شواهد گویای آن است که افزایش تورم و فقر در سال‌های اخیر چالش‌های زیادی برای افراد جامعه پدید آورده است. کاهش رفاه خانوار و محرومیت آنها از خرید کالا و خدمات نقدی موجب شد تا آنها برای تامین کالا و خدمات ضروری خود به بازار تسهیلات‌دهی پناه آورند. در حالی که برخی از بانک‌های دولتی بزرگ به تازگی از طرح‌های ویژه تسهیلات خرد خود رونمایی کرده‌اند، دو بانک قرض‌الحسنه رسالت و مهر ایران از مدت‌ها قبل اعطای تسهیلات با سود کمتر از 5 درصد را در دستور کار داشتند. از مزایای این بانک‌ها می‌توان به الکترونیکی بودن مراحل وام‌گیری، عدم‌نیاز به ضامن رسمی و روند اعطای وام در سریع‌ترین زمان اشاره کرد.
صفر تا صد وام‌دهی الکترونیکی
هفت خوان روند اداری وام‌های بانکی، افراد را در نیمه راه پشیمان می‌کند؛ زیرا متقاضیان جهت دریافت خردترین تسهیلات به طور میانگین باید 4 تا 5 بار به بانک مراجعه کنند. البته این مرتبه از مراجعه بانک در برخی از بانک‌ها و در شرایطی که مدارک ضامن‌ها با مشکل مواجه باشد بیشتر نیز خواهد شد. در این میان مزیت بانک رسالت و مهر نسبت به سایر بانک‌ها الکترونیکی بودن صفر تا صد افتتاح حساب و اخذ تسهیلات به شمار می‌رود. در این گزارش اعطای وام از طریق مانده‌گیری مبنای مقایسه در نظر گرفته شده است. به طور مثال در بانک رسالت به ازای 100 میلیون تومان، 660 هزار تومان به صورت روزانه به برآورد تسهیلات شما در همراه بانک رسالت اضافه خواهد شد. پس از رسیدن این مبلغ به میزان وام موردنیاز، کارشناسان میزان سفته موردنیاز را به متقاضیان اعلام کرده و آنها پس از خرید سفته در مرحله ثبت ضامن قرار می‌گیرند. نکته قابل‌توجه این است که اجباری در ارائه ضامن رسمی وجود ندارد و تمام کارمندانی که فیش حقوقی خود را بارگذاری کنند می‌توانند ضمانت فرد مورد نظر را بر عهده گیرند. تمام این مراحل به صورت آنلاین و در همراه بانک رسالت انجام خواهد گرفت که متقاضیان را از بند سازوکار اداری آزاد کرده است.
خبری از ضامن رسمی نیست
یافته‌های میدانی «دنیای‌اقتصاد» حاکی از آن است که بیشتر کسانی که از اخذ تسهیلات محروم شده‌اند در مراحل ارائه ضامن به بانک با مشکل مواجه شده‌اند. وام‌گیری از طریق مانده‌گیری در سایر بانک‌ها از جمله طرح آفتاب سینا، طرح مهربانی بانک ملی و... قابل مشاهده و دریافت است، اما نکته‌ای که این بانک‌ها را از دو بانک قرض‌الحسنه رسالت و مهر متمایز کرده، شرایط ضامن‌ها است. به طور مثال، در طرح مهربانی در برخی از شعب بانک ملی کارمند بازنشسته دولتی نباید بیش از 65 سال داشته باشد. این درحالی است که بانک‌های قرض‌الحسنه رسالت و مهر از این قاعده مستثنی هستند. ناگفته نماند که بانک مهر علاوه بر تسهیلات نقد، به ارائه وام خرید کالا نیز پرداخته است. اما ذکر این نکته ضروری است که گرچه سود این وام از سوی مقامات این بانک 4درصد اعلام شده، اما در نهایت سود این وام با در نظر گرفتن سود فروشندگان به 23درصد خواهد رسید. اما سود تسهیلات نقدی آن حدود 4درصد است که این رقم در بانک رسالت حدود 2درصد است.
تسهیلات‌دهی زیر یک هفته
از جمله مزیت‌هایی که بانک‌های مذکور نسبت به سایر بانک‌های دولتی و بزرگ دارند، زمان دستیابی به وام است. در صورتی که فرد متقاضی مدارک هویتی خود را در سامانه ثبت کند و پس از تایید کارشناسان اقدام به خرید سفته کند، ضامن اعم از دولتی و خصوصی در عرض 2 تا 3 روز اعتبار‌سنجی شده، ظرف چند روز وام مورد نظر به حساب مشتریان واریز خواهد شد. این روند از جمله برتری این بانک‌ها نسبت به سایر بانک‌ها به شمار می‌رود. به گفته برخی از افرادی که این روند را در بانک‌های دولتی پشت سر گذاشته‌اند، به‌رغم پذیرش مدارک متقاضیان از سوی مسوول اعتبارات، یک تا دو ماه پس از تاییدیه و با پیگیری مشتریان، مبلغ مورد تایید بانکی به حساب واریز خواهد شد. البته در خصوص این امر نباید از نقش لندتک‌ها غافل شد.
لندتک‌ها به کمک می‌آیند
در سال‌های اخیر به‌ویژه در سال 1403-1402 پلتفرم‌های آنلاین با ارائه تسهیلات کالا به متقاضیان بار آنها را سبک کرده است. گرچه این وام مختص به کالا است اما به گفته برخی از مشتریان آنها با دریافت وام و خرید کالا، آن را با مبلغی کمتر از بازار فروخته و با دستیابی به پول نقد به تامین نیازهای خود می‌پردازند. برای شناخت بیشتر این بازار باید به گزارش‌های پیشین «دنیای‌اقتصاد» رجوع کرد. ورود لندتک‌ها به نفع افراد تمام شده و آنها برای دریافت کالای مورد نظر خود یا با فروش آنها در بازار به تامین مالی پرداختند.
