شرکت‌های جهانی به‏‌طور بی‏‌سابقه‏‌ای از نیروی کار هند استفاده می‌کنند

تغییر جایگاه هند در میان شرکت‌های چند ملیتی

شرکت لو لولیمون، سازنده کانادایی لباس‌‌های یوگا، وجه اشتراک زیادی با شرکت رولزرویس، خودروساز بریتانیایی ندارد؛ اما یک‌‌چیز که بین این دو و بسیاری از دیگر شرکت‌های خارجی مشترک است، برخورداری از بخشی از فضای وسیع و بی‌‌دروپیکر پارک تجاری امبسی مانیاتا در بنگلور هندوستان است. صدها شرکت دیگر ازجمله مرسک -شرکت کشتیرانی دانمارکی-، سامسونگ‌ -غول الکترونیکی کره‌جنوبی- و ولز فارگو -بانک آمریکایی- هم دفاتری در چند کیلومتری آنجا دارند. موارد بسیار بیشتری از این پایگاه‌‌های مشاغل دفتری را می‌توان در شهرهایی از جمله چنای، پونا و حیدرآباد هم پیدا کرد. در دهه 1990 میلادی شرکت‌های جهانی مانند جنرال الکتریک برای انجام وظایف یکنواخت و خسته‌‌کننده‌‌ای همچون پر کردن فرم و تعمیر نرم‌‌افزارهای کامپیوتری  به کارگران هندی تکیه کردند. به ‌‌مرور زمان شرکت‌های برون‌‌سپاری هندی همچون اینفوسیس، تی‌‌سی‌‌اس و ویپرو بسیاری از این قبیل کارها را جذب کردند. حالا شرکت‌های خارجی دید وسیع‌‌تری پیدا کرده‌‌اند و بیشتر به آن دسته از مشاغل فکری و دفتری فکر می‌کنند که نیروی کار ارزان اما تحصیلکرده هند می‌تواند انجام دهد.

خیلی از این شرکت‌ها «مرکز استعداد جهانی» (global capability centres) یا GCC راه‌‌اندازی کرده‌‌اند تا وظایف تحلیل داده‌‌ و تحقیق و توسعه (R&D) را برون‌‌سپاری کنند و با این کار به ایجاد موج جدیدی از رشد در هند کمک کرده‌‌اند که مبتنی بر ارائه خدمات است. مدت‌‌هاست که انتقال مشاغل دفتری به هند آسان‌‌تر از مشاغل یدی شده است. صفحات گسترده و ایمیل‌‌ها نیازی به عبور از جاده‌‌های پرترافیک کشور یا تکیه بر زیرساخت‌‌های ضعیف آن ندارند. مراکز استعداد جهانی معمولا اتصالات اینترنتی قابل اتکایی دارند و این مزیت لوکسی ‌‌است که همیشه در هند موجود نیست. در هند قوانین کاری مربوط به موضوعاتی همچون اخراج و ساعت کاری کارکنان طبقه اداری هم محدودیت و سختگیری کمتری دارد.

اخیرا تکنولوژی‌‌هایی همچون محاسبات ابری و برگزاری ویدئو کنفرانس زحمت دسترسی به انبوه نیروی کار هوشمند و تحصیلکرده هند را کمتر از قبل هم کرده است. اکنون بسیاری از مدیرانی که در طول پاندمی کرونا نحوه نظارت از راه دور بر کارکنان را یاد گرفتند، به این فکر افتاده‌‌اند که بررسی کنند تا ببینند می‌شود بعضی از نقش‌‌ها را به مکان‌‌های بسیار دورتری هم محول کرد یا نه. تمام این مسائل نشان می‌دهند که چرا طبق گزارش نهاد صنعتی ناسکام، تعداد مراکز استعداد جهانی فعال در هند از 700 مرکز در سال 2010 به 1580 مرکز در سال گذشته افزایش‌‌ یافته است. اکنون تقریبا هفته‌‌ای یک مرکز جدید افتتاح می‌شود و دو‌پنجم این مراکز هم داخل یا اطراف بنگلور قرار دارند. طبق تخمین ناسکام، مراکز استعداد جهانی هند در سال گذشته روی‌‌هم‌‌رفته 46 میلیارد دلار درآمد داشته‌‌اند. حتی این عدد هم ممکن است عمق فعالیت این مراکز را نشان ندهد؛ چرا که بسیاری از شرکت‌های چندملیتی جزئیات مالی مراکز استعداد جهانی خود را به اشتراک نمی‌‌گذارند؛ یعنی تخمین تاثیر مالی آنها تا حد زیادی بر پایه حدس و گمان است.

