برگ‌ریزان خودرو در دومین ماه بهار

  بررسی آمار نشان می‌دهد که هر سه خودروساز با افت تولید در دوماه نخست امسال مواجه شده‌اند و این یعنی چالش‌های تولید گریبان هر سه غول صنعت خودروی کشور را گرفته است. طبق برنامه‌ریزی وزارت صمت، خودروسازان باید امسال حدود یک‌میلیون و 550‌هزار دستگاه محصول به تولید برسانند که اگر فرض کنیم سهم سه شرکت اصلی یک‌میلیون و 300‌هزار دستگاه باشد، آنها به‌طور متوسط ماهانه به تولید حدودا 110‌هزار دستگاه نیاز دارند. این در حالی است که با توجه به آمار دوماهه، خودروسازان به طور میانگین حدود 60‌هزار دستگاه در ماه تولید داشته‌اند. بنابراین اگر قرار بر تحقق این برنامه است، غول‌های جاده مخصوص باید در 10ماه باقی‌مانده از سال به طور متوسط ماهی 118‌هزار دستگاه محصول را به تولید برسانند.

آمار می‌گوید آنها تا پایان اردیبهشت کمتر از 10‌درصد برنامه تولید امسال را محقق کرده‌اند، حال آنکه باید حدود 17‌درصد از برنامه را با تولید بالغ بر 215‌هزار دستگاه در دوماه نخست امسال ثبت می‌کردند. سال گذشته بسیاری از دست‌اندرکاران صنعت خودرو و قطعه نسبت به وقوع بحران خودرو در سال 1403 هشدار داده بودند و اینکه در صورت تداوم فریز قیمت خودرو، تولید در سال جدید حال و روز خوبی نخواهد داشت. با این شرایط اما سیاستگذار خودرو در سال جدید، باز هم نسبت به رشد تیراژ امیدوار است و از وضعیت بهتر خودرو در سال 1403 خبر داده است.

طبق آخرین آمار تورم خودرو که از سوی مرکز آمار منتشر شد، ساخت وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم‌‌‌تریلر در سال 1402 با تورم 42.2درصدی مواجه بوده است. به عبارت بهتر، در این سال، هزینه ساخت تولیدکنندگان خودرو به طور متوسط 42.2درصد بیش از میانگین هزینه تولید پایه بوده است. همین آمار می‌‌‌گوید تورم ساخت وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم‌‌‌تریلر در سال 1401، حدود 28.6درصد بوده است. با در نظر گرفتن این ارقام، مشخص می‌شود که نرخ تورم ساخت وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم‌‌‌تریلر در سال 1402 و در مقایسه با سال قبل از آن، 13.6درصد بالا رفته است. با این حال سیاستگذار خودرو در مقابل اصلاح قیمت همچنان مقاومت کرده و ظاهرا از پذیرش وضعیت بحرانی این صنعت طفره می‌رود.

نزول 15 درصدی تیراژ ایران‌خودرو

در بین سه خودروساز بزرگ کشور، ایران‌خودرو بیشترین تیراژ و کمترین ‌درصد افت را طی دوماه ابتدایی امسال به نام خود ثبت کرده است. کل تولید محصولات سواری این شرکت تا پایان اردیبهشت امسال 65‌هزار و 392دستگاه بوده است. با توجه به تیراژ 76‌هزار و 626دستگاهی ایران‌خودرو در بازه زمانی مشابه پارسال، تولید این خودروساز 15‌درصد افت نشان می‌دهد. بنابر آمار منتشرشده در سایت کدال، در ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرو طی دوماه ابتدایی امسال نیز بیشترین تولید به مدل‌‌‌‌‌‌‌‌‌های پژو اختصاص یافته است. این شرکت در بازه زمانی تحت بررسی، 29‌هزار و 370دستگاه انواع پژو را تولید کرده است. با توجه به تولید حدود 46هزار دستگاه از خانواده پژو در دوماه نخست پارسال، ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرویی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در تولید اعضای این خانواده افت حدود 37درصدی داشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. ایران‌‌‌خودرو در حال حاضر تنها پارس و 207 را در قالب گروه پژو تولید می‌کند که به نظر می‌رسد چیزی به پایان عمر تولید پارس باقی نمانده است.

در بین دیگر محصولات ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرو، گروه سورن تیراژ تولید 9‌هزار و 288دستگاهی را ثبت کرده است. ایران‌‌‌خودرو در صورت‌های مالی قبلی خود از نام «گروه سمند» استفاده می‌‌‌کرد، اما با توجه به اینکه این خودرو در حال حاضر تنها در مدل سورن به تولید می‌‌‌رسد، نام آن را از فروردین امسال به «گروه سورن» تغییر داده است. با در نظر گرفتن تیراژ 6‌هزار و 997دستگاهی در دوماه ابتدایی سال گذشته، ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها توانسته‌‌‌اند تولید این گروه را 32‌درصد بالا ببرند. این در حالی است که طبق آمار منتشرشده در سایت کدال، دنا فروردین و اردیبهشت امسال را در مجموع با افت تولید نسبت به دو ماه مشابه پارسال پشت سر گذاشته است.

ایران‌‌‌خودرو اعلام کرده که در دوماه ابتدایی امسال 11‌هزار و 465دستگاه دنا را به تولید رسانده است. با توجه به تولید 12‌هزار و 391دستگاهی دنا در دوماه ابتدایی پارسال، بیش از 7درصد افت تولید به نام این خودرو به ثبت رسیده است. دنا معمولا طی این سال‌ها روندی رو به رشد در تولید داشته است و مشخص نیست که چرا در دوماه نخست امسال و با وجود تقاضای بالا برای آن، با کاهش تولید مواجه شده است.

