به قلم : دکتر ابوالفضل رحیمی - فوق تخصص جراحی پلاستیک و ترمیمی چشم و صورت از انگلستان
تحریریه زندگی آنلاین : بیماری خشکی چشم یک بیماری شایع است که زمانی رخ میدهد که اشکهای شما قادر به روانسازی کافی برای چشمهای شما نیستند. تولید اشک میتواند به دلایل زیادی ناکافی و ناپایدار باشد. برای مثال، اگر چشمهای شما اشک کافی تولید نکنند یا اشک بیکیفیت تولید کنند، ممکن است دچار خشکی چشم شوید. این ناپایداری اشک منجر به التهاب و وارد شدن آسیب به سطح چشمهای شما میشود.
خشکی چشم چیست؟
خشکی چشم یکی از مشکلاتی است که برای اغلب افراد به وجود خواهد آمد. این بیماری درواقع در اثر فقدان اشک و رطوبت سطح چشم به وجود میآید و باعث بروز مشکلاتی در چشم خواهد شد. این بیماری در مناطق گرم و خشک و در مکانهایی که گردوغبار زیاد وجود دارد بیشتر است. بیماری خشکی چشم یکی از بیماریهایی است که ممکن است برای هر گروه سنی پیش بیاید اما اغلب افراد مسن بیشتر به این بیماری مبتلا میشوند و دچار ناراحتی چشمی خواهند شد. این بیماری در زنان بیشتر از مردان اتفاق میافتد و یائسگی یکی از دلایل مؤثر در این بیماری است.
بیماری خشکی چشم موجب احساس ناراحتی میشود. اگر چشمهایتان خشک است، ممکن است چشمهایتان دچار درد یا سوزش شود و با قرار گرفتن در شرایط خاصی مانند داخل هواپیما، بودن در اتاقی با تهویهی مطبوع، دوچرخهسواری یا پس از چند ساعت نگاه کردن به صفحهی مانیتور، خشکی چشم را تجربه کنید.
درمانهای بیماری خشکی چشم میتوانند شمارا راحتتر کند. این درمانها میتواند شامل تغییر سبک زندگی و استفاده از قطرههای چشمی مخصوص باشد. برای کنترل علائم خشکی چشم باید این اقدامات را برای مدتی طولانی انجام دهید.
بیشتربخوانید:
علل ابتلا به خشکی چشم
خشکی چشم به دلایل مختلفی ایجاد میشود که لایهی اشکی روی سطح چشم را مختل میکند. لایهی اشکی سطح چشمها دارای سه لایه است: روغنهای چرب، مایع آبی و مخاط. این ترکیب به عنوانی بر روی سطح چشم آن را روان، صاف و شفاف نگه میدارد. مشکلات مربوط به هر یک از این لایهها میتواند باعث ابتلا به خشکی چشم شود. دلایل زیادی برای اختلال عملکرد لایهی اشکی وجود دارد، ازجمله تغییرات هورمونی، بیماری خود ایمنی، التهاب غدد پلکی یا بیماری آلرژیک چشم. برای برخی افراد، علت خشکی چشم کاهش تولید اشک یا افزایش تبخیر آن است.
کاهش تولید اشک: بیماری خشکی چشم زمانی رخ میدهد که چشمهای شما نتوانند مایع آبی کافی تولید کنند. اصطلاح پزشکی برای این بیماری، کراتوکونژونکتیویت سیکا (ker-uh-toe-kun-junk-tih-VY-tis SIK-uh) است. علل شایع کاهش تولید اشک عبارتاند از:
*سالخوردگی
*برخی شرایط پزشکی ازجمله سندرم شوگرن، بیماری آلرژیک چشم، آرتریت روماتوئید، لوپوس، اسکلرودرمی، بیماری پیوند در مقابل میزبان، سارکوئیدوز، اختلالات تیروئید یا کمبود ویتامین Aمیتوانند موجب کاهش تولید اشک شوند
*مصرف برخی داروها، ازجمله آنتیهیستامینها، ضد احتقان ها، درمان جایگزینی هورمونی، داروهای ضدافسردگی و داروهای فشارخون بالا، آکنه، داروهای کنترل بارداری و بیماری پارکینسون
*حساسیت عصب قرنیه ناشی از استفاده از لنز تماسی، آسیب عصبی یا آسیب ناشی از جراحی لیزر چشم است، اگرچه علائم خشکی چشم مربوط به این روش معمولاً موقتی است.
