مدیران نگران چه هستند؟

 در سومین گزارش مدیران عامل 1403 که توسط شرکت مشاوره مدیریت ایلیا منتشر شده، دغدغه‌ها و نگرانی‌های مدیران عامل کشور در سال جاری بررسی شده است.  بر این اساس عدم ثبات اقتصادی و سیاسی کشور، کمبود نقدینگی، کمبود نیروی انسانی متخصص در سطوح مختلف، عدم ثبات در قوانین و مقررات دولتی و اتفاقات و تنش‌های سیاسی منطقه به ترتیب اصلی‌ترین نگرانی‌های مدیران عامل به شمار می‌روند.

شرکت مشاوره مدیریت ایلیا سومین گزارش مدیران عامل سال 1403 را منتشر کرده است. هدف اصلی گزارش مدیران عامل ایران، انتشار سالانه تصویری از وضعیت جاری کسب‌وکاری و پیش‌بینی سال آینده از دیدگاه مدیران عامل شرکت‌های ایرانی در سطوح مختلف است.  در این گزارش، تعداد مدیران‌عامل غیردولتی که در تکمیل پرسش‌نامه مشارکت داشتند، با رشد بیش از دو برابری نسبت به سال گذشته، به 622 نفر رسیده است و پراکندگی صنایع در نمونه افزایش یافته است. از یافته‌های این شماره می‌توان به افزایش جزئی خوش‌بینی مدیران عامل نسبت به وضعیت اقتصادی ایران در سال 1403 در مقایسه با سال گذشته و افزایش میزان امیدواری به عملکرد مثبت شرکت نسبت به سال گذشته اشاره کرد.  همچنین برخی دغدغه‌ها نظیر فیلترینگ اینترنت اولویت خود را از دست داده‌اند و دغدغه کمبود نیروی انسانی متخصص اهمیت و اولویت بیشتری پیدا کرده است.

 ثبات سیاسی و اقتصادی؛ مهم‌ترین دغدغه مدیران

یکی از مهم‌ترین نکات این گزارش بررسی اصلی‌ترین نگرانی‌های مدیران عامل کشور در سال جاری است. به این ترتیب عدم ثبات سیاسی و اقتصادی با سهم 67درصدی از انتخاب مدیران کشور، نگرانی اصلی شرکت‌کنندگان در این پرسش‌نامه بوده است. پس از آن کمبود نقدینگی با 46درصد، کمبود نیروی انسانی متخصص در سطوح مختلف با 34درصد، عدم ثبات در قوانین و مقررات دولتی با 32درصد و اتفاقات و تنش‌های سیاسی منطقه با 31درصد اصلی‌ترین دغدغه‌های مدیران را در سال 1403 تشکیل می‌دهند.  در رابطه با مساله نقدینگی، 44درصد از مدیران عامل با مشکل کمبود نقدینگی برای توسعه کسب‎وکار فعلی خود مواجه هستند. این در حالی است که 10درصد از مدیران عامل بیان کردند در شرکت خود مشکل نقدینگی ندارند.

براساس یافته‌های این گزارش، رکود اقتصادی و کاهش قدرت خرید و کوچک شدن بازار از مهم‌ترین عوامل موثر بر مساله کمبود نقدینگی است. اولویت نحوه پرداخت بر میزان پرداخت، بهبود سیستم‌های مدیریت عملکرد، استفاده از سیستم‌های غیرمالی و معنوی، ایجاد فرصت توسعه و یادگیری، ایجاد برنامه‌های جانشین‌پروری و بهبود روابط میان همکاران، راهکارهایی هستند که برای مواجهه با مساله جذب و نگهداشت نیروی انسانی متخصص ارائه شده است. از سوی دیگر ورود به بازارهای بین‌المللی می‌تواند به عنوان یک راهکار در شرایط کمبود تقاضا و کوچک شدن بازار به کار گرفته شود و ادغام و تملیک راهکاری است که در زمانی که منابع به اندازه کافی در محیط وجود ندارد، می‌تواند مورد بررسی و استفاده قرار بگیرد. همچنین مدیران شرکت‌کننده در این پرسش‌نامه، کاهش هزینه‌های عملیاتی و گرفتن وام از سیستم بانکی را پرکاربردترین راهکارها برای غلبه بر مساله کمبود نقدینگی عنوان کردند.

