هندوستان؛ بازیگر جدید صنعت جهانی تراشه

در کارخانه 3 میلیارد دلاری آسام هم قرار است 27 هزار کارگر تراشه‌ها را روی واحدهای پردازشی تعبیه کنند. هر دو این پروژه‌ها توسط گروه تاتا (Tata Group) طراحی و مدیریت شده است که بزرگ‌ترین گروه تولیدی هندوستان به حساب می‌آید. این گروه تولیدی در گجرات با شرکت تایوانی سازنده تراشه Powerchip Semiconductor همکاری کرده، اما کارخانه مستقر در ایالت آسام را به تنهایی ساخته و تجهیز کرده است. این اقدامی بزرگ در راستای تحقق رویای دولت هند برای تبدیل شدن به مرکز بزرگ تولید محصولات های‌تک است و البته نشان‌دهنده بلندپروازی‌های گروه تولیدی تاتا و رئیس آن، ناتاراجان چاندراسکاران است برای حرکت مجدد از یک روند بازسازی طولانی مدت به حالت رشد. چاندراسکاران در این مورد می‌گوید: «ما چشم‌انداز بزرگ و گسترده‌ای برای بازی (در این زمین) داریم.»

در سال 2017 و زمانی که ناتاراجان چاندراسکاران، هدایت Tata Sons، شرکت هلدینگ این گروه‌ را به دست گرفت، چنین دیدگاهی چندان معقول و منطقی به نظر نمی‌رسید. این گروه که قدمت آن به سال 1868 بازمی‌گردد، در آن زمان وضعیت آشفته و به‌هم‌ریخته‌ای داشت. خرید بی‌موقع شرکت‌های خارجی فعال در حوزه فولاد و خودروسازی، میلیاردها دلار ضرر در سال را به آنها تحمیل می‌کرد. تولید یک خودروی 1300 دلاری داخلی برای این گروه یک شکست بود. از میان صدها شرکت وابسته به این گروه تولیدی، تنها شرکت ارائه خدمات مشاوره تاتا (Tata Consultancy Services) که در آن زمان خود چاندراسکاران مدیریت آن را به عهده داشت، برنده واقعی بود.

او در سه سال اول حضورش در بالاترین جایگاه شغلی این شرکت، به ادغام آن در 30 کسب و کار بزرگ سهامی‌عام و مهم‌تر از همه، تمرکز بر حوزه‌های کاری جدید کمک کرد. در سال 2020 یک مدل خودرو به نام Nexon، به یک خودروی الکتریکی تغییر شکل داد و به موفقیت بزرگی برای گروه تاتا تبدیل شد. امروزه شرکت تاتا موتورز (Tata Motors)، واحد خودروسازی این گروه، از هر هفت خودروی سواری فروخته شده در هند، یکی را به خودش اختصاص داده است. این در حالی است که طی چهار سال این رقم برابر یک خودرو از هر 20 خودروی فروخته شده در هند بود. برخی از کارخانه‌های فولادسازی این گروه تولیدی در اروپا که عملکرد ضعیفی دارند، در شرف تعطیل شدن هستند و انتظار می‌رود بازار داخلی فولاد هندوستان، رشد انفجاری اقتصاد این کشور را رقم بزند. رونق گردشگری در هند هم شرکت تابعه و هتل‌های زیرمجموعه آن را از یک چاله پول‌خور به یک دستگاه پول‌ساز تبدیل کرده است. شرکت هواپیمایی ایر ایندیا هم که در سال 2022 از دولت خریداری شد، از وزش باد موافق بهره می‌برد. به این ترتیب حالا مجموع ارزش بازار شرکت‌های وابسته بورسی تاتا از حدود 140 میلیارد دلار در سال 2017، به حدود 400 میلیارد دلار رسیده است. نسبت بدهی خالص به درآمد این گروه هم از هشت در سال 2020 به تنها 2.4 کاهش یافته است.

