به قلم: دکتر جمال الدین حسن زاده؛ متخصص پوست، مو و زیبایی
تحریریه زندگی آنلاین : گرانولوم نوعی بیماری پوستی است که اغلب شامل ضایعاتی برآمده به رنگ پوست و یا قرمز رنگ میباشد که الگویی حلقهای را معمولاً روی دست و پا ایجاد میکند. گرانولوم ها زمانی تشکیل میشوند که سلولهای ایمنی به هم چسبیده و گرههای ریزی در محل عفونت یا التهاب ایجاد میکنند. گرانولوم میتواند در اثر آسیبهای اندک پوستی و یا مصرف برخی داروها ایجاد شود. برخی انواع بیماری گرانولوم، افراد بالغ را تحت تأثیر قرار میدهد و برخی انواع آن کودکان را دچار میکند. انواع مختلفی از گرانولوما میتوانند روی پوست تأثیر بگذارند که شایعترین آن گرانولوم حلقوی است که باعث برآمدگیهای صورتی یا گوشتی در زیرپوست میشود. برجستگیها معمولاً در نواحی استخوانی مانند آرنج دیده میشوند و ممکن است شکل حلقهای مشخصی داشته باشند. آنها اغلب دستها و بازوها را درگیر میکنند؛ اما میتوانند پاها، پاها، تنه یا صورت را نیز درگیر کنند. در اغلب موارد گرانولوم با خارش و درد همراه نیست و درمانی برای آن لازم نخواهد بود. ضایعات معمولاً خودبهخود و ظرف دو سال از بین میروند. اگر از ظاهر پوست خود ناراحت باشید در آن صورت پزشک میتواند داروهایی را برای شما نسخه کند که فرآیند ناپدید شدن ضایعات گرانولوم را تسریع میبخشد.
بیشتربخوانید:
علل ایجاد گرانولوم
هنوز مشخص نیست که چه عواملی باعث ایجاد گرانولوم میشود؛ اما در برخی موارد توسط موارد زیر ایجاد میگردد:
قرارگیری در معرض نور خورشید
صدمات جزئی در پوست
نیش حشرات
عفونتها، مانند هپاتیت
مواد مخدر
آزمایشهای پوستی توبرکولین
واکسیناسیون
علائم گرانولوم
علائم گرانولوم بسته به انواع آن میتواند متفاوت باشد:
موضعی: این نوع، شایعترین حالت گرانولوم آنولار است. مرزهای ضایعه مدور یا نیم دایرهای هستند و قطر آن تا 2 اینچ (5 سانتیمتر) میتواند باشد. برجستگیهای مایل به قرمز یا پوستی بیشتر در دست، پا، مچ دست و مچ پا در بزرگسالان رخ میدهد.
عمومی: این نوع، به طور معمول، در بزرگسالان مشاهده میشود. در این حالت برآمدگی، خارش، قرمزی در پوستی در بیشتر نقاط بدن از جمله تنه، بازوها و پاها ایجاد میگردد.
زیر جلدی: نوعی که معمولاً کودکان خردسال را تحت تأثیر قرار میدهد، گرانولوم زیر جلدی آنولار نامیده میشود. این حالت، به جای بثورات، تودههای ریز و سفت در زیرپوست دست و پوست سر ایجاد میکند.
بیشتر بخوانید:
انواع گرانولوم
چهار شکل گرانولوم، بسته به محل ایجاد وجود دارد:
شکل موضعی
شکل حلقوی زیر جلدی
شکل منتشر
شکل سوراخ
تشخیص گرانولوم
پزشک میتواند به سادگی و با معاینه پوست آسیبدیده، گرانولوم را تشخیص دهد. در بعضی موارد برای اطمینان از تشخیص یا تشخیص نوع آن پزشک ممکن است آزمایشهایی مانند آزمایش خون، اشعه ایکس یا سیتیاسکن، آزمایشهای ژنتیکی یا بیوپسی سوزنی را درخواست کند.
عوامل مستعد گرانولوم
گرانولوم آنولار گاهی اوقات در نتیجه ابتلا به دیابت یا بیماری تیروئید به وجود میآیند. این مورد بیشتر در مواردی که ضایعات به وجود آمده پوستی بیشمار یا گسترده هستند، اتفاق میافتد. در موارد نادر بهخصوص در افراد میانسال که گرانولوم آنولار شدت زیادی داشته و نسبت به درمانها پاسخگو نیست، ممکن است این بیماری پوستی به سرطان مرتبط بوده یا بعد از درمان سرطان مجدداً عود کند.
درمان بیماری گرانولوم
در اغلب موارد اقدامی برای درمان گرانولوم پوستی لازم نمیباشد. اغلب ضایعات ظرف چند ماه از بین میروند و به ندرت بیش از دو سال به طول میانجامند. اگر ظاهر پوست شما را آزار میدهد پزشک میتواند برخی گزینههای زیر را به شما پیشنهاد دهد:
داروهای خوراکی: در موارد شدید مخصوصاً زمانی که ضایعات در حال گسترش میباشد پزشک ممکن است آنتیبیوتیک، داروهای ضد مالاریا و یا داروهایی را تجویز کند که مانع از واکنشهای سیستم ایمنی شوند.
بیشتربخوانید:
کرمها یا پمادهای کورتیکواستروئیدی: محصولات نسخهای قوی میتوانند ظاهر ضایعات ناشی از گرانولوم آنولار را بهبود بخشد و روند محو شدن آنها را تسریع کند. پزشک ممکن است شما را به نحوی راهنمایی کند که کرم را با بانداژی مناسب و یا پچ چسبنده استفاده کنید به این ترتیب اثربخشی درمان افزایش مییابد.
نور درمانی: برخی اوقات قرار دادن ضایعات گرانولوم آنولار در معرض انواع نورها میتواند مفید باشد. برخی درمانهای لیزری میتواند برای برخی افراد مؤثر باشد.
کورتیکواستروئیدهای نسخهای: اگرضایعات پوستی گرانولوم ضخیمتر باشد و علائم شما بیشتر باشد در آن صورت پزشک ممکن است برای درمان گرانولوم پوستی کورتیکواستروئیدها را مستقیماً به داخل ضایعات تزریق کند تا روند محو شدن آنها را سرعت دهد.
فریز کردن ضایعات گرانولوم آنولار: استفاده از نیتروژن مایع در نواحی تحت درمان میتواند به رفع ضایعات کمک کند و رشد پوست جدید را تحریک کند.