تاریخ انتشار: 7 آوریل 2024
مترجم: لیلا احمدی
➖➖➖➖➖➖➖➖➖
یکی از قابلتوجهترین بخشهای هفتهنامۀ اکونومیست، «جهان در یک نگاه» است که هر روز، مهمترین رخدادهای جهان در حوزههای مختلفِ سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را در قالب «گزارش جامع خبری» بهروزرسانی میکند. ترجمۀ آخرین چکیده با 12 عنوان خبری پیش روی شماست.
➖➖➖➖➖➖➖➖➖
1- بالاگرفتن تنشهای ایران و اسرائیل و حملات هوایی متقابل
ایران تأثیر حملۀ هواپیمای بدون سرنشین را ناچیز قلمداد کرده و محدودیتهای پرواز بر فراز شهرهای بزرگ را لغو کرده است. بامداد جمعه، انفجارهایی در حوالی شهرهای اصفهان و تبریز گزارش شد. گزارشهایی جداگانه از حملات به جنوب سوریه نیز منتشر شد. اسرائیل رسماً مسئولیت این حملات را بر عهده نگرفته است. آنتونی بلینکن (وزیر امور خارجۀ آمریکا) همچنان از اسرائیل خواست در واکنش به رگبار پهپادها و موشکهایی که ایران در تاریخ 13 آوریل به سمت خاک این کشور پرتاب کرده، خویشتنداری کند. وی اظهار داشت که آمریکا در «عملیات تهاجمی» اخیر اسرائیل دخالتی نداشته است.
2- بستۀ کمکیِ 95 میلیارد دلاریِ آمریکا در حمایت از اوکراین، اسرائیل و تایوان
بستۀ کمکی آمریکا به ارزش 95 میلیارد دلار که اختصاصاً شامل 60 میلیارد دلار برای حمایت از اوکراین است، روز شنبه به رأی نهایی گذاشته خواهد شد. قانونگذاران دموکرات از طرح مایک جانسون (رئیس مجلس نمایندگان) برای غلبه بر مخالفان تندرو جمهوریخواه حمایت کردند. این لایحه در صورت تصویب به مجلس سنا ارسال خواهد شد و به احتمال زیاد تأیید خواهد شد.
3- تنشهای خاورمیانه در دستورکار نشست وزرای خارجۀ گروه هفت*
وزرای خارجۀ «گروه هفت»، مجموعهای از نشستها را در جزیرهٔ کاپریِ ایتالیا به پایان رساندند. شرکتکنندگان اعلام کردند برای تقویت «پدافند هوایی اوکراین» تلاش بیشتری خواهند کرد و از کرۀ شمالی و ایران بهدلیل تأمین تسلیحات روسیه انتقاد کردند. این گروه همچنین از چین به علت تعمیق روابط اقتصادی با روسیه، بهشدت انتقاد کرد.
* «گروه هفت»، سازمانی بیندولتی متشکل از دموکراسیهای ثروتمند جهان یعنی کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، بریتانیا و ایالات متحده با همراهی اتحادیۀ اروپا است که حول ارزشهای مشترک در قالب کثرتگرایی، لیبرالدموکراسی و دولت نیابتی، سازماندهی شدهاست. اعضای این گروه، اقتصادهای بزرگِ «صندوق بینالمللی پول» هستند. این گروه بیش از نیمی از دارایی خالص جهانی و 10 درصد از جمعیت جهان (770 میلیون نفر) را تشکیل میدهد و اعضا از روابط متقابل سیاسی، اقتصادی، دیپلماتیک و نظامی برخوردارند.
4- خودسوزی در برابر دادگاه ترامپ در نیویورک
مردی خارج از دادگاه منهتنِ نیویورک (محل محاکمۀ دونالد ترامپ) خود را به آتش کشید و به بیمارستان منتقل شد. انگیزۀ او از این کار نامشخص است. ظاهراً پیش از آنکه فندک بزند، جزوههایی را به هوا پرتاب کرد که در آنها به "میلیاردرهای شیطانی" اشاره شده بود. دادگاه ترامپ روز جمعه برای انتخاب اعضای هیئت منصفه، جلسه داشت.
