ما معتقد به عدل الهی هستیم و یقین داریم که هرگز خداوند ستمی به بنده ای از بندگان روا نمی دارد،چرا که ظلم کار زشت و ناپسندی است،و ساحت قدس الهی از چنین کاری پاک و منزه است:«و لا یظلم ربک احدا،پروردگارت به احدی ظلم نمی کند». (1)
اگر مجازاتهایی در دنیا و آخرت دامن افرادی را می گیرد،سبب اصلی آن خودشان هستند«فما کان الله لیظلمهم و لکن کانوا انفسهم یظلمون،خداوند به آنها (اقوام پیشین که گرفتار عذاب الهی شدند) ستم نکرد،آنها خودشان بر خویشتن ستم می کردند!» (2)
نه فقط انسانها بلکه هیچ موجودی در جهان از سوی خداوند مورد ستم قرار نمی گیرد«و ما الله یرید ظلما للعالمین، خداوند هیچ گاه ستمی بر جهانیان نمی خواهد» (3) -البته تمام این آیات تاکید و ارشاد به سوی حکم عقل است.
حوادث دردناکی که در این جهان صورت می گیرد (از قبیل زلزله ها و آفات و بلاها،گاه جنبه مجازات الهی دارد آن گونه که درباره قوم لوط آمده است:«فلما جاء امرنا جعلنا عالیها سافلها و امطرنا علیهم حجارة من سجیل منضود،هنگامی که فرمان ما (دائر بر عذاب) فرا رسید،شهرهای آنها را زیر و رو کردیم و بارانی از سنگهای متراکم بر آنان فرو فرستادیم ». (4)
درباره مردم ناسپاس و طغیانگر«سبا»می فرماید:«فاعرضوا فارسلنا علیهم سیل العرم،آنها (از اطاعت خدا) روی گرداندند و ما سیل ویرانگر را بر آنها فرستادیم ».
بخش دیگری از این حوادث،برای بیدار کردن انسانهاست تا به راه حق باز گردند:«ظهر الفساد فی البر و البحر بما کسبت ایدی الناس لیذیقهم بعض الذی عملوا لعلهم یرجعون،فساد و تباهی در خشکی و دریاها به خاطر کارهایی که مردم انجام داده اند آشکار گشت،خدا می خواهد نتیجه پاره ای از اعمال آنها را به آنها بچشاند شاید باز گردند!» (5) پس این بخش از حوادث دردناک در واقع لطف الهی است.
بخش دیگر،مصائبی است که انسان با دست خویش برای خود فراهم می سازد و به تعبیر دیگر نتیجه ندانم کاریهای خود اوست:«ان الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم،خداوند آنچه را مردم دارند تغییر نمی دهد مگر این که آنها خودشان را تغییر دهند». (6)
«ما اصابک من حسنة فمن الله و ما اصابک من سیئة فمن نفسک،آنچه از نیکیها و پیروزیها به تو می رسد از ناحیه خداست (و به کمک اوست) و آنچه از بدیها و مشکلات دامنگیر تو می شود،از سوی خود توست!» (7)
پی نوشتها:
1-سوره کهف،آیه 49.
2-سوره توبه،آیه 70.
3-سوره آل عمران،آیه 108.
4-سوره هود،آیه 82.
5-سوره روم،آیه 41.
6-سوره رعد،آیه 11.
7-سوره نساء،آیه 79.