کاهش مییابد و حجم تقاضای خانوارهای مندرج در این 90 درصد با نرخی بین 10 تا 100 درصد کاهش مییابد.»
نظرسنجیهای متعددی که توسط العربی الجدید از طریق ارتباط با مصرفکنندگان در دمشق انجام شد، نشان میدهد همه آنها موافقند که با توجه به افزایش قابل توجه قیمتها، علیرغم بهبود وضعیت نرخ لیره که امروز از هر دلار 14500 لیره به 14200 لیره رسید ولی باز هم، درآمد ماهانه تنها برای یک وعده افطاری کافی است.
اقتصاددانان تاکید میکنند که حوالههای مالی خارجی تنها راه مقابله با گرانیها و «گذراندن ماه رمضان» است که به نظر آنها برای کابوس مردم و فرصتی برای بازرگانان تبدیل شده است، در حالی که برخی از آنها متکی به کمک بازارچههای حمایتی اتاقهای بازرگانی و صنایع و بازارچههای خیریه در ماه مبارک رمضان هستند که طی روزهای آینده آغاز شده و قیمت کالاهای ضروری را نسبت به بازارها مناسبتتر اعلام میکنند.
در نتیجه گرانی و تورم افسارگسیخته، برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد پیشتر هشدار داده که نرخ گرسنگی در سوریه با فروپاشی مزمن اقتصادی و مالی به سطح بیسابقهای رسیده است.
این نهاد جهانی در بیانیه خود گفته است: «تقریباً 12 سال پس از شروع درگیریها، 12 میلیون نفر نمیدانند وعده غذایی بعدی خود را از کجا تامین خواهند کرد در حالی که 2.9 میلیون نفر در معرض خطر گرسنگی هستند، این بدین معنی است که 70 درصد از مردم سوریه ممکن است به زودی نتوانند برای خانوادههای خود غذا تامین کنند.»