5- بالاگرفتن تنش میان ارتش و نیروهای پشتیبانی سریع* در سودان
سازمان ملل هشدار داد که با نزدیکشدن به درگیریها، 800 هزار نفر در شهر «الفاشر» سودان در خطر نزاع خونین قرار دارند. یک سال پیش، بین ارتش سودان و «نیروهای پشتیبانی سریع» (واحد شبه نظامی) جنگ درگرفت. بهگفتۀ سازمان ملل، نزدیک به 25 میلیون نفر یعنی حدود نیمی از جمعیت سودان به کمک نیاز دارند و حدود 8 میلیون نفر خانههای خود را ترک کردهاند.
* نیروهای پشتیبانی سریع (RSF) گروهی از شبهنظامیان هستند که در خلال «جنگ دارفور» برای دولت سودان میجنگیدند و مسئول جنایات علیه غیرنظامیان بودند.
6- بازگرداندن 4 روستای مرزی به آذربایجان
ارمنستان 4 روستای متروکه را به آذربایجان تحویل میدهد. کشورهای همسایه در حال مذاکره برای تعیین مرزهای خود و پایاندادن به درگیریهای متناوبی هستند که در خلال 30 سال گذشته رخ داده است. به گفتۀ دفتر نخستوزیر ارمنستان، در ازای این 4 روستا که در مجاورت بزرگراه مهمی واقع شدهاند، کاهش خطرات امنیتی وعده داده شده است.
7- غارت مصرفکننده به بهانۀ کاهش تورم
دولت فرانسه، خردهفروشان این کشور را وادار خواهد کرد تا درصورت ثابتماندنِ قیمت محصول بهرغم کوچکترشدنش، به خریداران اطلاع دهند. برونو لومر (وزیر دارایی فرانسه) کاهش تورم با هدفِ غارت مصرفکننده را محکوم کرد. سایر سیاستمداران غربی نیز به نکوهش این وضعیت اقتصادی پرداختهاند. جو بایدن (رئیسجمهور ایالات متحده) نیز در ماه مارس از مصرفکنندگانی که برای شکلاتهای کوچکتر، «هزینۀ بدون تغییر» دریافت میکنند، انتقاد کرده است.
8- گلاویزشدن ایران و اسرائیل
ماههاست که اسرائیل تهدید به حمله به رفح (جنوبیترین شهر در نوار غزه) کرده است، اما بارهاوبارها این حمله به تعویق افتاده استحدود 1.4 میلیون آوارۀ فلسطینی در شهر پناه گرفتهاند و اسرائیل با هراس بینالمللی مواجه است؛ چراکه این واقعه، تلفات غیرنظامی مهیبی به همراه خواهد داشت.
14 آوریل، رگبار انتقامجویانۀ موشکی و پهپادی ایران در پاسخ به تهاجم اسرائیل به کنسولگری ایران رخ داد. متحدان اسرائیل نتانیاهو را ترغیب کردند که ضدحملهای علیه ایران انجام ندهد. به نظر میرسد اسرائیل به حملۀ بامداد روز جمعه 19 آوریل با پهبادهای کوچکِ بدون سرنشین به پایگاه نظامی ایران بسنده کرده است. اعضای راست افراطیِ دولت بنیامین نتانیاهو فشار زیادی بر او وارد آوردند تا پاسخی سختگیرانهتر به ایران بدهد. آنها همچنین از نخستوزیر اسرائیل میخواهند که حملۀ طولانیمدتِ رفح را آغاز کند و بهنظر میرسد عملیاتشان در حال پیشرفت است. ارتش اکنون آمادۀ انتشار اعلامیههایی است که از غیرنظامیان فلسطینی میخواهد از شهر بگریزند. ایران خود را قهرمانِ آرمان فلسطین میداند، اما حمله به اسرائیل میتواند جنگهای بیشتری را به مردم غزه تحمیل کند.
9- قوانین کنترل اسلحه پس از کشتار دبیرستان کلمباین
شنبه بیستوپنجمین سالگرد «کشتار دبیرستان کلمباین» واقع در لیتلتونِ کلرادو است. در چنین روزی، دو دانشآموز، 12 هممدرسهای را به همراه آموزگارشان به قتل رساندند. این تراژدی، آغازگر روندی نگرانکننده در مدارس آمریکا بود. تیراندازیهای دستهجمعی از آنزمان تاکنون به همین سیاق، به قربانیشدن 20 نفر در مدرسۀ ابتدایی سندیهوک، (کنتیکتِ نیوتاون)، 14 نفر در پارکلند (فلوریدا) و 19 نفر در یووالدی (تگزاس) انجامیده است.
