معده،‌ پروستات و مثانه سه سرطان شایع در مردان ایرانی

سالانه بیش از 135 هزار نفر در ایران به سرطان مبتلا می‌شوند و پیش بینی می‌شود این رقم تا سال 1420 بیش از 100 درصد افزایش یابد؛ از این رو پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان باید یکی از اولویت‌های نظام سلامت باشد.

 

به گزارش ایرنا، سرطان (Cancer)، رشد کنترل نشده سلول‌های غیرطبیعی در بدن است به طوری که برخی از سلول‌ها بطور غیرقابل کنترلی رشد می‌کنند و به سایر قسمت‌های بدن نیز گسترش می‌یابند؛ این بیماری در اثر تغییرات خاصی که در ژن‌ها به عنوان واحدهای فیزیکی اساسی وراثت ایجاد می‌شود، به وجود می‌آید.

 

امروزه سرطان دومین علت مرگ و میر بعد از بیماری های قلبی و عروقی است و در جهان سالانه 20 میلیون نفر به این بیماری که بیش از 100 نوع آن شناخته شده است، مبتلا می‌شوند.

 

در ایران سالانه بیش از 135 هزار نفر به سرطان مبتلا می‌شوند که این میزان تا سال 1420 خورشیدی بیش از 100 درصد افزایش خواهد داشت و آمار مبتلایان به بیش از 290 هزار نفر در سال خواهد رسید. بعد از سرطان‌های پوست، سرطان‌های پستان، روده بزرگ، پروستات معده از سرطان‌های شایع در ایران هستند.

 

افزایش امید زندگی، تغییر در شیوه زندگی و عوامل محیطی را از جمله علت‌های افزایش برخی از سرطان‌ها در ایران و جهان به شمار می‌رود. در هفته سلامت مردان (24 تا 30 خرداد) باید این نکته را گفت که سرطان های معده، پروستات و مثانه بیشترین میزان ابتلا را در بین مردان ایرانی دارند.

 

اگرچه علل ایجاد کننده سرطان پروستات کاملا شناخته نشده است اما باید گفت که سن، سابقه خانوادگی، چاقی، رژیم غذایی نامناسب و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی از عوامل بروز خطر سرطان پروستات در مردان است.

 

در مورد سن باید گفت که با افزایش سن، خطر ابتلا بیشتر می شود به طوری که سرطان پروستات در اغلب موارد در مردان بالای 50 سال تشخیص داده می شود. همچنین وجود سرطان پروستات در برادر یا پدر قبل از سن 60 سالگی، خطر ابتلا را افزایش می دهد.

 

مطالعات اخیر کارشناسان این احتمال را مطرح کرده که بین چاقی و سرطان پروستات یک رابطه وجود دارد به طوری که یک رژیم غذایی متعادل و فعالیت بدنی منظم می تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهد.

 

از این رو مصرف گوجه فرنگی به صورت پخته با کاهش خطر سرطان پروستات همراه بوده است. مصرف گوشت قرمز و گوشت های فرآوری شده، غذاهای سرخ کردنی و چربی زیاد در رژیم غذایی موجب افزایش خطر سرطان پروستات به شمار می رود.

 

همچنین مطالعات نقش احتمالی بروز سرطان پروستات بیشتر در افرادی که در معرض برخی مواد شیمیایی مانند آرسنیک هستند را نشان می دهند.

 

از نظر متخصصان و طبق آمار، سرطان پروستات پنجمین سرطان شایع و کشنده در کشور است؛ دکتر محمدحسین سلطانی متخصص ارولوژی معتقد است که غربالگری سالانه بخصوص برای مردان در سنین بالا برای پیشگیری و تشخیص بهنگام این بیماری ضروری است.

 

این عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به رشد آرام سرطان پروستات افزود: اگر چنانچه این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود معمولا کشنده نیست و حتی از میزان مرگ پایینی نیز برخوردار است.

 

وی در عین حال از سرطان پروستات به عنوان سرطان خاموش و پنهان یادکرد و گفت: راه پیشگیری خاصی برای عدم ابتلا به سرطان پروستات وجود ندارد و تنها راه تشخیص این بیماری در مراحل زودرس، تست های غربالگری است.

 

سرطان معده دومین سرطان شایع در مردان به شمار می رود که با افزایش سن، خطر ابتلا به بیشتر می شود و بیشتر در دهه 60 زندگی و بالاتر افراد تشیخص داده می شود.