شرکت مشاوره ویزماتیک در پونا معتقد است که درآمد مراکز استعداد جهانی در هند می‌تواند تا 120 میلیارد دلار برسد؛ رقمی برابر با تقریبا 3.5درصد از تولید ناخالص داخلی کشور. طبق برآورد شرکت مشاوره ویزماتیک این پایگاه‌‌ها تقریبا 3.2میلیون فرصت شغلی ایجاد کرده‌‌اند. بسیاری از فارغ‌‌التحصیلان هندی فرصت کار در یکی از این مراکز را روی هوا می‌‌زنند. دانشجویانی که توسط غول‌‌های برون‌‌سپاری کشور استخدام می‌‌شوند، معمولا سالانه کمتر از 10هزار دلار درآمد دارند؛ در حالی که انتقال به مراکز استعداد جهانی می‌تواند این مبلغ را سه برابر کند. همچنین بسیاری از شرکت‌های خارجی که این مراکز را در هند برپا می‌کنند، ساختمان‌‌های مدرنی را برای این کار انتخاب می‌کنند که امکانات رفاهی متنوعی همچون ارائه قهوه را در خود داشته باشند. شرکت لولولیمون برای کارکنان هندی خود فضا و زمان ورزش فراهم می‌کند و این مزیتی است که در محیط‌‌های کاری هندی غیرمعمول است.

 فعالیت مراکز استعداد جهانی بسیار متنوع است و روز به‌روز هم بر تنوع آن افزوده می‌شود. کارکنان لولولیمون در هند روی داده‌‌های فروش تحقیق می‌کنند و به شعب موجود در دبی توصیه می‌کنند بیشتر طیف رنگ‌‌های زرد روشن و صورتی و سبز لباس‌‌های یوگا را در انبار داشته باشند و به شعب نیویورک توصیه می‌کنند بیشتر رنگ‌‌های مشکی و خاکستری را موجود کنند. با اینکه طراحی محصولات این شرکت در کانادا انجام می‌شود، مرکز استعداد جهانی شرکت در تمام مراحل از تعیین قیمت گرفته تا مدیریت زنجیره تامین مشارکت دارد. بیش از 85 شرکت خارجی نیمه‌‌هادی، از جمله اینتل و انویدیا، اکنون کار طراحی خود را در بنگلور انجام می‌دهند. غول‌‌های تکنولوژی مانند آلفابت، آمازون و مایکروسافت هم در کنار ابرشرکت‌هایی از جمله بوئینگ و والمارت، در این شهر مراکز تحقیق و توسعه دارند. مرسدس بنز، خودروساز آلمانی در مرکز تحقیق و توسعه خود در بنگلور تقریبا شش‌هزار نیروی کار دارد که این بزرگ‌ترین پایگاه این شرکت در خارج از خاک آلمان است. در چهار سال گذشته، تیم این شرکت در هند 32 اختراع ثبت کرده است.

 طبق گزارش اداره تحلیل اقتصادی آمریکا، شرکت‌های چندملیتی آمریکایی در سال 2010، معادل 1.7میلیارد دلار روی فعالیت‌‌های تحقیق و توسعه در هند هزینه کردند که  طبق جدیدترین گزارش موجود این سازمان که به سال 2021 برمی‌‌گردد، این رقم در سال 2021 به 5.5 میلیارد دلار رسیده است. به خاطر افزایش تنش‌‌های ژئوپلیتیک با غرب، چین به عنوان رقیب اصلی هند در فراهم‌‌سازی تحقیق و توسعه کم‌‌هزینه، جذابیت خود را از دست داده است. در 16 مه گزارش شد که مایکروسافت از صدها تن از کارمندان خود که در چین روی تکنولوژی‌‌های پیشرفته‌‌ای همچون یادگیری ماشین و محاسبات ابری کار می‌‌کردند خواسته از این کشور خارج شوند.

طبق برآورد بانک گلدمن ساکس همه اینها به تقویت صادرات خدمات هند کمک کرده است؛ به گونه‌‌ای که از 53 میلیارد دلار در سال 2005 به 338 میلیارد دلار در سال گذشته رسیده؛ رقمی که نزدیک به10‌درصد از تولید ناخالص داخلی کشور است. اکنون این کشور 4.6‌درصد از صادرات خدمات جهانی را برعهده دارد؛ رقمی که در سال 2005 نزدیک به 2‌درصد بود. در عوض، صادرات کالای هند از یک درصد در سال 2005 تنها به 1.8‌درصد از صادرات جهانی رسیده است.

