سنگ کیسه صفرا ،سنگ ها یا توده هایی هستند که در صفرا یا مجرای صفراوی تولید می شوند برخی از مواد سخت می شوند؛ کیسه صفرا یک کیسه کوچک واقع در سمت راست بدن، در زیر کبد است. برخی از مواد شیمیایی موجود در کیسه صفرا می توانند به یک سنگ بزرگ یا چندین ذره کوچک تبدیل شوند.
در این بخش برخی از نکات کلیدی در مورد سنگهای صفراوی را آورده ایم. جزئیات بیشتر و اسناد اطلاعات در مقاله و بندهای اصلی اش موجود است. کیسه صفرا یک اندام کوچک واقع در زیر کبد است و سنگ ها می توانند زمانی درست شوند که تعادل خوبی از مواد شیمیایی در کیسه صفرا وجود نداشته باشد.
به گزارش نمناک، افراد مبتلا به اضافه وزن و چاقی بیشتر احتمال دارد که سنگهای صفراوی تولید کنند. کارشناسان معتقدند که رژیم کم چربی و دارای فیبر بالا ممکن است به جلوگیری از تشکیل سنگهای صفراوی کمک کند.
انواع سنگ کیسه صفرا
سنگ های کلسترولی:
ممکن است در صورت وجود کلسترول بالا در صفرا تشکیل میشوند. آنها نوع اصلی و شایع سنگ های صفراوی در ایالات متحده هستند.
سنگ های رنگدانه ای:
این نوع سنگ ها زمانی تشکیل می شوند که بیلیروبین زیادی دو مجرای صفرا وجود داشته باشد. آنها در میان افراد مبتلا به بیماری های کبدی، عفونت مجرای صفراوی و یا اختلالات خونی مانند کم خونی سلولهای داسی شکل، رایج هستند.
کارشناسان کاملا نمی دانند که چرا کیسه صفرای برخی افراد تعادل مواد شیمیایی اش را برهم میزند که باعث تولید سنگ های صفراوی می شوند، در حالی که در بدن بقیه افراد این اتفاق نمی افتد.
علائم سنگ کیسه صفرا
اکثر افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا هیچ علامت و نشانه ای ندارند به این دلیل است که سنگ ها در کیسه صفرا باقی می ماند و هیچ مشکلی ایجاد نمی کنند با این حال، گاهی اوقات سنگهای صفراوی ممکن است باعث کولسیستیت یا یک کیسه صفرا ملتهب، شوند.
علائم اولیه درد است به طوری که ناگهانی رخ می دهند و به سرعت بدتر می شوند. این درد می تواند در سمت راست بدن، درست زیر دنده ها، بین استخوان شانه یا درست در خود شانه راست رخ دهد. علائم دیگر عبارتند از:
- درد در سمت راست بدن، درست زیر دنده
- درد پشت بین استخوان های شانه
- درد در شانه سمت راستی
- حالت تهوع
- استفراغ
- عرق کردن
- بی قراری
علت و دلایل بروز سنگ کیسه صفرا
سنگ های صفراوی ممکن است هنگامی تولید شوند که مواد شیمیایی موجود در کیسه صفرا در تعادل نباشد، موادی مانند مانند کلسترول، بیلیروبینیت کلسیم و کربنات کلسیم.
عوارض جانبی سنگ کیسه صفرا
اگر مجاری صفراوی یا دوازدهه توسط سنگهای صفراوی مسدود شود، جریان مایع گوارش به پانکراس نیز ممکن است مسدود شود. که باعث زردی و پانکراتیت حاد می شود. درمانش معمولا شامل جراحی برای برداشتن کیسه صفرا است.
