زلزله اخیر علاوه بر اینکه جان چهار نفر را گرفت و 116 نفر را روانه بیمارستان نمود به بناهای مسکونی بسیاری از جمله آثار تاریخی شهرستان کاشمر که از قدمت بالایی برخوردارند نیز خسارت‌های جدی وارد کرد.
احسان زهره‌وندی، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی که پس از زمین‌لرزه‌های اخیر برای بررسی خسارت‌های وارده به آثار و بناهای تاریخی وارد کاشمر شده بود، در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: پس از زمین‌لرزه 5 ریشتری کاشمر و دریافت گزارش‌هایی مبنی بر وارد شدن خسارت‌هایی به بناهای تاریخی شهرستان اقدام به بازدید از این بناها شد.
وی خانه دانش، مدرسه تاریخی حاج سلطان العلما، مسجد جامع، مسجد حاجی جلال و بناهای پیرامون در بافت تاریخی کاشمر را از جمله بناهایی اعلام کرد که امروز 31 خرداد مورد بازدید قرار گرفت، خوشبختانه بسیاری از بناهایی که از زلزله متأثر شدند آسیب جدی ندیده‌اند.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی با بیان اینکه بیشترین حجم خسارت‌ها مربوط به مدرسه تاریخی حاج سلطان العلما آن هم به دلیل شرایط سازه‌ای که دارد بوده است، اظهار کرد: گرچه نمای ساختمان از آجر است اما در دل آنها گل و خشت به کار رفته است.
وی اذعان کرد: هرچند از گذشته هم به دلیل وجود قنات به این بنای تاریخی خسارت‌هایی وارد شده اما در زلزله 5 ریشتری اخیر وضعیت جدی‌تر شده است، در همین راستا مقرر شد جلسه‌ای با حضور صاحب‌نظران سازه و مرمت ابنیه تاریخی در قالب کمیته فنی در مشهد برگزار و بلافاصله جلسه شورای فنی استان نیز تشکیل و اقدامات لازم برای این مدرسه انجام شود.
زهره‌وندی با اشاره به اینکه در حال حاضر دستورات لازم برای حفاظت اضطراری بنا به همکاران ما در میراث فرهنگی کاشمر داده شده است، افزود: با توجه به اینکه مالکیت مدرسه تاریخی حاج سلطان العلما در اختیار اداره اوقاف و امور خیریه است، بر اساس قانون حمایت از بافت‌ها و بناهای تاریخ ابلاغی سال 1398 ماده 13 مشخصاً وظیفه نگهداری از بناهایی که در اختیار و تصرف سایر دستگاه‌ها به جز میراث فرهنگی است با خودشان خواهد بود. ضمن اینکه قبلاً تفاهم‌نامه‌ای با اداره اوقاف شهرستان در خصوص نگهداری از بناها داشته‌ایم.
وی گفت: در همین راستا امروز جلسات مشترکی با کارشناسان اداره اوقاف کاشمر برگزار شد تا در نگهداری و استحکام‌بخشی مدرسه تاریخی حاج سلطان العلما مشارکت داشته باشند، البته این بدین معنی نیست که میراث فرهنگی بخواهد خود را کنار بکشد بلکه تمام جلسات فنی را برگزار و طراحی‌های فنی را انجام خواهیم داد و هر جا مشارکت در اجرا و استحکام‌بخشی لازم باشد را انجام خواهیم داد.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی افزود: با توجه به وظیفه ذاتی که میراث فرهنگی دارد برای انجام اقدامات لازم منتظر سایر دستگاه‌ها نخواهیم ماند، از سویی چون احتمال داده می‌شود مدرسه حاج سلطان العلما مشمول برخی هزینه‌ها خواهد شد انتظار داریم اداره اوقاف در این خصوص مشارکت لازم را داشته باشد.
وی در ادامه تصریح کرد: خوشبختانه خسارت‌های وارده به برخی آثار تاریخی شهرستان کاشمر جزئی بوده و به سازه‌ها خسارت جدی وارد نشده است و با مرمت‌های جزئی رفع خطر می‌شود، تنها بنایی که برای ما مقداری نگرانی ایجاد نموده و باید فوری مورد رسیدگی قرار گیرد مدرسه تاریخی حاج سلطان العلما است.
زهره‌وندی با بیان اینکه بیشترین خسارت‌های وارد در قسمت بادگیر و جبهه روبروی ورودی حیاط مرکزی است که سریعاً باید اقدامات لازم انجام شود، اظهار کرد: با توجه به وضعیت بنا مکاتبه‌ای را با هیات امناء مدرسه حاج سلطان العلما و اداره اوقاف شهرستان کاشمر انجام داده‌ایم و درخواست شده فعلاً هیچ گونه جلسه و کلاسی در این مکان برگزار نشود، همچنین ورود و خروج را تا زمانی که اقدامات اضطراری را انجام نداده‌ایم ممنوع کنند.
وی ضمن تقدیر از همراهی‌های اداره اوقاف شهرستان گفت: با توجه به اینکه بنا در تصرف و تملک اداره اوقاف و امور خیریه است حتماً از ورود به بنا و برگزاری جلسات در مدرسه تاریخی حاج سلطان العلما جلوگیری کنند.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی در پایان خاطرنشان کرد: امروز از 7 تا 8 بنای تاریخی منطقه بازدید به عمل آمد و خوشبختانه سایر بناها مشکل خاصی نداشتند.
در این بازدیدها نیز جعفراده رئیس گروه حفظ و احیاء بنا، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، یوسفی مسئول امور انجمن‌های میراث‌فرهنگی خراسان رضوی و رئیس میراث فرهنگی کاشمر نیز حضور داشتند.