چنین خشونتی بهویژه در شهرهای دموکرات، محرک قانونگذاران است. 20 سال پس از این ماجرا، ایالتهای کلمباین نزدیک به 300 قانون برای محدودیت استفاده از سلاح وضع کردهاند. قوانینی ازجمله محدودیت در مالکیتِ سلاح گرم و زمان انتظارِ طولانیتر بین خرید و تحویل سلاح در همین راستا تصویب شدهاند. بااینحال، ایالتهای جمهوریخواه حدود 100 مورد از این قوانین را لغو کردهاند. حامیان حقوق اسلحه اغلب به طرز ناامیدکنندهای بر این عقیدهاند که تنها راه متوقفکردنِ تبهکار مسلح، مسلحشدن است. دادگاه عالی تصویبِ اقدامات مبتنی بر کنترل اسلحه را در شهرها و ایالتهای دموکرات سختتر کرده است. خیلی از مردم به هشدارهای ناشی از واقعۀ کلمباین توجه نمیکنند و شخصاً در پی اجرای عدالتند.
10- انتشار خاطراتِ لیز تراس
نخستوزیران بریتانیا بنا به رسمی دیرینه، خاطرات چندجلدی خود را منتشر میکنند. خاطرات لیز تراس که اخیراً با عنوان «ده سال برای نجات غرب» منتشر شده، گواهی بر انحطاط ملی در دورۀ او است. لیز تراس، کوتاهترین دورۀ نخستوزیری را برعهده داشت و منفورترین نخستوزیر تاریخ بریتانیا لقب گرفت. تصمیمات جنجالیاش در اقتصاد و امور مالیاتی به تلاطم بازارهای مالی انجامید و عواقب جبرانناپذیری به بار آورد.
نخستوزیریِ او در سال 2022 با ارائۀ بودجهای کوچک و فاجعهبار آغاز شد و پس از 45 روزِ ننگین و مصیبتبار به پایان رسید. خاطراتش نشان می دهد کمترین وقوف را بر رخدادهای سیاسی داشته است.
او در متن کتاب به آشفتگیهای درونی و توطئۀ بیرونی اشاره کرده و همهچیز را به گردن دیگران انداخته است. لیز تراس زمانی قدرت را بهدست گرفت که بریتانیا چند ماه درگیر بیثباتی عظیم اقتصادی و بینالمللی بود. راهبرد اقتصادی او به آشفتگی بازارهای مالی دامن زد، ارزش پوند را به پایینترین حد رساند و بانک مرکزی بریتانیا را وادار به دخالت در بازار کرد. وضعیت خزانهداری در دورۀ او هشداردهنده، تخمینهای اقتصادی بهشدت نادرست و حالوروزِ مطبوعات یأسآور شد. معلوم نیست در برابر چنین توطئۀ مهلکی چگونه میتوانست امید به نجات کشورش داشته باشد؟ چه رسد به غرب!
11- یازدهمین آلبوم تیلور سویفت باعنوانِ «دپارتمان شاعران رنجکشیده»
بدونشک هیچ قطعۀ موسیقایی [حتی قطعات گروه بیتلز] به اندازۀ تکآهنگهای تیلور سویفت، خواه از نظر تجاری یا فرهنگی، درخشان و قدرتمند نبوده است. این ستارۀ بزرگ پاپ، نماد دورانی است که شکاف معدود هنرمندانِ بسیار موفق و سایر هنرمندان به اوج رسیده است. هر آلبوم جدید او به رخدادی تکاندهنده در تجارتِ سرگرمی مبدل میشود. کار جدید او با عنوان «دپارتمان شاعران رنجکشیده» که روز جمعه منتشر شد نیز از این قاعده مستثنی نیست. این اثر، مصیبتخوانی و شوخطبعی را یککاسه کرده و به احوالات درونیِ خواننده پرداخته است. سوئیفت در این اثر، سبکهای پاپ، راک و فولک را بههم آمیخته و ساختارش متکی بر سینثسایزر و درام با ترکیب پیانو و گیتار است.
عموم منتقدان به این آلبوم نقدهای مثبتی دارند و به احساساتِ برونریزیشده در ترانهسرایی و ساختار ظریف اثر اشاره کردهاند.
سوئیفت در فستیوال گرمی با «نیمهشبها» برندۀ جایزه گرمیِ بهترین آلبومِ آواز پاپ و آلبوم سال شد. او در سخنرانی دریافت جایزۀ بهترین آلبومِ آواز پاپ، اثر استودیویی جدیدش با عنوان دپارتمان شاعران رنجکشیده را معرفی و تاریخ انتشارش را 19 آوریل 2024 اعلام کرد.
