مهندسی‌ها خوش‌بین به آینده

دانشگاه‌‌‌های فنی و مهندسی ایران سالانه تعداد زیادی مهندس با دانش و تخصص بالا تربیت می‌کنند که این امر می‌‌‌تواند به توسعه و پیشرفت این صنعت کمک کند. چشم‌‌‌انداز آینده صنعت مهندسی در ایران و جهان روشن و امیدوارکننده است. در سطح جهانی، انتظار می‌رود که نوآوری‌‌‌های تکنولوژیک و توسعه فناوری‌‌‌های نوین، عامل تحول عظیمی در این صنعت شوند. در ایران نیز با توجه به پتانسیل‌‌‌های موجود و برنامه‌‌‌های حمایتی دولت، می‌‌‌توان امیدوار بود که صنعت مهندسی به یکی از بخش‌‌‌های پیشرو در اقتصاد کشور تبدیل شود.

گروه فعالیت مهندسی ایران را 7 شرکت تشکیل می‌دهند که به ترتیب ارزش بازار شامل ‌‌‌گروه مپنا (سهامی‌عام)‌‌‌، جنرال مکانیک، خدمات فنی فولاد یزد، کنترل خوردگی تکین‌کوی، بازرسی مهندسی و صنعتی ایران، مهندسی مرآت فولاد و تابان نیرو سپاهان هستند. این گروه با حدود 62همت ارزش بازار در دسته گروه‌های بزرگ دسته‌بندی می‌شود. گروه فعالیت مهندسی، در سال گذشته توانست کمی بیش از 36همت درآمد را در دفاتر مالی خود به ثبت برساند. هرچند 88‌درصد از مجموع درآمد‌های این گروه را نماد معاملاتی «رمپنا» به ثبت رسانده است. این گروه طی سال گذشته با 46‌درصد رشد در هزینه‌ها به مرز 26همت هزینه ارائه خدمات رسیده است. سود خالص این گروه بیش از 70‌درصد در سال گذشته نسبت به سال 1401 افزایش یافته و به 9همت در بازه سالانه رسیده است و پیش‌بینی می‌شود این روند طی سال‌جاری افزایش یابد.

«رمپنا»، مهم و اثرگذار

با توجه به داده‌‌‌های مالی ارائه‌شده برای نماد معاملاتی «رمپنا» در دوره‌‌‌های مختلف، می‌توان روند درآمد‌های ارائه خدمات این نماد معاملاتی در سال‌های مختلف را با نوسانات قابل توجه دانست. هرچند نمی‌توان از روند رو به رشد آن طی 12ساله منتهی به اسفندماه سال 1402 چشم‌پوشی کرد، به نحوی که به طور میانگین در دوره زمانی ذکرشده و به صورت سالانه 91‌درصد رشد را تجربه کرده است. با این حال، از سال 1399 به بعد، رشد درآمد شدت بیشتری را نشان می‌دهد. روند هزینه‌‌‌های این نماد نیز در ارائه خدمات نوساناتی داشته است؛ هرچند این روند در قیاس با درآمد‌های این نماد شیب کمتری دارد. افزایش هزینه‌‌‌ها در 1402 نسبت به سال 1401 حدود 65‌درصد به ثبت رسیده است.

 با وجود این، روند سود خالص این نماد در مجموع افزایشی بوده که نشان‌دهنده روند مثبت این شرکت طی سال‌های اخیر است. با استناد به گفته برخی کارشناسان بازار سرمایه، نماد معاملاتی «رمپنا» به‌رغم چالش‌‌‌ها و نوسانات موجود، توانسته است به طور کلی در مسیر رشد و توسعه قرار گیرد و با مدیریت مناسب هزینه‌‌‌ها و افزایش درآمدها، سودآوری خود را طی دوره زمانی یادشده حفظ و تقویت کند. سود خالص این نماد نیز طی چهارسال گذشته حدود 64‌درصد به طور سالانه رشد یافته و از حدود 1.8همت در 12ماه منتهی به اسفند سال 1399 به کمی بیش از 9همت در سال گذشته رسیده است و پیش‌بینی می‌شود این روند طی سال‌جاری نیز ادامه یابد و در صورت پیروی از روند گذشته به حدود 50همت در بازه سالانه طی سال 1403 برسد.

 روند رو به رشد اقلام ترازنامه‌ای این شرکت نیز روند رو به رشدی را به ثبت رسانده است. موجودی نقد، حساب‌های دریافتنی و سود انباشته این نماد به ترتیب 76، 136 و 135‌درصد در سال گذشته نسبت به سال 1401 رشد داشته است که وضعیت این سهم را پایدار‌تر می‌کند.

