شرکتهای بزرگ سوختهای فسیلی دنیا تنها در یک سال، 150هزار کارگر خود را اخراج کردهاند. این شرکتها همچنین در طول دو سالگذشته بودجهانقباضی را برگزیده و نیروی کار جدید بهمراتب کمتری را به استخدام خود درآوردهاند. لازم به ذکر است در همین مدت، طیف وسیعی از پروژههای مرتبط با انرژیهای پاک، بهسرعت گسترش یافته و زمینشناسان، مهندسان و کارگران فعال در شرکتهای بزرگ نفتی را به استخدام خود درآوردهاند.
توربین بادی بهجای نفت
کالومشاند از فعالیت در بستر دریا واقع در آبهای وحشی دریایشمال لذت میبرد، پس از نزدیک به 20سال فعالیت روی پروژههای نفت و گاز، او اکنون در یک تیم طراحی توربینهای بادی غولپیکر در 80کیلومتری سواحل شمالشرقی اسکاتلند، مشغول به فعالیت است. هر توربین با وزنی بالغ بر 3هزار تن و ارتفاعی در حدود 250متر، باید با احتمال برخورد با یک موج عجیب 22متری مقابله کند.پیش از اینکه تصمیم نهایی برای ادامه پروژه گرفته شود، باید چالشهای گوناگون از جمله یافتن مناطق مناسب در بستر دریا برای کابلکشی و لنگرانداختن توربینهای شناور، مطالعه و برطرف شوند. دریایشمال که اغلب توفانی است، دارای مناسبترین سرعتهای باد در جهان برای توسعه مزارع بادی است. آبردین، در شمالشرقی اسکاتلند و خانه صنعت نفت دریایشمال، بهسرعت در حال تبدیلشدن به یک مرکز جهانی برای توسعه مهارتها و ایجاد فرصت برای کارگران نفت وگاز است که به دنبال یافتن مشاغل جدید مرتبط با پدیده انتقال انرژی هستند.
حوزه انرژی کمکربن
این مساله همچنین درمیان کارگران نفتوگاز در سایر نقاط جهان نیز قابلمشاهده است. بر اساس گزارش آژانس بینالمللی انرژی (IEA)، در حالحاضر حدود 36میلیون نفر در سراسر جهان در بخش انرژی کمکربن کار میکنند. آژانس بینالمللی انرژی پیشبینی میکند که تا سال2030، تعداد 8میلیون فرصت شغلی در زمینه انرژی پاک در سراسر جهان بهوجود آید و مشاغل فعلی مرتبط با سوختهایفسیلی با کاهش 2.5میلیونی به کمتر از 30میلیون نفر برسد.
تشابه صنعت فسیلی با تجدیدپذیر
بسیاری از کارگران، مهندسان و متخصصان صنعت نفتو گاز، باور دارند مهارتهایی که در مشاغل سوختهای فسیلی بهدست آوردهاند، در شغل جدید بهخوبی یاریگر آنها در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر بودهاند. کالوم بهعنوان نقشه بردار ارشد پروژه MarramWind، سرمایهگذاری مشترک بین شل و اسکاتلند پاور، از بسیاری از مهارتهایی که در پروژههای نفتوگاز کسب کردهبود، بهره میبرد. کالوم میگوید: «بزرگترین تفاوت در نقش جدید من، اندازه و ابعاد منطقهای است که در حال بررسی آن هستیم. بهعنوان مثال، پروژه فعلی مزرعه بادی ما دارای مساحتی 56برابر وسیعتر از یک سایت معمولی سکوهای نفتوگاز است. دنیس نیل، همکار کالوم نیز پس از سه دهههمکاری با شل در برخی از بزرگترین پروژههای توسعهای نفتوگاز در سراسر جهان، در سال2022 به این پروژه پیوست. او در سال2016 زمانیکه دخترش از او برای یک پروژه فیزیک در مورد انرژی کمکربن درخواست کمک کرد، به فکر تغییر شغل افتاد.»