 چشم‌انداز مدیران چیست؟

همچنین بررسی جزئیات این گزارش نشان می‌دهد برای سال 1403، معادل  76 درصد از مدیران رکود را پیش‌بینی کردند و فقط12درصد از مدیران عامل به رونق اقتصادی ایران در این سال خوش‌بین هستند؛ این میزان در سال 1400 معادل 37درصد و در سال 1402 تنها 5درصد بوده است. همچنین 63درصد از مدیران عامل رشد مالی را برای شرکت خود در  این سال پیش‌بینی کرده‌اند. از سوی دیگر، تنها 28درصد از مدیران عامل به اهداف غیرمالی شرکت خود در سال 1402 دست پیدا کرده‌اند که البته نسبت به سال گذشته 8درصد بهبود داشته است.  همچنین 55درصد از مدیران عامل نسبت به رشد عملکرد مالی شرکت تحت مدیریت خود در سال 1402 اذعان داشته‌اند، اما در این بین شرکت‌های با قابلیت بالای پیش‌بینی جریان نقدینگی، امیدواری بالاتری به عملکرد مالی خود در سال 1403 نسبت به سایر شرکت‌ها دارند. تنها 32درصد از مدیران عامل جریان نقدینگی شرکت خود را قابل پیش‌بینی اعلام کرده‌اند.

 سنجش تسلط و تمرکز مدیران

بررسی دیگر جزئیات این گزارش نشان می‌دهد که 45درصد از مدیران عامل تسلط قابل‌قبولی بر مفاهیم و شاخص‌های مالی دارند. 40درصد از مدیران عامل آشنایی زیادی با مفاهیم و کاربردهای فناوری‌های دیجیتال تحول‌آفرین دارند و 12درصد از مدیران عامل علاوه بر اجرای فناوری‌های تحول دیجیتال در یک چارچوب نظام‌مند، به شناسایی و تحلیل ارز‌ش‌های حاصل از آن نیز می‌پردازند.  مهم‌ترین ذی‌نفعان در تصمیمات استراتژیک شرکت‌ها به ترتیب مشتریان و کارکنان شرکت‌ها هستند. 86درصد مدیران عامل منافع مشتریان و 80درصد مدیران منافع کارکنان را در زمان اتخاذ تصمیمات استراتژیک شرکت در نظر می‌گیرند.

در بخش دیگری از این گزارش اشاره شده است که 22درصد مدیران عامل پایبندی به اخلاق حرفه‌ای و ارزش‌های انسانی، 13درصد بقا و حفظ کسب‌وکار فعلی، 12درصد ارائه محصول یا خدمت باکیفیت را تاثیرگذارترین اقداماتی که مدیران عامل برای بهبود جامعه می‌توانند انجام دهند، عنوان کرده‌اند. بخش دیگری از این گزارش به محل تمرکز مدیران پرداخته است. بر این اساس عمده تمرکز حدود 71درصد از مدیران عامل بر مسائل جاری و عملیاتی کشور است.  این عدد برای شرکت‌های خدماتی کوچک‌تر 81درصد است که نشان‌دهنده تمرکز کمتر بر مسائل آینده شرکت در مقایسه با سایر شرکت‌هاست.  بیش از نیمی از مدیران عامل صرف‌کردن زمان با خانواده را به عنوان یک برنامه منظم انتخاب کرده‌اند که پرتکرارترین برنامه نیز بوده است، در‌حالی‌که 14درصد از مدیران عامل بیان کردند هیچ برنامه منظم خودمراقبتی ندارند.

 راهکارهای پیشنهادی چیست؟

در بخش دیگری از این گزارش، پیشنهاد‌های کارشناسی برای مقابله با مسائلی که مدیران عامل به عنوان چالش‌های مجموعه خود به آنها اشاره کردند، ارائه شده است. برای مثال دو راهکار بررسی و به‌کارگیری روش‌های مختلف تامین مالی و پیاده‌سازی سیستم‌های مدیریت هزینه برای مواجهه با مساله کمبود نقدینگی پیشنهاد می‌شود.