افزایش تبخیر اشک: لایهی روغنی تولیدشده توسط غدد کوچک لبه پلک (غدد میبومین) ممکن است دچار گرفتگی و انسداد شوند. انسداد غدد میبومین در افراد مبتلابه روزاسه یا سایر اختلالات پوستی شایعتر است.
بیشتربخوانید:
علائم خشکی چشم
خشکی چشم دارای علائمی است که شدت آن در زمانهای مختلف متفاوت است. این علائم در برخی مواقع بنا بر دلایلی مانند قرار گرفتن در گردوغبار و کار طولانیمدت با موبایل و کامپیوتر ممکن است تشدید یابد. برخی از این علائم عبارتاند از:
*سوزش چشم
*خارش چشم
*ریزش اشک در چشم مشاهده میشود .
*احساس وجود جسم خارجی در چشم از علائم رایج خشکی چشم میباشد
*تاری دید در چشم که با پلک زدن برطرف میشود
*قرمزی چشم
*حساسیت به نور شدید
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائم و نشانه های طولانیمدت خشکی چشم، ازجمله چشمهای قرمز، تحریک شده، خسته یا دردناک رادارید، لازم است که به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما میتواند اقدامات لازم را برای تعیین آنچه که چشم شمارا آزار میدهد انجام دهد یا شمارا به یک متخصص ارجاع دهد تا درمانهای لازم را دریافت کنید.
بیشتربخوانید:
درمان خشکی چشم
این بیماری در برخی مواقع خفیف و در برخی مواقع نیز شدید میباشد. در مواردی که خشکی چشم خفیف باشد میتوان با قطرههای اشکی آن را درمان نمود. اما در برخی مواقع نیز با استفاده از پماد و ژل چشمی در هنگام خواب میتوان اقدام به درمان آن نمود.اما گاهی این بیماری تشدید مییابد و با دارو نمیتوان آن را درمان نمود. در موارد شدید از درمانهای مانند جراحی برای بستن مجاری خروجی اشک از چشم و یا حتی پیوند غدد دیگر به چشم یا استفاده از پمپهای اشک و انتقال آنها به چشم میتوان استفاده نمود.
علل شایع در افزایش تبخیر اشک عبارتاند از:
*بلفاریت خلفی (اختلال عملکرد غده میبومین)
*پلک زدن کمتر، که با شرایط خاصی مانند بیماری پارکینسون رخ میدهد. همچنین زمانی که در حین فعالیتهای خاصی مانند هنگام مطالعه، رانندگی یا کار با رایانه برای داشتن تمرکز بیشتر کمتر پلک میزنید و درنتیجه میزان تبخیر لایهی اشکی بیشتر میشود.
*داشتن مشکلات پلک، مانند چرخش پلک ها به بیرون (اکتروپیون) و چرخش پلک ها به داخل (انتروپیون)
*داشتن آلرژی چشمی
*مواد نگهدارندهی موجود در قطرههای چشمی موضعی
*قرار گرفتن در معرض باد، دود یا هوای خشک
*کمبود ویتامین A
عوامل مؤثر در بروز خشکی چشم
*کمبود تنوع تغذیه
*پیری چشم
*بیماریهای روماتیسمی
*استفاده طولانیمدت از لنزهای تماسی
*التهاب پلک
*تیروئید چشمی
*دود سیگار
*نور خورشید
*کار طولانی با کامپیوتر و موبایل
*کاهش رطوبت هوا
*مصرف برخی از داروها
بیشتربخوانید:
همچنین برخی از داروها ممکن است باعث بروز خشکی چشم گردند مانند :
*داروهای ادرارآور در درمان پرفشاری خون
*مهارکنندههای گیرنده بتا در درمان بیماریهای قلبی یا پرفشاری خون مانند پروپرانولول، متوپورولول و کارودیلول
*داروی ضد حساسیت
*مسکنها
*داروهای اعصاب
*قرصهای خوابآور
*آلرژیهای چشمی
*تغییرات هورمونی بدن مانند یائسگی
*فراوردههای ویتامین آ
*آسیب به غدد اشکی