افرادی که بر اثر این اتفاق، کیسه صفرا خود برداشته اند، احساس نفخ و سوء هاضمه میکنند، به ویژه هنگامی که وعده غذایی با چربی زیادی را می خورند. برخی ممکن است تعداد دفعات مدفوع را بیشتری داشته باشند. علائم و عوارض احتمالی ممکن است با این نشانه ها رخ دهد:
کولیک صفراوی
هنگامی که یک سنگ در مجرای کیسه صفرا گیر می کند و به راحتی نمیتواند عبور کند، میتواند باعث درد شدیدی شود.هنگامی که این اتفاق می افتد، فرد ممکن است یک وضعیت دردناکی به نام کولیک صفراوی را تجربه کند ؛ این دردی است که در قسمت فوقانی شکم احساس می شود، اما می تواند در مرکز یا سمت راست شکم نیز به وجود آید.
اصولا درد بعد از یک ساعت غذا خوردن، به وجود می آید، به ویژه اگر غذای پر چربی بوده باشد درد پایدار خواهد بود و چند ساعت طول می کشد و سپس فروکش می کند و بعضی افراد، بدون توقف، 24 ساعت درد تجربه می کنند، در حالی که برخی دیگر تنها ممکن است موجی از درد را تجربه کنند.
عفونت:
اگر سنگهای صفراوی عفونت کیسه صفرا را ایجاد کرده باشند، فرد مبتلا به آن، ممکن است دچار تب و لرزش شود در اکثر موارد عفونت سنگ صفراوی، مردم برای دفع سنگ در بیمارستان بستری می شوند.
زردی:
اگر سنگ ها کیسه صفرا را ترک کنند و در مجرای صفرا گیر گیر کنند، ممکن است مجرای عبور آنزیم های صفرا را به روده را ببندد سپس صفرا به جریان خون نفوذ می کند و نشانه های زردی را ایجاد می کند در بیشتر موارد، این عوارض به برداشتن سنگ صفرا نیاز دارد ؛ در برخی افراد، سنگ صفرا در نهایت به روده منتقل می شود.
پانکراتیت:
اگر سنگ صفراوی کوچک از طریق مجرای صفرا عبور کرده و مجرای پانکراس را مسدود کند، یا موجب ریفلاکس و بازگشت مایعات و صفرا به داخل کانال شود، در فرد ممکن است پانکراتیت ایجاد شود.
افرادی که احتمال ابتلا به سنگ کیسه صفرا دارند
- زنانی که باردار بوده اند
- سابقه خانوادگی
- افرادی که به تازگی وزن زیادی از دست داده اند
- سریعا وزن زیادی کم کردن و دوباره اضافه کردن، می توانند خطر ابتلا به سنگ های صفراوی را در مردان افزایش دهند
- زنان مصرف کننده داروهای ضد بارداری
- زنانی که تحت درمان استروژن با دوز بالا قرار می گیرند
- افرادی رابطه خونی نزدیک با فردی که سابقه سنگ صفراوی دارند
- یک مطالعه نشان داد که یک ژن به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سنگ های صفراوی را افزایش می دهد.
- افرادی که چربی بالایی در رژیم غذایی خود دارند
- زنان دو برابر مردان مبتلا به سنگ صفراوی میشوند
- افراد بالای 60 سال
- بومی های هندی آمریکایی
- افرادی که داروهای کاهش کلسترول مصرف می کنند، به نام استاتین
- افراد مبتلا به دیابت
- علاوه بر این، درمان جایگزینی هورمونی (HTR) برای زنانی که در دوران یائسگی هستند با خطر بالایی از مشکلات کیسه صفرا مرتبط است.
روش های تشخیص وجود سنگ کیسه صفرا
در بسیاری از موارد، سنگ های صفراوی به طور تصادفی کشف می شوند، زمانی که درحال درمان یا شرایط جداگانه ای با این مریضی قرار دارد. یک پزشک ممکن است بعد از آزمایش کلسترول، اسکن اولتراسوند، آزمایش خون یا حتی یک اشعه ایکس، به وجود سنگ های صفراوی مشکوک شود برای بررسی علائم عفونت، انسداد، پانکراتیت یا زردی، از آزمایش خون استفاده می شود.
