وزن یارانه‌ها در بودجه ۱۴۰۳

روز گذشته دومین نشــســت خـــبری سخنگوی اقتصادی دولت در سال 1403 و همچنین اولین نشست خبری مشترک او با رئیس سازمان برنامه‌وبودجه برگزار شد. در ابتدای این نشست با توجه به همزمانی بررسی بخش دوم لایحه بودجه 1403 در مجلس، داوود منظور به مهم‌ترین تغییرات بودجه 1403 پرداخت. به گفته منظور، بخش مهمی از منابع کشور صرف بازتوزیع و یارانه‌ها می‌شود و منابع تبصره 8 که موضوع هدفمندی‌ها را دنبال می‌کند شامل منابعی از محل فروش بنزین، گازوئیل، و صادرات فرآورده‌های نفتی است و صرف بازتوزیع به خود مردم می‌شود، به این معنا که عملا منابع حاصل از بخش نفت و گاز که در فروش انواع حامل‌های انرژی حاصل می‌شود، عینا در قالب تبصره 8 یا قانون هدفمندی یارانه‌ها به مردم بازپرداخت می‌شود.

رئیس سازمان برنامه‌وبودجه در ادامه به جزئیات یارانه‌هایی که در این قالب به افراد جامعه پرداخت می‎‌شود، پرداخت. به گفته او، یکی از انواع پرداخت‌ها، یارانه‌های نقدی است که بخش بزرگی از جامعه 300هزار یا 400هزار تومان در ماه مطابق آزمون وسع دریافت می‌کنند که کل منابع آن، 330هزار میلیارد تومان در سال است. همچنین برای کمک‌هزینه‌های معیشتی ویژه افراد کمیته امداد و سازمان بهزیستی نیز هر ماه بالغ بر 5هزار میلیارد تومان پرداخت می‌شود. برای یارانه خرید تضمینی گندم و آرد و نان نیز 200 هزار میلیارد تومان در سال جاری بابت این امر هزینه  خواهد شد. از سوی دیگر 85هزار میلیارد تومان برای یارانه دارو اختصاص یافته و 11میلیارد دلار ارز ترجیحی نیز به واردات کالاهای اساسی و نهاده‌های کشاورزی وارداتی اختصاص می‌یابد که اختلاف این عدد با نرخ بازار مبادله‌ای شامل 150 هزار میلیارد تومان می‌شود که دولت می‌پردازد.

به گفته منظور، مجموع کل این موارد، بخش بزرگی از بودجه دولت یعنی 750همت در تبصره 8 خواهد بود. این در حالی است که به گفته مرکز پژوهش‌های مجلس، با توجه به وضعیت نامناسب تحقق درآمدهای هدفمندی و پیش‌بینی ادامه آن در سال 1403 به نظر می‌رسد تبصره هدفمندی یارانه‌ها در سال 1403، مانند برخی از سال‌های گذشته با کسری منابع نسبت به مصارف روبه‌رو شود. بنابراین مجموع منابع قانونی قابل‌تحقق هدفمندی در سال آینده حدود 530هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. از سوی دیگر برخی ارقام مصارف مانند یارانه نان دارای کم‌برآوردی است. همچنین منابع موردنیاز برای اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی به‌وضوح مشخص نشده است. بنابراین با فرض تخصیص کامل مصارف، ناترازی درآمد - هزینه هدفمندی یارانه‌ها در سال 1403 معادل حداقل 230هزار میلیارد تومان پیش‌بینی می‌شود. بخش دیگری از سخنان معاون رئیس‌جمهور، به اظهاراتی که در رابطه با کسری مطرح می‌شود اختصاص داشت. به گفته منظور، در سال گذشته 95درصد بودجه محقق شد و به طور مشخص‌تر در بخش هزینه‌های جاری 99.2درصد تحقق منابع صورت گرفت.