 

محققان معتقدند که اضافه وزن و چاقی با افزایش خطر سرطان معده همراه است و رژیم غذایی نامناسب از جمله مصرف زیاد غذاهای نمک سود مانند ماهی و گوشت نمک سود و ترشی خطر سرطان معده را افزایش می دهد.

 

در این میان نباید از نقش مخرب سیگار در تشدید بروز سرطان در مردان چشم پوشی کرد؛ مصرف دخانیات خطر این سرطان به ویژه سرطان‌های قسمت بالایی معده را افزایش می دهد به طوری که میزان سرطان معده در افراد سیگار دو برابر بیشتر است.

 

البته باید گفت که سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان معده خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش می دهد.

 

دکتر شهرام یوسفی دانشیار رادیوانکولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی سرطان معده را شایع‌ترین و کشنده‌ترین سرطان بخصوص در بین مردان ایرانی دانسته دانست و می گوید: مهمترین ریسک فاکتورها یا عوامل خطر بروز سرطان معده به تغییر سبک زندگی ایرانیان، افزایش مصرف فست‌فودها، استعمال دخانیات و الکل، ابتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری، مصرف غذاهای نمک سود یا دودی شده است.

 

یوسفی با اشاره به فراگیری عفونت هلیکوباکترپیلوری در جمعیت زیادی از ایرانیان گفت: متاسفانه عفونت هلیکوباکترپیلوری در ایران فراوانی بالایی دارد و از مهم‌ترین عوامل یا ریسک فاکتورهای ابتلا به سرطان معده به شمار می‌آید.

 

این دانشیار رادیوانکولوژی دانشگاه استعمال دخانیات اعم از سیگار و قلیان را از مهترین عوامل خطر در ابتلا به سرطان معده دانست و خاطرنشان کرد: این خطر در کمین خود فرد سیگاری و نزدیکانی است که دود سیگار را استنشاق می‌کنند.

 

وی با اشاره به این‌که سرطان معده بیشتر در دهه پنجم تا ششم زندگی مردان ایرانی ایجاد می‌شود هشدار داد: متاسفانه در مورد سرطان معده روش غربالگری خاصی وجود ندارد و تنها توصیه این است که با مشاهده علامت‌های مشکوک گوارشی هر چه سریع‌تر برای پیگیری‌های لازم به متخصص مراجعه کنید.

 

این دانشیار دانشگاه سابقه خانوادگی، ایجاد مشکلات گوارشی مثل مشکل در بلع، احساس سیری زودرس، تهوع، نفخ، درد قبل و بعد از خوردن غذا را از نشانه‎‌های اولیه ابتلا به سرطان معده عنوان کرد و گفت: به محض مشاهده این علامت‌ها برای بررسی بیشتر به متخصص داخلی یا فوق تخصص گوارش مراجعه کنید.

 

به گفته دکتر یوسفی هرچه بیماری در مراحل اولیه شناسایی شود، شانس بهبود وعلاج کامل بیمار بیشتر است.

 

سومین سرطان شایع در مردان، سرطان مثانه است که این نوع سرطان نیز بیشترین اثرپذیری را از استعمال دخانیات دارد به طوری که محققان معتقدند سیگار مهمترین عامل خطر برای سرطان مثانه است و تقریبا 50 درصد موارد را تشکیل می دهد.

 

داشتن سابقه خانوادگی در ابتلا به سرطان مثانه و نوع شغل افراد نیز عوامل موثر دیگری در ابتلا به این بیماری گزارش شده اند؛ بر این اساس مواجه شغلی عمدتاً در کارخانه های صنعتی که رنگ، فلز و فرآورده های نفتی را پردازش می کنند، رخ می دهد.

 

محققان پزشکی به تازگی روش های جدیدی را برای درمان بیماران مبتلا به سرطان مثانه یافته اند اما همچنان پیشگیری و تشخیص بهنگام در درمان این بیماری موثرتر است.

 

علائم سرطان مثانه در مردان مختلف است اما می توان به مواردی چون تغییرات الگوی ادرار کردن، تکرر ادرار، مشکلات دفع ادرار همچون سوزش و درد هنگام ادرار اشاره کرد.

 

وجود خون در ادرار، درد در پشت و پایین کمر و احساس توده در یک سمت و یا درد در پهلوها، خستگی، کاهش وزن و تبی که در اثر عفونت ایجاد نشده‌است و از بین نمی‌رود از علایم پیشرفت بیماری است.