دولت هند به شدت در تلاش است با مدرنیزه کردن زیرساخت‌‌های کشور و اعطای یارانه به شرکت‌های خارجی که تولیداتشان را به هند منتقل می‌کنند، این توازن را به نفع تولید تغییر دهد. بسیاری از کشورهای دیگر هم در تلاش هستند تا عنوان چین به عنوان «کارخانه جهان» را به دست آورند؛ اما هیچ‌‌کدام به اندازه هند این شانس را ندارند که تبدیل به دفترکار جهان شوند.

چه چیزی هند را از معدن نیروی کار یدی به معدن استعداد تبدیل کرد

اولین و بدیهی‌‌ترین پاسخی که به ذهن می‌رسد نیروی کار ماهر و مقرون به صرفه است. هزینه نیروی کار در هند به طور قابل‌توجهی کمتر از کشورهای غربی است که این امر هند را به گزینه‌‌ای جذاب برای برون‌‌سپاری و انتقال فعالیت‌‌ها تبدیل می‌کند؛ اما بدیهی‌‌ترین پاسخ همیشه درست‌‌ترین و دقیق‌‌ترین نیست. در این تغییر شگرف پای مولفه‌‌های بسیار مهم‌تری در میان است؛ از جمله:

معدن استعداد فنی: هند به دلیل توانایی‌‌اش در کشف و جذب استعدادهای برتر و آموزش‌‌های دقیقش مهد بسیاری از موسسات آموزشی تکنولوژی با شهرتی جهانی شده و هر ساله فارغ‌‌التحصیلان زیادی را در رشته‌‌‌‌های علوم کامپیوتر، مهندسی و ریاضیات تولید می‌‌کند و به این ترتیب مجموعه وسیعی از نیروی کار ماهر در حوزه‌‌‌‌های IT و مهندسی دارد.

طبقه متوسط در حال رشد: طبقه متوسط هند به سرعت رو به گسترش است. بهبود وضعیت مالی و معیشتی، بازار مصرف‌کننده وسیعی فراهم و مصرف داخلی را تحریک می‌کند. این بهبود طبقاتی مردم فرصت‌‌های جدیدی را برای شرکت‌های جهانی ایجاد می‌کند تا حضور خود را در بازار این کشور گسترش دهند و به جمعیت طبقه متوسط در حال رشد خدمت کنند.

بهبود زیرساخت‌‌های دیجیتال: هند در زمینه زیرساخت‌‌های دیجیتالی پیشرفت‌‌های قابل‌توجهی داشته است و با برخورداری از پایگاه کاربران اینترنتی وسیع و رو به رشد، به دومین کشور جهان از نظر تعداد کاربران اینترنت تبدیل شده است. این اتصال دیجیتالی قوی، هند را به مکانی ایده‌‌آل برای عملیات مبتنی بر تکنولوژی و مراکز نوآوری تبدیل می‌کند.

نوآوری و اکوسیستم استارت‌آپی: هند به شدت تلاش کرده تا به عنوان یک مرکز نوآوری جهانی با اکوسیستم استارت‌آپی پر رونقی ظاهر شود. تعهد کشور نسبت به پیشرفت‌‌های تکنولوژیک و موقعیتش به عنوان سومین مقصد سرمایه‌گذاری برای تعاملات تکنولوژیک، جایگاه رو به رشد آن در چشم‌‌انداز تکنولوژی جهانی را برجسته می‌کند.

محیط کسب‌و‌کار مطلوب: اصلاحات اقتصادی اخیر در هند به طور قابل‌توجهی محیط کسب‌و‌کار را بهبود بخشیده، قوانین دست و پا گیر را کاهش داده و فرآیندهای اجرایی را بهبود بخشیده است. این اصلاحات، باعث جذب سرمایه‌گذاری‌‌های خارجی قابل‌توجهی شده و هند را به مقصدی جذاب‌‌تر برای شرکت‌های چندملیتی تبدیل کرده است.

مزیت جمعیتی: جمعیت جوان هند یکی از نقاط قوت آن است. هند بزرگ‌ترین معدن فارغ‌‌التحصیلان رشته‌‌های علوم کامپیوتری و ریاضی انگلیسی زبان است و برای شرکت‌های جهانی که به دنبال گسترش کار خود هستند، نیروی کار پویا و قابل ارتقایی فراهم می‌کند.

این عوامل به طور جمعی هند را به مقصدی جذاب برای شرکت‌های جهانی که به دنبال بهره‌‌گیری از نیروی کار ماهر، مقرون به صرفه و نوآورانه برای رشد و افزایش عرصه کاری خود هستند، تبدیل کرده است.