او همچنین بر تحقق بیش از 110درصدی منابع در برخی از دستگاه‌های اجرایی مانند وزارت آموزش‌و‌پرورش خبر داد و تاکید کرد در حوزه بودجه عمرانی نیز 304هزار میلیارد تومان محقق شد که معادل 85درصد بودجه مصوب است. همچنین رئیس سازمان برنامه‌وبودجه خاطرنشان کرد: این تحقق بودجه با وجود افزایش هزینه‌های جاری و تملک دارایی‌ها در بودجه سال 1402 نسبت به سال 1401بود. امسال وضعیت بودجه‌ای از سال گذشته بهتر است. رشد بودجه نسبت به سال 1402 حدود 23درصد است. یعنی وقتی رشد بودجه را محدود می‌کنیم امکان تحقق کامل آن بیشتر می‌شود. دولت در سال 1403 تلاش کرد به ارقام درآمدی خود واقع‌بینانه‌تر  عمل کند.  به عنوان مثال درآمدهای نفتی در بودجه امسال نسبت به سال قبل کمتر پیش‌بینی شده. در بخش مولدسازی و واگذاری شرکت‌ها نیز پیش‌بینی درآمدها نصف شده است. امسال اولویت بودجه‌ای دولت پرداخت‌های عمرانی است تا رشدهای پیش‌بینی‌شده بتواند بخشی از زیر‌ساخت‌های کشور را ارتقا دهد.

 تغییرات بودجه 1403

منظور همچنین در رابطه با تغییرات بودجه 1403 گفت: یکی از مطالبات مهم مردم اعتبارات بهتر و بیشتر برای بخش فرهنگ، جوانان و ورزش است که سعی شده در بودجه سال جاری به‌خوبی مدنظر قرار گیرد که اعتبارات این بخش 45درصد رشد یافته است؛ در‌حالی‌که رشد بودجه دولت، صرفا 23درصد بوده است و با توجه به اهمیت این بخش، توجه بیشتری صورت گرفته و فقط بخش ورزش از 8همت به 16همت رشد کرده که دو برابر شده است.

معاون رئیس‌جمهور در رابطه با بودجه بخش سلامت نیز خاطرنشان کرد: در بخش سلامت شاهد تحول قابل‌توجهی هستیم، به نحوی که اعتبارات این بخش با 30درصد رشد به 409همت افزایش یافته است که به طور مشخص 25هزار نیروی جدید کادر درمان امسال استخدام خواهند شد و 1800عضو هیات علمی جدید در دانشگاه‌های علوم پزشکی جذب و 4000میلیارد تومان برای تکمیل کادر درمان و دانشگاه‌ها اعتبار اختصاص یافته است؛ ضمن اینکه 3500 میلیاردتومان اعتبار برای تغذیه بخش کادر درمان در بودجه دیده شده است.

 رسیدگی به مشکلات بخش درمان

او با اشاره به اینکه دستیاران تخصصی در حوزه پزشکی با تنگنا مواجه بوده‌اند از اختصاص 3هزار میلیارد تومان منابع برای این گروه خبر داد. به گفته منظور این اولین باری است که منابعی پیش‌بینی شده که دانشگاه‌های علوم پزشکی بتوانند به دستیاران کمک‌هزینه و منابع حق‌پژوهانه اختصاص دهند؛ ضمن اینکه 1500میلیارد تومان برای مناطق محروم حق ماندگاری و مقیمی در نظر گرفته شده است تا برای پزشکان انگیزه لازم برای ماندگاری در این مناطق ایجاد شود. همچنین در این نشست، سید‌احسان خاندوزی، سخنگوی اقتصادی دولت، با تاکید بر اینکه دولت سیزدهم دو رویکرد مهم در حوزه مالیه عمومی را سرلوحه امور قرار داده است، ادامه داد:

 اولین رویکرد معطوف به شفافیت و انضباط‌بخشی به دخل‌و‌خرج دولت و شرکت‌های دولتی از مسیر اجرای حساب واحد خزانه و پرداخت به ذی‌نفع نهایی بود. در بخش دوم هدف‌گذاری دولت این بود که سهم درآمدهای پایدار از بودجه عمومی را افزایش قابل‌اعتنایی بدهد. به گفته خاندوزی در سه سال گذشته نسبت درآمدهای پایدار که مجموع درآمدهای غیرنفتی و استقراض را شامل می‌شود، به 52درصد در سال 1402 افزایش پیدا کرد و امیدواریم در سال 1403 به نسبت 60درصد نزدیک شویم.

اجاره‌‌‌بها «کنترل» شد یا «رکورد» زد؟

تامین مالی تولید از مسیر بورس