طبع سودا: راهنمای کامل شناخت، علائم و درمان سودا

در طب سنتی 4 طبع اصلی وجود دارد که در واقع بنیان طب سنتی بر آنها بنا شده است. از نظر این طب بدن انسان از چهار خلط یا مایع اصلی به نام های خون، بلغم، صفرا و سودا تشکیل شده است. هر کدام از این خلط‌ها دارای طبع خاص خود هستند و تعادل آنها برای سلامتی ضروری است. ما در این مقاله قصد داریم شما را با طبع سودا، علت و عوارض آن آشنا کنیم.

سودا چیست؟

به گزارش دکترکرمانی، در واقع طبع سودا یا سردی سودا به معنای تمایل به انقباض، سکون و کاهش فعالیت است که این مورد معمولا فرد را احساسی و درونگرا می‌کند. این طبع که دارای طبیعت سرد و خشک است به دلیل سبک نادرست زندگی به وجود می آید که می‌تواند بیماری‌هایی نیز با خود به همراه بیاورد.

طبع سودا بیشتر به دلیل کم تحرکی و سبک زندگی ناسالم به وجود می آید.

ویژگی‌ها و شناخت طبع سودا

سودا با 3 ویژگی خاص در افراد ظاهر می‌شود. در جدول زیر تمامی ویژگی‌های این طبع ذکر شده است:

ویژگی ها	نشانه ها
ظاهری	پوست تیره و خشک، موهای مجعد و کم پشت، لاغر اندام و استخوانی، عضلات ضعیف
اخلاقی	غمگین، وسواسی، ترسو، بدبین و کینه توز
بیماری ها	افسردگی، اضطراب، وسواس فکری، کم خوابی و یبوست

دلایل ایجاد سودا در بدن چیست؟

علل زیادی برای به وجود آمدن سودا در افراد وجود دارد. متاسفانه اکثرا بیماری هایی که انسان در دهه های اخیر به آن مبتلا شده به دلیل ماشینی شدن سبک زندگی و صنعتی شدن شهرها می باشد. این سبک زندگی نادرست می تواند تاثیرات منفی زیادی بر روی بدن ما بگذارد.

مصرف مداوم غذاهای سرد و خشک مانند گوشت قرمز، بادمجان، نان سفید و قهوه می‌تواند از جمله علت‌های به وجود آمدن طبع سوداوی شود.

همچنین کمبود خواب نیز در این قضیه نقش به سزایی دارد. نداشتن تعادل و زمان درست برای استراحت و خواب می‌تواند باعث افزایش سودا در بدن شود. به عنوان مثال دیر خوابیدن در شب و یا خوابیدن در هنگام غروب آفتاب می‌تواند بر این قضیه تاثیرگذار باشد.

کمبود خواب، غذای ناسالم و داشتن اضطراب و استرس از دلایل شایع به وجود آمدن سودا می باشد.

در بعضی مواقع ممکن است مصرف دارو نیز باعث افزایش سودا شود. استفاده زیاد و طولانی مدت از داروهای شیمیایی به این امر دامن می‌زند و باعث تشدید آن می‌شود.

کمبود تحرک و داشتن اضطراب و استرس مداوم نیز سطح سودا را زیاد می‌کند. افراد باید حتما برنامه‌ای برای استراحت و ریلکس کردن در کنار انجام منظم فعالیت‌های ورزشی برای خود در نظر بگیرند.

عوارض طبع سودا چیست؟

طبع سودا بیشتر ریشه در طب سنتی دارد و شواهد علمی مربوط به آن بسیار محدود است، اما با بررسی دقیق تر می‌توان به این نتیجه رسید که عوارض سودا بر روی بدن به صورت کلی شامل موارد زیر است:

• افسردگی و اضطراب
• بی خوابی
• یبوست و نفخ
• سندرم روده تحریک پذیر
• خشکی پوست و اگزما
• پسوریازیس
• کاهش گلبول های سفید
• سردرد و میگرن
• مشکلات مربوط به قاعدگی
• اختلالات هورمونی و کاهش میل جنسی

در ادامه هر یک از این موارد را با جزئیات شرح خواهیم داد.

