در ابتدای این مراسم حسین مدرس‌خیابانی، مدیر عامل شرکت ملی صنایع مس ایران گفت: سرمایه‌گذاری حلقه مفقوده توسعه کشور است و پیشرفت کشور جز با جذب سرمایه‌ها اتفاق نمی‌افتد؛ در واقع اگرچه رشد تولید از طریق بهره‌وری حاصل می‌شود، اما جهش تولید نیازمند سرمایه‌گذاری است.
او افزود: در شرایطی شاهد عدم حضور شورای عالی سرمایه‌گذاری هستیم که شوراهایی با عناوین مختلف در کشور فعالیت می‌کنند که از جهت اهمیت، هم‌پایه سرمایه‌گذاری نیستند. با این وجود، شکل‌گیری این شورا می‌تواند با حضور توأمان بخش خصوصی و نهادهای مسوول باشد.
مدرس‌خیابانی با اشاره به اینکه کشور ما تنوع ذخایر بالایی دارد اما در تولید و صادرات به مراتب از رده‌های پایین‌تری در سطح جهانی برخوردار است، بیان کرد: امروز صحبت از تولید یک‌میلیون کاتد مس به میان آمده درحالی‌که باید علاوه بر در نظر گرفتن الزامات، بخش‌های مردمی و ظرفیت‌های بخش تعاونی هم به‌کار گرفته شوند.
او افزود: اکتشاف و استحصال مس را نباید با فولاد مقایسه کنیم؛ چرا که عیار فولاد در بسیاری موارد بالای 50درصد است؛ درحالی‌که عیار مس در اغلب موارد کمتر از نیم‌درصد است که تقریبا ناچیز است و باید به 99درصد رسانده شود.
مدیر عامل شرکت ملی مس، با اشاره به افزایش حقوق دولتی معادن بیان کرد: صادرات شرکت ملی مس از یک‌میلیارد و 600میلیون دلار در سال گذشته، در سال1403، تاکنون به 400میلیون دلار رسیده است. صادرات این محصول باید به‌عنوان یک اولویت دنبال شود.
او با بیان اینکه برای دستیابی به یک‌میلیون تن کاتد نیازمند 15میلیارد دلار سرمایه‌گذاری هستیم، گفت: با وجود تلاش‌هایی که در حوزه صنعت مس وجود دارد، برخی پروژه‌ها تا 10سال ادامه می‌یابد.
خیابانی با اعلام چند خبر خوش گفت: دو پروژه کنسانتره به ظرفیت 240هزار تن، در پاییز به بهره‌برداری می‌رسد. به‌رغم اینکه در سال گذشته، میزان تولید مفتول 35هزار تن بوده و هدف‌گذاری شده است تا تولید مفتول در سال جاری به 130هزار تن برسد.
او افزود: از دیگر سو، نیروگاه خورشیدی 300مگاواتی در مرحله بهره‌برداری است. تامین آب این کارخانه از طریق احداث خط 2انتقال آب خلیج‌فارس و پساب‌ها و سایر منابع آبی صورت می‌گیرد. همچنین احداث سه نیروگاه 100مگاواتی خورشیدی در سرچشمه، شهر بابک و سونگون برنامه‌ریزی شده است.
او با بیان اینکه شرکت ملی مس برای ارائه طرح‌های نوآورانه و تولید تجهیزات آماده می‌شود، گفت: در حال حاضر، اقداماتی مانند فیلتراسیون در حال انجام است و در تلاش هستیم تا ماشین‌آلات شرکت را تامین کنیم.
او با انتقاد از نگاه نادرست به مصرف آب توسط صنایع ملی مس بیان کرد: به‌طور کلی میزان مصرف آب توسط صنایع در استان کرمان، 7 رصد است و شرکت صنایع ملی مس نیز 3 تا 4درصد از مصرف آب استان را به خود اختصاص می‌دهد.
چشم‌انداز بخش معدن
در ادامه مراسم بهرام شکوری، رئیس انجمن مس ایران بیان کرد: ایران با 55میلیون تن مس محتوی، 6درصد از ذخایر جهان را در اختیار دارد. به‌طور کلی می‌توان گفت، 12معدن مس در سطح جهانی داریم.
وی درباره قیمت مس گفت: قیمت مس از 7500 دلار پایین‌تر نخواهد آمد؛ اما رسیدن به قله 15هزار دلار امکان‌پذیر است. از دیگرسو، سهم تولید ناخالص داخلی کشور از بخش معدن یک‌درصد است که با توجه به پتانسیل‌ها این میزان می‌تواند تا 5برابر افزایش یابد.