12- یوگی آدیتیانات، رقیبِ سرسختِ نارندرا مودی
روز جمعه، رأیگیری در انتخابات عمومیِ ششهفتهای هند در 21 ایالت آغاز شد. «اوتار پرادش» -ایالت شمالی- پرجمعیتترین و مهمترین ایالت سیاسی هند است که 240 میلیون نفر و 15 درصد از کرسیهای پارلمان را به خود اختصاص داده است. در انتخابات سال 2019، «حزب حاکم بهاراتیا جاناتا (بیجیپی)» با کسب 62 کرسی به پیروزی رسید و اینبار هم میتواند به لطف حضور رهبر آتشینخُلقِ ایالت یعنی یوگی آدیتیانات، چنین شاهکاری را تکرار کند.
یوگی آدیتیانات(سروزیرِ اوتار پرادش) است و گفتار و کردارش بر رأیدهندگانِ ایالت تأثیرگذار است. حکمرانی او از سال 2017 چارچوب قدرتمندی دارد. اوتار پرادش پیش از رویکارآمدنِ او در فقر و جنایت دستوپا میزد. یوگی آدیتیانات با هزینههای زیرساختی فراوان، تنگدستیِ مهارگسیخته و رشد بیرحمانۀ جرایم را مهار کرد. از سال 2019 تا 2024، اقتصاد اوتار پرادش سالانه 5.3 درصد رشد کرده و حتی از رشد اقتصادی کلانِ هند نیز پیشی گرفته است. هر 15 روز یک فقره جنایت در اوتار پرادش اتفاق میافتد و با مداخلۀ آدیتیانات، مواجهۀ پلیس با مجرمان و قاتلان افزایش یافته است.
سبک رهبریِ آدیتیانات شبیه به نارندرا مودی(نخستوزیر هند) است، اما در تعهدش به هندوتوا [ایدئولوژی ناسیونالیستی هندو که بر مواضع بیجیپی استوار است]، حتی از مودی هم سرسختتر است. او راهبی هندو است که در موهان سینگ به دنیا آمد، اما پس از پیوستن به صومعۀ گوراخناث به رهبری ماهانت آوایدیانات [کشیش و سیاستمدار معروف]، صاحب عنوان یوگی آدیتیانات شد. آدیتیانات پس از انتخاب به عنوان جانشینِ آوایدیانات در سال 1998 قدم به عرصۀ سیاست گذاشت و جوانترین نمایندۀ پارلمان کشور شد.
سیاستمدار زعفرانیِ تندخو، با شوونیسمِ قدرتمند و لفاظیهای ضداسلامیاش خیلی زود به شهرت رسید و در خلال یکی از سخنرانیهایش اعلام کرد:«اگر آنها یکی از دختران هندو را ببرند، ما 100 دختر مسلمان را خواهیم ربود.» آدیتیانات قبلاً رئیس یکی از مدارس مذهبی هندو بود و به خاطر خشونتورزی نسبت به مسلمانان متهم شده بود. افراط.گرایی آدیتیانات بهحدی بود که زمانی مسلمانان را «حیوانات دوپا» نامیده بود و میگفت تولیدشان باید متوقف شود. او حتی از رهبری ملیِ بیجیپی به دلیل کمرنگشدنِ فلسفۀ هندوتوا انتقاد کرده است. همۀ اینها پایگاه حمایتی مستقلی برای او تشکیل دادهاند و سبب شدهاند از حزب ملی امتیاز بگیرد.
بههمیندلیل رابطۀ او با نارندرا مودی، پردردسر و تنشآلود است. آنها معمولاً با هم رودررو نمیشوند. بسیاری بر این باورند که سومین دورۀ ریاستجمهوریِ مودی [که اکنون 73 سال دارد]، به آخرین دورۀ ریاست جمهوریاش مبدل خواهد شد. یوگی آدیتیانات یکی از مدعیان اصلیآ جانشینیِ او است. بدونشک برای حامیان ناسیونالیستِ هندو از حزب بیجیپی ، رویکارآمدنِ آدیتیانات بسیار خوشایند است، اما برای هندوهای لیبرال که بیمِ خوارشدگی و تضعیف قدرت کشور را دارند، چنین رخدادی بیشازحد نگرانکننده خواهد بود.