1- افسردگی و اضطراب

سودا می‌تواند با افزایش سطح هورمون کورتیزول (Cortisol) و کاهش سطح سروتونین و دوپامین در مغز، منجر به علائمی مانند غم و اندوه، ناامیدی و خستگی شود. افراد سوداوی مزاج ممکن است به دلیل داشتن افکار منفی و نگرانی‌های بیش از حد دچار اضطراب نیز بشوند.

افسردگی و داشتن اضطراب مداوم می تواند سطح سودا را افزایش دهد.

2- بی خوابی

افزایش سطح سودا می تواند به اختلالات خلقی بیانجامد و در نتیجه این اختلالات خواب شخص را بر هم بزند. مشکل در به خواب رفتن مکرر در شب از جمله عوارض این طبع می‌باشد.

3- یبوست و نفخ

همانطور که مطالعه نمودید سودا دارای مزاج سرد و خشک است و این مورد می‌تواند باعث کند شدن حرکت غذا در روده و یبوست شود. نفخ نیز از جمله عوارض این طبع است که باعث اختلالات گوارشی می‌شود.

4- سندرم روده تحریک پذیر (IBS)

سندرم روده تحریک پذیر از دیگر عوارض سودا می‌باشد. این اختلال که با درد مزمن در ناحیه شکم و نقاط مرکزی بدن همراه است می‌تواند باعث به وجود آمدن اسهال و یا یبوست در فرد شود. این سندرم یکی از اختلالات گوارشی شایع در افراد است.

5- خشکی پوست و اگزما

طبع سودا رطوبت پوست را از بین می‌برد و پوست را خشک می‌کند. این مورد ممکن است با خارش های متعددی در نقاط مختلف بدن نیز همراه باشد. در نهایت در صورت ادامه پیدا کردن این روند ممکن است این خشکی های پوستی تبدیل به اگزما شوند.

6- پسوریازیس (Psoriasis)

با توجه به مطالعات انجام شده بین سودا و به وجود آمدن پسوریازیس ارتباط مستقیمی وجود دارد. پسوریازیس یک بیماری مربوط به دستگاه ایمنی بدن است. در این بیماری دستگاه ایمنی، سیگنال معیوب برای رشد سلول‌ها ایجاد می‌کند و موجب تسریع رشد سلول‌ها می شود.

7- کاهش گلبول‌های سفید

طبع سودا باعث تحلیل رفتن انرژی و عضلات بدن شده و این مورد باعث می‌شود تا بدن بیشتر ذخایر مواد معدنی، ویتامین‌ها مخصوصا ویتامین‌های گروه B، اسید فولیک و مس را برای بقای خود استفاده کند. این روند باعث می‌شود تا گلبول‌های سفید خون به مرور کاهش یابد.

افراد سوداوی به مرور میزان گلبول‌های خونشان کاهش می‌یابد.

8- سردرد و میگرن

با توجه به تغییراتی که در بدن افراد داری طبع سودا اتفاق می‌افتد، این افراد با سردرد مداوم مواجه هستند که این موضوع از عوارض عصبی سوداست. حتی در افرادی که دارای سابقه میگرن هستند می‌تواند این بیماری را در آنها تشدید کند.

9- مشکلات مربوط به قاعدگی

سودا می تواند مشکلاتی را برای زنان در زمان قاعدگی به وجود بیاورد. داشتن قاعدگی با درد زیاد و پریودهای نامنظم همگی می‌توانند از عوارض این طبع باشند. در زمانی که بدن فرد سرد و خشک می‌شود عضلات بدن با نظم و آرامش قبل کار نمی‌کنند و ماهیچه‌های قسمت مرکزی بدن در هنگام پریودی ممکن است دارای انقباض باشند.

10- کاهش میل جنسی

در زمانی که فردی به طبع سودا دچار می‌شود هورمون‌های فرد به خصوص هورمون‌های جنسی از کنترل خارج می‌شوند و فرد ممکن است دچار اختلالات هورمونی شود. به همین دلیل است که در زنان، مشکلاتی قاعدگی به وجود می‌آورد. این افراد در هنگام ابتلا به این طبع علاقه‌ای به فعالیت‌های جنسی نیز ندارند.