کولانگیوگرافی:
یک رنگ به جریان خون تزریق می شود به طوری که در مجاری صفراوی یا کیسه صفرا متمرکز و جمع می شود، و یا مستقیما با استفاده از ERCP به مجاری صفراوی تزریق می شود. رنگ بر روی اشعه ایکس نمایش داده می شود.
همچنین برای یافتن و حذف و برداشتن سنگ در مجرای صفرا نیز استفاده می شود سپس پزشک میتواند به اشعه ایکس نگاهی بیندازد و سنگهای صفراوی و یا مجاری صفراوی مانند پانکراتیت، سرطان پانکراس یا سنگهای صفراوی را شناسایی کند.
اشعه ایکس به دکتر نشان می دهد که رنگ به کبد، مجرای صفراوی، روده و کیسه صفرا رسیده یا نه. اگر رنگ در یکی از این مناطق حرکت نکرده باشد، بدان معنی است که سنگ صفرا باعث انسداد آن محل شده. کارشناسان نظر واقعی تر و بهتری دارند از اینکه دقیقا سنگ کجاست.
سی تی اسکن
یک اشعه ایکس غیر تهاجمی است که عکس های مقطعی از داخل بدن انسان میگیرد ، کولسکینتیگرافی (اسکن HIDA) مقدار کمی از مواد رادیواکتیو بی ضرر به بیمار تزریق می شود. این مواد توسط کیسه صفرا جذب می شوند. این آزمایش ممکن است انقباضات غیر طبیعی کیسه صفرا یا انسداد مجرای صفرا را تشخیص دهد و نشان دهد.
روش های درمانی در طب مدرن:
سنگ های صفراوی تنها زمانی درمان می شوند، که اگر باعث ایجاد التهاب کیسه صفرا، انسداد مجاری صفراوی، و یا اگر از مجرای صفرا به روده حرکت کرده باشند.
کولسیستکتومی:
کولسیستکتومی به معنی حذف و برداشتن کیسه صفرا است این، معمولا با عمل جراحی 'کیهول' انجام می شود ؛ جراحی کیهول برای حدود 10 درصد از افرادی که نیاز به کولسیستومی باز دارند، انجام نمی شوند برای آنها در عوض جراحی باز انجام می شود.
با کولسیستکتومی باز، یک برش بزرگ بر روی شکم زده می شود افرادی که تحت عمل جراحی باز قرار می گیرند، نیاز دارند زمان بیشتری را در بیمارستان بمانند و زمان بهبودی بیشتری دارند اگر کیسه صفرا به شدت ملتهب باشد، جراحی باز انجام خواهد شد و برای بخش زیادی از کسانی که در معرض کولسیستکتومی قرار می گیرند، سنگ های صفراوی در عرض یک سال دوباره درست می شوند. برای کمک به پیشگیری از این اتفاق، به بسیاری از افراد مبتلا به سنگ صفراوی، اسید اورسوسدوکسوچولیک اسید داده میشود که اسید موجود در صفراست.
اورسوسدوکسوچولیک اسید:
اسید اورسوسدوکسوچولیک مقدار کلسترول صفرا را کاهش می دهد، و این باعث می شود که سنگ های کمتری شکل بگیرند اگر سنگ کلیه از کلسترول ساخته شده باشد، گاهی اوقات می تواند به آرامی با اورسوسدوکسوچولیک اسید حل شود.
این نوع درمان، که به نام 'انحلال' شناخته می شود، ممکن است تا 24 ماه طول بکشد، تا اثر کند. این درمان به اندازه عمل جراحی موثر نیست، اما گاهی اوقات تنها گزینه انتخابی افرادی است که نمی توانند بیهوشی عمومی را تجربه کنند.
آندواسکوپی کولنگیوپانکراتوگرافی:
زمانی که فرد مبتلا به سنگ صفرا نمی تواند عمل جراحی کند یا اورسوسدوکسوچولیک اسید را بگیرد، ممکن است تحت عمل اندواسکوپیک قرار گیرد که فقط به یک بی حس کننده موضعی نیاز دارد.