 حال خوب مهندسی‌ها

دیگر فعالان بازار در گروه مهندسی نیز روند رو به رشدی مشابه نماد معاملاتی «رمپنا» را در پیش گرفته‌اند، به طوری که شرکت جنرال مکانیک با نماد معاملاتی «رنیک» در تالار شیشه‌ای در بازه زمانی 1396 تا 1402 به طور میانگین سالانه 58‌درصد رشد در درآمدها را به ثبت رسانده و به حدود 3.6همت در پایان اسفندماه سال گذشته رسیده است. طی همین دوره نماد معاملاتی «خفولا»، حدود 46‌درصد رشد سالانه را در درآمد‌های ارائه خدمات در دفاتر خود به ثبت رسانده است. مشاهدات حاکی از رشد چشمگیر 229درصدی سود خالص این نماد در سال گذشته در مقایسه با سال 1401 است.

 جمع دارایی‌های جاری و غیر‌جاری این نماد نیز 44‌درصد رشد یافته است که نشانی از سرمایه‌گذاری شرکت خدمات فنی فولاد یزد، «خفولا» است تا چشم‌انداز این نماد نیز بیش از پیش روشن ارزیابی شود. نماد معاملاتی «رتکو» در قیاس با دیگر فعالان این گروه با شیب کمتری افزایش یافته، به نحوی که درآمد‌های این نماد طی دوره زمانی یادشده تنها 22‌درصد رشد داشته است. هرچند این نماد طی سال گذشته موفق به افزایش 57درصدی سود ناخالص خود شد؛ اما افزایش تنها 11درصدی سود خالص این نماد بیانگر روند افزایشی سایر هزینه‌های این شرکت طی سال گذشته است.

چشم گروه مهندسی به سیاستگذار

صنعت مهندسی در ایران با چالش‌‌‌ها و فرصت‌‌‌های متعددی مواجه است. با استفاده از ظرفیت‌‌‌های موجود و بهره‌‌‌گیری از فناوری‌‌‌های نوین، می‌‌‌توان به توسعه و پیشرفت این صنعت در آینده امیدوار بود. این امر نه‌تنها به بهبود وضعیت اقتصادی کمک می‌کند، بلکه می‌‌‌تواند به افزایش رفاه و کیفیت زندگی مردم نیز منجر شود. از این‌رو، تدوین و اجرای سیاست‌‌‌ها و برنامه‌‌‌های حمایتی جامع از سوی دولت، در بخش‌های مختلف می‌تواند مسیر را برای مهندسی‌ها هموار‌تر سازد. دولت با استفاده از پنج‌ابزار مختلف می‌تواند مسیر توسعه این گروه را از پیش هموارتر سازد.

ابزار‌هایی مانند تامین مالی و سرمایه‌گذاری، ‌‌‌حمایت از تحقیق و توسعه (R&D) با ایجاد مراکز تحقیقاتی و پارک‌‌‌های علم و فناوری، آموزش و نیروی انسانی، تقویت زیرساخت‌‌‌ها به‌خصوص زیرساخت‌های فیزیکی (توسعه و بهبود زیرساخت‌های فیزیکی مانند شبکه‌های حمل‌ونقل، ارتباطات و انرژی، از جمله اقداماتی است که می‌تواند به تسهیل فعالیت‌های مهندسی کمک کند) و دیجیتال‌سازی و تسهیل همکاری‌های بین‌المللی نقشی مهم در تسهیل شرایط این گروه دارد که تنها با استفاده از ظرفیت‌های دولت می‌توان به باز شدن این گروه‌ها امیدوار بود. به‌عنوان مثال، در بخش تامین مالی و سرمایه‌گذاری، دولت می‌تواند با ایجاد صندوق‌های حمایتی و سرمایه‌گذاری تخصصی برای صنعت مهندسی، تامین مالی پروژه‌های بزرگ و تحقیق و توسعه را تسهیل کند و به روند پروژه‌های تحقیقاتی سرعت ببخشد. در بخش تسهیلات بانکی و اعتباری نیز دولت توانایی ارائه تسهیلات بانکی با نرخ بهره پایین و شرایط بازپرداخت مناسب برای شرکت‌های مهندسی، به‌ویژه شرکت‌های نوپا و کوچک را دارد تا بتوان به جذب سرمایه‌گذاری‌ها خوشبین بود. اما مهم‌ترین بخش مشوق‌های مالی را می‌توان مشوق‌های مالیاتی دانست، به نحوی که اعمال مشوق‌های مالیاتی برای سرمایه‌گذاران در پروژه‌های مهندسی و تحقیق و توسعه، می‌تواند انگیزه‌ای برای افزایش سرمایه‌گذاری‌ها باشد.