چه غذاهایی باعث افزایش سودا می شوند؟

طبق طب سنتی ایرانی، هر غذایی که ما مصرف می‌کنیم دارای طبع‌هایی از جمله گرم یا سرد، تر یا خشک است. طبع سودا زمانی اتفاق می‌افتد که غذاهای با طبع سرد و خشک به طور زیاد و مداوم مصرف شوند. 

خوراکی ها و مواد غذایی که باعث افزایش سطح این طبع می شوند عبارتند از:

• گوشت قرمز
• بادمجان سرخ شده
• عدس با پوست
• نان سفید بدون سبوس
• چای پر رنگ و کهنه
• قهوه غلیظ
• ماست ترش
• پنیر شور
• دوغ گازدار
• انواع ترشیجات
• غذاهای پر نمک
• غذاهای مانده
• غذاهای سوخته
• غذاهای یخ زده
• فست فود
• نوشابه و نوشیدنی های انرژی زا
• سس های چرب و شور
• شکر و شیرینی

تمامی مواردی که ذکر شد در صورتی که به مدت طولانی و به مقدار زیاد استفاده شوند می‌توانند باعث افزایش سطح سودا شوند. اما در صورتی که از این خوراکی‌ها و مواد غذایی به صورت مداوم استفاده نمی کنید برای شما مشکلی به وجود نمی آورند.

درمان طبع سودا به چه صورت است؟

با توجه به این که طبع سودا بر پایه طب سنتی است، برای جلوگیری از غلبه سودا و درمان آن نیز باید به صورت سنتی و ارگانیک انجام شود. به صورت خلاصه برای درمان این طبع باید فعالیت بدنی خود را افزایش دهید و غذاهای با طبع گرم استفاده کنید.

یکی از مواردی که برای درمان این طبع باید در نظر بگیرید تصفیه خون است. انجام حجامت و زالو درمانی می تواند کمک شایانی به کاهش سطح سودا در بدن کند. داشتن آرامش و خواب کافی نیز باعث بهبود وضعیت جسمانی و روحی شما می شود.

برای درمان سودا سعی کنید ورزش کنید و گردش خون را بالا ببرید. انجام ورزش باعث افزایش شادی، افزایش تحرک و تقویت سیستم ایمنی بدن می شود.

برای طبع سودا چه بخوریم؟

طبق دستورات طب سنتی برای کاهش سطح سودا در بدن باید غذاهایی با طبع گرم و تر مصرف کنید. البته مصرف این موارد غذایی و خوراکی جز بهترین رژیم غذایی برای افراد است. بهترین غذاها برای کاهش این طبع عبارتند از:

گوشت

گوشت‌هایی مثل گوشت گوسفند، بوقلمون و شتر که دارای طبع گرم هستند و یا گوشت ماهی سالمون دارای چربی بسیار پایین و دارای مقادیر بالای امگا 3 است. این گوشت‌ها می‌توانند باعث رفع کم خونی و بهبود عملکرد مغز شوند.

سبزیجات

سبزیجات برگ دار مانند کاهو، اسفناج، شاهی و جعفری که طبع گرم و تر دارند می‌توانند سودا را کاهش دهند. این سبزیجات خون را نیز تصفیه کرده، سموم بدن را دفع کرده و به تقویت سیستم گوارشی کمک می‌کنند.

میوه ها

میوه‌هایی مانند انگور، انجیر، توت، خرما، سیب، گلابی و هندوانه دارای طبع گرم و تر هستند و می‌توانند سطح سودا را در بدن کاهش دهند. این میوه‌ها سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها هستند که به تقویت سیستم ایمنی و بهبود عملکرد مغز کمک می‌کنند.

حبوبات

حبوباتی مانند نخود، لوبیا و ماش طبع گرم و تر دارند. این حبوبات می‌توانند باعث رفع کم خونی، تقویت عضلات و استخوان‌ها و بهبود عملکرد سیستم گوارشی شوند. همه این موارد در نهایت به کاهش سودا در بدن کمک می‌کنند.