یک دوربین فیبر نوری قابل انعطاف، یا آندوسکوپ، در داخل دهان قرار داده میشود، از طریق دستگاه گوارش و به داخل کیسه صفرا وارد می شود. یک سیم الکتریکی داغ، مجرای صفرا را باز می کند. سپس سنگ ها برداشته و یا به سمت روده منتقل می کند.
لیت تریپسی:
شوک امواج ماورا صوت:(اولتراسونیک) که به سمت سنگ های صفراوی نشانه گیری می شوند، آنها را می شکند اگر سنگهای صفراوی به اندازه کافی کوچک شوند، پس از آن با خیال راحت میتوانند با مدفوع خارج شوند. این نوع درمان شایع و همگانی نیست و تنها زمانی استفاده می شود که سنگ های صفراوی خیلی کمی وجود دارند.
رژیم غذایی افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا
برای افراد مبتلا به سنگ صفراوی که هنوز برای جراحی آماده نشده اند، یک رژیم غذایی کم چرب، برای جلوگیری از رشد سنگ صفرا تجویز می شود به تازگی نشان داده شده است که کمتر از آنچه قبلا تصور می شد، مفید است، زیرا کاهش وزن سریع می تواند باعث تولید سنگ های صفراوی شود.
یک رژیم متعادل با غذای های عادی توصیه می شود. این کار سنگ های صفراوی را درمان نمی کند، اما می تواند تاثیر مثبتی بر علائم و درد آن داشته باشد.
اجتناب از غذاهای پر چرب با چربی اشباع شده می تواند به کاهش خطر ابتلا به سنگ های صفراوی کمک کند. اجتناب از خوراکی هایی مانند کره، پنیر سخت، کیک و بیسکویت. فکر می کنیم کلسترول نقش مهمی در تشکیل سنگ های صفراوی دارد ؛ اقدامات رژیم غذایی می تواند باعث جلوگیری از این وضعیت شود. مانند خوردن دانه های بیشتر و عدم مصرف الکل.
آیا یک فرد می تواند بدون کیسه صفرا زندگی کند؟
انسان میتواند بدون کیسه صفرا زنده بماند. کبد به اندازه کافی صفرا تولید می کند تا رژیم غذایی معمولی را هضم کند. اگر کیسه صفرا یک فرد برداشته شود، صفرا به جای آنکه در کیسه صفرا نگهداری شود، از طریق کبد به روده کوچک ریخته می شود.
یک بخش کمی از افرادی که کیسه صفرا را برداشته اند، برای مدتی مدفوعی شل تر و با دفعات بیشتری را تجربه می کنند، زیرا آنزیم های صفرا مدام به روده کوچک ریخته می شود.
راههای پیشگیری از سنگ کیسه صفرا
برخی از عوامل که باعث افزایش خطر ابتلا به سنگهای صفراوی میشوند، مانند سن، جنسیت و اصالت، قابل تغییر نیستند با این حال، رژیم گیاهخواری ممکن است، خطر ابتلا به سنگ صفراوی را کاهش دهد ؛ افراد گیاهخوار،خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرای بسیار کمتری دارند، در مقایسه با افرادی که گوشت مصرف می کنند.
بسیاری از کارشناسان می گویند که رژیم کم چرب و مصرف زیاد میوه ها و سبزیجات، از جمله مقدار زیادی از فیبر، می تواند به حافظت از مردم در مقابل ایجاد سنگ های صفراوی کمک کند.
کنترل وزن بدن، میتواند به جلوگیری از تشکیل سنگ های صفراوی کمک کند با این حال، رژیم های سخت و کاهش سریع وزن باعث افزایش خطر ابتلا به سنگ های صفراوی می شود. داشتن حد تعادل توصیه می شود.