دیگر محصول ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرو یعنی رانا که چندان با افت تولید غریبه نیست، دوماه ابتدایی امسال را با رشد پشت سر گذاشته است. طبق اعلام ایران‌‌‌خودرو به بورس، تا پایان اردیبهشت امسال 2هزار و 640دستگاه رانا در این شرکت تولید شده است. این در حالی است که ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها در بازه زمانی مشابه سال گذشته‌، هزار و 365دستگاه از این خودرو تولید کرده بودند. با این حساب، تولید رانا بالغ بر 93‌درصد رشد کرده است. از رانا که بگذریم، ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرو محصولی چینی به نام هایما نیز دارد که تولید آن در دوماه نخست امسال و نسبت به بازه زمانی مشابه پارسال، افت را تجربه کرده است. طبق آمار، ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرویی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در دوماه ابتدایی پارسال 2‌هزار و 308دستگاه هایما را در سایت خراسان خود تولید کرده بودند، حال آنکه کل تولید این خودرو در دوماه نخست امسال هزار و 799دستگاه بوده است. با توجه به این آمار، هایما لقب کم‌‌‌تیراژترین محصول ایران‌‌‌خودرو را در فروردین به خود اختصاص داده است.

سری هم به تارا بزنیم؛ خودرویی که به نوعی مدل ایرانی پژو 301 به شمار می‌رود و در دو مدل دستی و اتومات به تولید می‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسد. طبق آمار منتشرشده در کدال، ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرو در دوماه ابتدایی امسال 7‌هزار و 514دستگاه تارا تولید کرده است. این خودروساز در مدت زمان مشابه پارسال 6‌هزار و 154دستگاه از این محصول را به تولید رسانده بود. بنابراین تولید تارا در دوماه ابتدایی امسال و نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته افت 24درصدی داشته است.

افت 19 درصدی تولید سایپا

از ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرو بگذریم و به سراغ گروه سایپا برویم؛ دومین خودروساز بزرگ کشور که بیشترین حجم از سبد محصولاتش در دوماه نخست امسال به خانواده ایکس200 (تیبا، کوئیک و ساینا) اختصاص داشته است. سایپا در دوماه ابتدایی سال‌جاری 39‌هزار و 26دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده است. تیراژ این خودروساز در دوماه ابتدایی پارسال 46‌هزار و 805دستگاه بود. با این حساب، سایپایی‌ها به‌تنهایی (بدون احتساب آمار پارس‌خودرو) افت تولید 17درصدی را ثبت کرده‌اند.

طبق آمار منتشرشده در کدال، سایپا در تولید این گروه خودرویی آمار 30‌هزار و 123دستگاهی را طی دوماه نخست سال‌جاری به جا گذاشته است. با توجه به تولید حدودا 39‌هزار دستگاهی این گروه خودرویی در دوماه نخست پارسال، تیراژ خانواده ایکس200 حدود 21 ‌‌درصد افت کرده است. در بازه زمانی تحت بررسی، سایپا توانسته است 8‌هزار و 903دستگاه شاهین را به تولید برساند. این در حالی است که طی بازه زمانی مشابه پارسال، تیراژ شاهین 7‌هزار و 908دستگاه بود. با این حساب، تولید شاهین رشد حدودا ‌هزار دستگاهی را نسبت به بازه زمانی مشابه پارسال تجربه کرده است. سایپا در فروردین و اردیبهشت امسال و مانند دوماه نخست پارسال، آریای اتومات را به تولید نرسانده است.

از سایپا به پارس‌خودرو برویم؛ سومین خودروساز بزرگ کشور که در فروردین و اردیبهشت امسال سایناS، سهند و گروه Q200 را به تولید رسانده است. کل تولید دوماهه پارس‌خودرو 14‌هزار و 654دستگاه بوده که در مقایسه با تیراژ 19‌هزار و 131دستگاهی دوماه ابتدایی پارسال، از افت بالغ بر 23‌درصد حکایت دارد.

طبق گزارش ارسالی به بورس، گروه Q200 سایپا تولید حدودا 14‌هزار دستگاهی در دوماه نخست امسال داشته است که با توجه به آمار بازه زمانی مشابه سال گذشته با تولید حدودا 12‌هزار دستگاهی، از رشد نزدیک به 2هزار دستگاهی حکایت دارد. پارس‌‌‌خودرو اما در حالی حتی یک دستگاه کوئیک معمولی دنده‌‌‌ای را در فروردین و اردیبهشت امسال تولید نکرده که در دوماه نخست پارسال، 7‌هزار و 235دستگاه از این محصول را به تولید رسانده بود. در نهایت اما پارس‌‌‌خودرو در دوماه ابتدایی امسال تنها 132دستگاه سهند را به تولید رسانده است. سهند محصول جدید پارس‌‌‌خودرو به شمار می‌رود که در اردیبهشت پارسال هنوز وارد خط تولید این شرکت نشده بود.

با تجمیع تولید سایپا و پارس‌خودرو، مشخص می‌شود که گروه خودروسازی سایپا در بخش محصولات سواری آمار تولید 53‌هزار و 680دستگاهی را از خود به جا گذاشته است. با توجه به آمار تولید حدودا 66‌هزار دستگاهی سایپا و پارس‌خودرو در دوماه نخست پارسال، تیراژ این گروه خودروسازی حدود 19‌درصد افت نشان می‌دهد.