ادویه جات

ادویه‌هایی که دارای طبع گرم و تر هستند مانند زنجبیل، دارچین، زعفران، هل و فلفل سیاه می‌توانند به کاهش سودا کمک کنند. این ادویه ها باعث هضم بهتر غذا و تقویت سیستم ایمنی می‌شوند.

دمنوش‌ها

استفاده از دمنوش یکی از بهترین و دلپذیرترین روش‌های کاهش سوداست. دمنوش‌های لاغری مانند بادرنجبویه، زعفران، گل محمدی و گل گاو زبان همگی دارای طبع گرم و تر هستند و به کاهش سطح سوداوی در بدن کمک می کنند.

تاثیر رژیم غذایی بر درمان سودا

رژیم غذایی نقش مهمی در تنظیم تعادل اخلاط و درمان غلبه سودا دارد. غذاهای گرم و مرطوب برای افراد سوداوی مفید هستند و به دفع سودا از بدن کمک می‌کنند. در مقابل، غذاهای سرد و خشک باید از رژیم غذایی این افراد حذف شوند.

در رژیم غذایی دکتر کرمانی به مصرف غذاهای کم‌چرب و پر فیبر مثل سبزیجات تاکید زیادی شده که موجب کاهش سودا در بدن می‌شود.

بهترین فعالیت های ورزشی برای سودا کدامند؟

طبق نظر طب سنتی هر طبعی باید فعالیت های بدنی متناسب با خود را انجام دهد تا به تعادل مزاجی برسد. برای افرادی که دارای طبع سودا هستند فعالیت‌های بدنی گرم و مرطوب از همه مناسب ترند. برخی از این فعالیت‌ها عبارتند از:

پیاده روی

پیاده روی منظم در هوای آزاد، به خصوص در هنگام طلوع و غروب آفتاب می‌تواند به گرم شدن بدن و بهبود گردش خون در بدن کمک کند و انرژی شما را بالا ببرد.

شنا

شنا کردن در آب ولرم می تواند به آرامش اعصاب، تقویت عضلات و مفاصل کمک کند و باعث تقویت سیستم تنفسی شود.

ورزش های هوازی سبک

انجام ورزش‌هایی مانند یوگا و ایروبیک کم فشار می‌توانند به گرم شدن بدن و افزایش تعریق و دفع سموم از بدن کمک کنند.

ورزش های باستانی

ورزش های باستانی مثل زورخانه و کشتی می توانند فعالیت بدنی را افزایش دهند و باعث تقویت عضلات و افزایش قدرت بدنی شوند.

رقصیدن

رقصیدن یکی از بهترین فعالیت‌ها برای افزایش شادی و ترشح هورمون دوپامین است. رقص می‌تواند استرس را کاهش دهد و سیستم قلبی را تقویت کند.

در کنار تمام فعالیت‌های بدنی و ورزشی که ذکر شد باید این نکته را مد نظر داشته باشید، در صورتی که دارای طبع سودا هستید نباید ورزش های قدرتی سنگین و یا رزمی پر برخورد انجام دهید. همچنین به دلیل اینکه این طبع، سرد و خشک است نباید در هوای آزاد سرد و خشک مانند اوج زمستان این فعالیت‌ها را انجام دهید.

آنچه از مقاله طبع سودا آموختیم:

طبع سودا یکی از 4 طبع اصلی در طب سنتی است که در اثر فعالیت کم، مصرف مداوم غذاهای ناسالم و داشتن اضطراب و استرس فراوان به وجود می آید. این طبع دارای طبیعت سرد و خشک است پس برای درمان آن باید از مواد غذایی و خوراکی های دارای طبع گرم و تر استفاده نمود.

تصفیه خون و انجام فعالیت های ورزشی می توانند کمک شایانی به کاهش سطح سوداوی بدن کنند و در نهایت همیشه باید سبک زندگی سالم را در پیش بگیرید و رژیم غذایی خود را به صورت متعادل رعایت کنید.

سوالات متداول

منابع:

• en.wikipedia.org
• wikipedia.org
• کتاب قانون ابن سینا