سرکه سیب برای درمان سنگ کیسه صفرا
- 2 قاشق چای خوری سرکه سیب
- 1 قاشق چای خوری آب لیمو
-
مصرف:
1 لیوان آب گرم
- سرکه و آب لیمو را در آب مخلوط کنید و صبح بخورید.
- هر وقت درد سنگهای صفراوی را تجربه کردید، به سرعت یک قاشق چای خوری سرکه سیب در یک لیوان آب سیب مخلوط کرده و بنوشید.
- این محلول را هر روز صبح با معده خالی بخورید.
- از این دستور آب سیب در هر زمان که درد کیسه صفرا را تجربه کردید، بنوشید.
آب سیب برای درمان سنگ کیسه صفرا :
- یک لیوان آب تازه سیب را تهیه کنید و هر روز آن را بنوشید.
- ترجیحا، آب سیب را بدون پوست کندن سیب بخورید.
- با نوشیدن روزی یک بار، یک لیوان آب سیب، میتواند به طور طبیعی با آن سنگهای دردناک خداحافظی کنید.
مواد لازم:
- آب سیب
- 2قاشق غذا خوری نمک اپسوم
- آب گرم
- 1/2 فنجان روغن زیتون
- 1/2فنجان آب لیمو
مصرف:
- این پاکسازی شش روز طول می کشد. در پنج روز اول، هر روز چهار لیوان آب سیب بخورید.
- در روز ششم، بعد از ساعت 6 بعد از ظهر هیچ چیزی نخورید. یک لیوان آب گرم حاوی یک قاشق غذاخوری نمک اپسوم را بخورید.
- بعد از چند ساعت دیگر، یک لیوان دیگر از این آب نمک زده را بنوشید.
- بعد از دو ساعت، روغن زیتون و آب لیمو را مخلوط کنید و آن را بنوشید.
- به سمت راست خود دراز بکشید و منتظر حرکت روده باشید.
- ممکن است چند ساعت طول بکشد تا سنگهای صفراوی خارج شوند.
- می توانید این کار را هر شش ماه یک بار انجام دهید.
زردچوبه برای درمان سنگ کیسه صفرا:
مواد لازم
- 1/2 قاشق چای خوری زردچوبه
- 1/2 قاشق چای خوری عسل
مصرف
- هر روز مخلوط زردچوبه با عسل را بخورید چون هم برای حفظ سلامتی مفید است و هم برای حذف سنگ صفرا.
- این کار را هر روز برای داشتن کیسه صفرا سالم انجام دهید.
شیره خارخسک برای درمان سنگ کیسه صفرا:
مواد لازم
- 1 قاشق غذاخوری دانه خارخسک
- 3 فنجان آب
- عسل
مصرف
- دانه های خارخسک را خرد کنید و آنها را بجوشانید.
- در یک لیوان دمنوش آب جوش را بریزید و 20 دقیقه اجازه دهید تا بماند.
- چای گیاهی را بریزید، و مقداری عسل را به آن اضافه کنید و آن را بنوشید.
- دو تا سه فنجان در روز بنوشید.
آب لیمو برای درمان سنگ کیسه صفرا:
مواد لازم
- 1 قاشق چای
- خوری آب لیمو
- یک لیوان آب ولرم
مصرف:
- آب لیمو را به آب اضافه کنید و اولین چیزی که در صبح میخورید، این نوشیدنی باشد.
- در طول روز به آب ،مقداری آبلیمو اضافه کنید و بخورید.
- روزانه چهار لیوان مصرف کنید.
ذغال اخته برای درمان سنگ کیسه صفرا:
مواد لازم:
مصرف:
- هر روز یک لیوان آب ذغال اخته را بنوشید.
- اگر احساس می کنید، که آبش بیش از حد اسیدی است، آن را با آب، کمی رقیق کنید.
- هر روز این آب را بنوشید تا عملکرد سالم بدن را حفظ کند.