او میگوید: «تحقیقات زیادی در مورد انرژیهای تجدیدپذیر انجام دادم و شیفتگی بسیاری به این موضوع در من بهوجود آمد.»تصمیم شخصی دنیز به تغییر زمینه فعالیت به انرژیهای تجدیدپذیر، نشاندهنده دومین تغییر عمده در شمالشرقی اسکاتلند در طول زندگی اوست. او در زمانیکه توسعه منابع نفتی دریای شمال در دهههای 1960 و 1970، اقتصاد محلی را متحول میکرد، در مزرعهای خارج از آبردین بزرگ شد. در آن زمان، نفت و گاز بهسرعت جایگزین کشاورزی و ماهیگیری بهعنوان منبع اصلی درآمد بومیان منطقه شد. دنیز میگوید: «حدود 6 یا هفتساله بودم که تصمیم به توسعه فرودگاه آبردین برای مواجهه با افزایش تقاضا برای پرواز گرفته شد. ما در مزرعه خود یک معدن سنگ داشتیم و پدرم با فروش مقداری از سنگمعدن برای استفاده در ساخت فرودگاه، مقداری پول اضافی بهدست آورد. من در کودکی شاهد آن بودم که فعالیتهای تجاری در آبردین چگونه بهسرعت از کشاورزی و ماهیگیری، به نفت و گاز تبدیل شد، بنابراین انتقال دوم در نگاه من، جهشی بزرگ بهنظر نمیرسد.»
کسب مهارت جدید برای آینده
طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی، حدود 60درصد از مشاغل مرتبط با انتقال انرژی به آموزشهای پس از مدرسه نیاز دارند. شل میخواهد به 15هزار نفر در سراسر بریتانیا کمک کند تا با تمرکز بر پدیده انتقال انرژی تا سال2035 شغل مناسب پیدا کنند. تحقق این هدف البته مستلزم اختصاص بودجهویژه برای آموزش در مراکز مهارتهای انتقال انرژی در سراسر کشور است. یکی از این مراکز آموزشی-مهارتی، در محل یک مرکز قدیمی توزیع لبنیات در آبردین تاسیس میشود. انتظار میرود برنامههای عملیاتی پروژه همزمان با شروع دورههای آموزشی در سال2025، کلید بخورند. این مرکز به دانشآموزان یاد میدهد که چگونه با فناوریهای کمکربن مانند جذب و ذخیره کربن، توربینهای بادی و پمپهای حرارتی کار کنند.
سایر مراکز مهارتی قرار است در سال2024 افتتاح شوند، از جمله یک مرکز در فایف اسکاتلند و دیگری در پمبروکشر واقع در ولز. اندیرودن، مدیر برنامه هاب آبردین، میگوید کسانی که در بخش انرژی کمکربن مشغول بهکار شوند، به همان مهارتهای اصلی مورداستفاده در بخشهای سنتی نفتوگاز، نیاز دارند. اندی میگوید: «کسی که قصد دارد در یک مزرعه بادی شناور جوشکار کند، نحوه کار در اعماق دریاهای متلاطم، همچنین بر فراز موجهای خروشان و بهعنوان مثال، سوار و پیادهشدن از هلیکوپتر را باید بشناسد؛ چراکه اینها از الزامات اولیه کار در مزارع بادی هستند. مهارت اصلی جوشکاری قطعات فلزی به یکدیگر اما در واقع تغییر نمیکند؛ شما فقط جوشکاری را در یک محیط متفاوت انجام میدهید.»
فنگلیلیو از فعالان در بخش انرژی هلند نیز از کسب مهارتهای جدید خود لذت میبرد. در سال2020، بهعنوان مهندس برق از سمت خود در Shell Chemicals Park Moerdijk، جاییکه مسوولیت نگهداری و بازرسی کارخانه را برعهده داشت، به دپارتمان فنی مرتبط با انرژیهای تجدیدپذیر در خشکی منتقل شد. این مجموعه، شامل یک مزرعه خورشیدی است که به تامین برق در Shell Moerdijk، محل کار قبلی او برقرسانی میکند. مسوولیتهای فنگلی در نقش جدیدش فراتر از مسوولیتهایی است که بهطور سنتی با یک مهندس مرتبط است. در ایالاتمتحده، دانیلجنسن و همسرش دیویدهاسلبک، پس از کار بهعنوان مهندس در پروژههای نفتوگاز برای شل، هر دو به پروژههای بادی فراساحلی نقلمکان کردند. دانیل میگوید: «حرکت از نیواورلئان به بوستون کمی دشوار بود، بهویژه زندگی و کار در زمستانهای سرد، اما من بسیار خوشحالم که این تغییر را پذیرفتیم. من از بسیاری از مهارتهای قدیمی خود در شغل جدید استفاده کردهام. مردم همیشه متوجه نمیشوند که مهارتهای آنها تا چه میزان، قابل بهرهبرداری در مشاغل جدید آنها است.»