شکوری با اشاره به اینکه میزان منابع معدنی استرالیا به 4.5برابر کشور ما می‌رسد، گفت: این کشور 18برابر ایران حفاری داشته است. به بیان او، مجموع حفاری‌های ایران به 400هزار متر می‌رسد. او افزود: بودجه اکتشافات در سال2022 به 2.79 میلیارد دلار رسیده که از سال2014 بی‌سابقه بوده است.
رئیس انجمن مس ایران بیان کرد: هدف‌گذاری یک میلیون تن کاتد مس، نیازمند افزایش سه‌برابری کنسانتره و رسیدن میزان اکتشافات به 950میلیون متر مربع معدن‌کاری است. در صورت تحقق این موضوع، شرکت‌های کوچک و متوسط که در زنجیره مس قرار دارند، از نظر اقتصادی تغییرات مشهودی را تجربه خواهند کرد.
ایران؛ غنی از معادن بکر
در ادامه این پنل، حمید آل‌طه، استاد دانشگاه بریتیش‌کلمبیا گفت: با وجود آنکه ایران روی کمربند متالوژی آلپ – هیمالیا قرار دارد، اکتشافات در داخل کشور ضعیف است؛ زیرا ذخایر سطحی در اغلب مناطق به پایان رسیده است و باید اکتشافات عمقی انجام شود.
به اعتقاد او، نیازمند هوش مصنوعی در اکتشافات هستیم، او در این‌باره بیان کرد: در کشورهای توسعه‌یافته شرکت‌ها با حساسیت بالایی فعالیت می‌کنند؛ چراکه اشتباه در تعیین نقاط اکتشافی، منجر به افت قیمتی سهام شرکت‌ها می‌شود. به عقیده او یکی از روش‌های حفاری روز دنیا، فوت پرینت و اعداد را از حالت کیفی به کمی‌تغییر می‌دهد یا در کشور استرالیا بر اساس اثرات مواد معدنی بر گیاهان و درختان توسط سفره‌های آب زیرزمینی، آثار مواد معدنی در درختان پدیدار می‌شود.
استاد دانشگاه بریتیش کلمبیا با بیان اینکه در کانادا از شرکت‌های کوچک، برای اکتشاف مشوق‌های مالیاتی و اطلاعات به روز، استفاده می‌کنند، گفت: در کشور ما معادن بکر زیادی وجود دارد که می‌تواند فرصت‌های بزرگی پیش پای فعالان این حوزه قرار دهد.
سهم 6 درصدی ایران از ذخایر معدنی
اسلامیان، عضو هیات رئیسه انجمن مس ایران گفت: زنجیره مس ایران مغفول مانده است و در بسیاری از تولیدات صنعت مس مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. او افزود: اگر قرن بیستم را برهه سلطه نفت و گاز بدانیم، قرن بیست‌ویکم قرن اکتشافات معدنی است و ما نیز باید از پتانسیل‌ها به بهترین شکل استفاده کنیم.
اسلامیان با اشاره به صعودی بودن مصرف مس در جهان بیان کرد: با توجه به تجدیدپذیر بودن مس و افزایش تقاضا، شکاف بین میزان عرضه و تقاضا ایجاد شده است.
به باور او با وجود سهم 6درصدی ایران از ذخایر معدنی جهان، میزان تولید کشور 0.1درصد جهان است. عضو هیات رئیسه انجمن مس ایران افزود: بالاترین میزان صادرات در زنجیره مس، مربوط به کنسانتره مس است؛ درحالی‌که کمترین ارزآوری مالی را دارد.
شرکت‌های کوچک مشارکت داده شوند
سخنران پایانی این پنل محمدمهدی فداکار، استاندار کرمان گفت: صنعت مس ظرفیت بالایی برای ایجاد اشتغال و ارزآوری دارد. همچنین چشم‌انداز تولید و صادرات یک میلیون تن کاتد نیز می‌تواند در دستور کار مسوولان شرکت ملی مس قرار گیرد.
فداکار عنوان کرد: قطعا اکتشافات برخی معادن کوچک برای شرکت ملی مس، صرفه اقتصادی ندارد و توصیه می‌شود اکتشافات این معادن به شرکت‌های کوچک و متوسط واگذار شود و شرکت ملی مس، بخشی از سود شرکت‌های کوچک‌تر را دریافت کند.
در حاشیه این پنل، آیین تفاهم‌نامه سرمایه‌گذاری مشترک شهرداری کرمان و شرکت ملی مس برای احداث مجتمع نمایشگاهی و کارگاهی مس امضا شد.
همچنین تفاهم‌نامه‌ای بین انجمن ملی مس، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان و شرکت ملی مس با هدف همکاری و مشارکت در زمینه دانش فنی و نوآوری بایو تکنولوژی منعقد شد.