روغن نارگیل برای درمان سنگ کیسه صفرا :
مواد لازم:
- 3 قاشق غذاخوری روغن نارگیل
- 1/4 لیوان آب سیب
- آب نیمی از لیمو
- یک گل سیر (اختیاری)
- یک قطعه کوچک زنجبیل
مصرف:
- روغن نارگیل را به آرامی گرم کنید، تمام مواد را به آن اضافه کنید و ترکیب کنید.
- این مخلوط را هر روز بخورید.
- این نوشیدنی را هر روز برای چند هفته بنوشید.
روغن کرچک برای درمان سنگ کیسه صفرا :
مواد لازم:
- 1فنجان روغن کرچک
- پارچه
- بسته پلاستیکی
- کمپرس گرم
مصرف:
- روغن کرچک را به آرامی گرم کنید و پارچه را در آن خیس کنید.
- روغن اضافی را از پارچه برداشته و آن را در سمت راست شکم بگذارید، جایی که کیسه صفرا و کبد قرار دارند.
- پارچه را با یک پلاستیک ،در اطراف شکم بپیچانید.
- کمپرس گرم را رویش بگذارید و اجازه دهید ،30 تا 40 دقیقه بماند.
- این روند را سه بار در هفته تکرار کنید.
دمنوش گیاهی(چای سبز) برای درمان سنگ کیسه صفرا:
مواد لازم:
- 2قاشق چای خوری برگ چای سبز
- 1فنجان آب داغ
- عسل
- لیمو
مصرف:
- برای 5 تا 10 دقیقه برگ های چای را در آب داغ قرار دهید.
- کمی عسل و لیمو برای طعم و مزه اش اضافه کنید.
- دمنوش را در حالی که گرم است بنوشید.
- دو تا سه فنجان چای سبز را در روز بخورید.
قهوه برای درمان سنگ کیسه صفرا :
مواد لازم:
مصرف:
- یک فنجان از قهوه مورد علاقه تان را دم کنید و بنوشید.
- روزانه یکی دو فنجان قهوه، برای جلوگیری از تشکیل سنگ صفراوی بنوشید.
چغندرقند برای درمان سنگ کیسه صفرا :
مواد لازم:
مصرف:
- چغندر قند را به قطعات کوچک برش بزنید و با کمی آب مخلوط کنید، تا بتوانید مایع خوبی را تهیه کنید.
- روزانه یک فنجان از آبش را بنوشید.
- هر روز برای تسکین درد سنگ صفرا، از این نوشیدنی بخورید.
تربچه برای درمان سنگ کیسه صفرا :
مواد لازم:
مصرف:
- پوست تربچه را بگیرید و به قطعات کوچک تقسیم کنید.
- تربچه ها را به همراه مقداری آب مخلوط کنید، تا آب تربچه بدست آید.
- 2 قاشق غذاخوری از این محلول را بخورید.
- برای سنگ های بزرگ، 5 تا 6 قاشق غذاخوری از این محلول را بخورید و برای سنگ های کوچک روزی 1 تا 2 قاشق کافی است.
برگ نعناع برای درمان سنگ کیسه صفرا :
مواد لازم:
- چند برگ نعناع (تازه یا خشک)
- یک فنجان آب گرم
- 1/2 قاشق چای خوری عسل
مصرف:
- برگ ها را به آب جوش اضافه کنید.
- در فنجان را بپوشانید و بگذارید چند دقیقه بماند.
- محلول را بچلانید تا برگها خارج شوند و قبل از خوردن، عسل را اضافه کنید.
- توصیه می شود ،یک فنجان از این چای ،در بین وعده های غذایی مصرف کنید.
آب گلابی برای درمان سنگ کیسه صفرا :
مواد لازم:
- 1/2لیوان آب گلابی
- 1/2 لیوان آب داغ
- 2 قاشق غذاخوری عسل
مصرف:
- به آب گرم، ابتدا آب گلابی و سپس عسل را اضافه کنید. خوب مخلوط کنید.
- این نوشیدنی را در حالی که گرم است، بنوشید.
- این نوشیدنی را سه بار در روز مصرف کنید.