این موفقیت اعتماد‌به‌نفس و قدرت مالی ناتاراجان چاندراسکاران، رئیس گروه تولیدی تاتا را برای دنبال کردن ماجراجویی‌های تازه، به خصوص در حوزه ساخت تراشه، افزایش داده است. تمام تلاش‌ها و اقدامات گذشته برای خلق و راه‌اندازی صنعت نیمه‌رسانای داخلی شکست خورده‌اند. تلاش دولت برای چنین اقدامی در دهه 1970 هم به جایی نرسید. مذاکرات امیدوارکننده‌ای که در سال 2007 میان هندوستان و شرکت اینتل در جریان بود، به خاطر پا پس کشیدن دولت هند ناتمام و بی‌نتیجه ماند تا صدای اعتراض رئیس تراشه‌ساز آمریکایی هم دربیاید. در عوض سرمایه‌گذاری‌ها در این زمینه، به چین و ویتنام سرازیر شدند.

در دوره نخست‌وزیر فعلی، یعنی نارندرا مودی، همه روال‌ها به طرز چشمگیری سریع‌تر از گذشته پیش می‌روند. او امیدوار است که پروژه‌های تولیدی را از چین جذب کند و برباید. او ظاهرا تصمیم دارد این کار را با تولید تراشه‌های کمتر پیشرفته مورد استفاده در خودروها و لوازم خانگی شروع کند و سپس به تدریج به سمت تولید تراشه‌های پیشرفته حرکت کند. عده‌ای معتقدند که حدود نیمی از هزینه‌های سرمایه‌ای کارخانه‌های جدید تولید تراشه، از جمله کارخانه‌های گجرات و آسام را دولت او تامین می‌کند و 20درصد دیگر توسط بخش خصوصی تامین می‌شود. با این حال، این پروژه‌ها نشان‌دهنده یک تعهد بزرگ از سوی بخش خصوصی و به ویژه گروه تاتا است. در ماه ژانویه 2023، چاندراسکاران اعلام کرد که مخارج سرمایه‌ای گروه تولیدی تاتا تا پنج سال آینده بالغ بر 90 میلیارد دلار خواهد بود. بخش بزرگی از این مخارج به‌طور مستقیم توسط شرکت مادر Tata Sons برای تولید تراشه‌های نیمه‌رسانا هزینه می‌شود؛ جایی که این شرکت می‌خواهد در همه‌چیز، از طراحی گرفته تا سرهم‌‌بندی، حضور داشته باشد.

این ایده که هند می‌تواند به یک قهرمان تراشه‌سازی تبدیل شود، برخی از ناظران را غافلگیر می‌کند. راغورام راجان، رئیس سابق بانک مرکزی هند که در حال حاضر در دانشگاه شیکاگو مشغول به کار است، تمام یارانه‌های هنگفتی را که برای تولید تراشه اختصاص می‌یابند، محکوم می‌کند؛ آن هم به خصوص در زمانی که کشورهای ثروتمندتری مانند آمریکا و کشورهای اروپایی، میلیاردها دلار برای تولید تراشه‌های پیشرفته‌تر سرمایه‌گذاری می‌کنند. او فکر می‌کند که بهتر است هند این کار را متوقف کند و بودجه دانشکده‌های مهندسی خود را تامین و روی حوزه‌هایی تمرکز کند که نیاز به سرمایه‌گذاری کمتری دارند، مانند طراحی تراشه.

اما ناتاراجان چاندراسکاران، رئیس گروه تولیدی تاتا مخالف است. او تاکید می‌کند که تا سال 2030 خریداران داخلی به تنهایی 100 میلیارد دلار در سال برای تراشه‌ها هزینه خواهند کرد که این میزان از 40 میلیارد دلار در شرایط فعلی بسیار بیشتر خواهد بود. شرکت او یکی از معدود شرکت‌هایی در هند است که می‌تواند پروژه‌های بزرگ را به سرعت انجام دهد. این شرکت 75 مدیر اجرایی متخصص در زمینه کسب و کار طراحی و تولید تراشه را از خارج از کشور استخدام کرده است. قرارداد حدود 70درصد از ظرفیت تولید کارخانه احداث شده در آسام که قرار است فرآیند تولید در آن از سال 2025 آغاز شود، از پیش با مشتریان جهانی بسته شده است. آنچه برای هندوستان یک ابتکار خیالی و رویایی به نظر می‌رسد، احتمالا می‌تواند تجارت خوب و پررونقی در بلندمدت باشد.