به قلم : ستاره حمیدی ، کارشناس ارشد روانشناسی
تحریریه زندگی آنلاین : والدین همیشه در پی این هستند که چطور فرزندانی شاد و موفق پرورش دهند و در این راستا هر هزینه‌ای را متقبل می‌شوند. کلاس‌های آموزشی و مهارت‌آموزی زیادی را برای فرزندان‌شان در نظر می‌گیرند تا آنها را توانمند سازند و چه بسا والدین می‌توانند با در دسترس‌ترین چیزی که دارند، بهترین آینده را برای فرزندان‌شان رقم بزنند. چه چیزی در دسترس‌تر و مهم تر از ارتباط! ارتباط است که زندگی فرزندان و آینده‌شان را می‌سازد، حال این ارتباط متشکل است از ارتباط والدین با فرزندان، تعامل والدین با دیگران که کودکان شاهدش هستند و ارتباط فرزندان با خودشان و دیگران. رسیدن نوروز یکی از مزایایی که دارد، نزدیک‌تر شدن خانواده به هم است و بهترین موقعیت برای شکل‌دهی یک ارتباط موثر و آینده‌ساز. چنانچه آنها یاد بگیرند که چگونه با خود و خانواده تعامل کنند، بدیهی است خواهند آموخت تعاملات بیرون از ساختار خانواده را نیز تنظیم نمایند و آینده عاطفی و شغلی خود را بسازند. برای داشتن یک زندگی سازگارانه و موفق فرزندان‌مان نیاز است مهارت‌هایی را در ارتباط داشته باشند، همانند:
بیشتر بخوانید:
انعطاف‌پذیری و توانایی مذاکره
در روزهایی که خانواده کنار هم هستند، طبیعتا نظرات و پیشنهاداتی که جهت گذران اوقات فراغت مطرح می‌شود، به تعداد اعضای خانواده و یا همسفران است و ممکن است هر فردی پیشنهادی داده و دیگری مخالف کرده و یا موافق باشد و حتی نظرات متعدد سبب ناکامی و رنجش دیگری شود. نحوه برخورد والدین و حل مسئله و انعطاف داشتن نسبت به آنچه در سفری رخ می‌دهد، به فرزندان نیز می‌آموزد چگونه در برابر تغییرات در برنامه یا مواجه شدن با تغییرات و یا نظرات موافق و مخالف پیش رفته و سفر لذت‌بخشی را تجربه کنند. داشتن انعطاف‌پذیری و توانایی مذاکره از خصوصیاتی است که از طریق یادگیری رخ می‌دهد و سفرهای خانوادگی و دوستانه نوروزی بهترین زمان برای داشتن یک تجربه آموزشی برای فرزندان است. متاسفانه برخی توان تحمل نظرات مخالف را ندارند و همین مسئله سبب می‌شود که مدام مشاجره و درگیری در جمع اتفاق بیفتد و مسافرت به کام خانواده تلخ شود. چه بهتر از این فرصت استفاده کرده و هم والدین و هم فرزندان تغییر در روند ارتباطی خود ایجاد کنند.
همراهی و همدلی
چه در ایام نوروز در خانه باشید و چه در مسافرت، آنچه که فرزندان بدان نیاز دارند، مهارت همراهی و همدلی با جمعی که در آن حضور دارند، است. شاید فرصت خوبی باشد به فرزندان‌مان بیاموزیم از خود‌محوری خود خارج شده و در برخی تصمیمات با بقیه همراهی کنند و بتوانند همچنان که احساسات و خواسته‌های خود را در نظر می‌گیرند، در تعاملات‌شان با همسالان‌شان نیز به احساسات و خواسته‌های آنها توجه کنند.
مسئولیت‌پذیری
یاد گرفتن اینکه در جمع‌ها و گروه‌ها و حتی در جمع خانواده هر کسی مسئول یک بخش از مسافرت و یا برنامه‌ریزی‌های عیدانه باشد، نه تنها تجربه خوشایندی را برای خانواده رقم می‌زند، بلکه سبب می‌شود آنها بیاموزند مواقعی همه چیز بر وفق مراد پیش نمی‌رود و باید مسئولیتی که بر عهده‌شان هست را انجام داده و در صورتی که مشکلی پیش آمد، آمادگی داشته باشند. کودکان متعهد و مسئولیت‌پذیر خواهند توانست با تغییرات در برنامه‌ها و زندگی سازگار شده و همیشه برنامه دومی برای پیشبرد اهداف‌شان داشته باشند.
بیشتر بخوانید:
یادگیری تعامل و حفاظت از طبیعت
یکی از مواردی که نیاز است فرزندان‌مان بیاموزند، حافظت از محیط زیست و طبیعت است. طبیعتی که بستری برای زندگی آتی آنها و نسل‌های بعدی است و حین مسافرت آموختن حفاظت از محیط زیست بهترین آموزشی است که آنها می‌بینند و نحوه تعامل شما با طبیعت به آنها یاد خواهد داد که چگونه در طبیعت زندگی کرده و به آن صدمه نزنند. این مهارت با یاد دادن نکات بسیار ریز امکان‌پذیر است، اعم از اینکه زباله‌ها را از شیشه اتومبیل به بیرون پرت نکنند یا اینکه بعد از هر کمپ به کمک والدین زباله‌ها جمع‌آوری شود و نکات ریز دیگری که والدین بدان آگاهی دارند.
یادگیری زندگی در لحظه
وقتی شما برنامه‌ریزی می‌کنید و کل سفر مدام نگران این هستید که به برنامه بعدی‌تان برسید، همانجا ناهشیار به فرزندان‌تان می‌آموزید که مدام نگران آینده باشند و از لحظات‌شان لذت نبرند و در حین لذت بردن از یک تفریح ذهن‌شان درگیر فعالیت بعدی باشد. بهتر است در عین حال که برنامه‌ریزی می‌کنید، مدام به آنها یادآوری نکنید که عجله دارید و باید به برنامه‌های بعدی برسید. این گونه به فرزندان‌تان یاد خواهید داد در لحظه زندگی کنند.
تقویت مهارت حل مسئله
این مهارت در واقع توانایی یافتن بهترین پاسخ است. در واقع اگر فرزندتان بیاموزد در سفر مشکلات را شناسایی کند و به تحلیل راه‌حل‌ها بپردازد، در نهایت موفق خواهد شد بهترین راهکار را بیابد و بر مسائل تسلط یابد و هر زمان که در زندگی خودش به مشکلی برخورد، به جای اینکه افسرده شود و منفعلانه زبان به گلایه بگشاید، می‌تواند از مهارت حل مسئله استفاده کرده و ابعاد مشکل را بررسی نماید و راهکاری بیابد. در سفرها اکثرا خانواده‌ها با مشکلاتی روبرو می‌شوند که نیاز به مهارت حل مسئله دارد و اگر در این زمان از فرزندان‌تان همفکری بگیرید، این مهارت را در آنان تقویت می‌کنید. این مهارت به فرزند شما خواهد آموخت در فعالیت‌های مستقل و گروهی موفق عمل کند و قبل از وقوع بسیاری از مشکلات آنها را پیش‌بینی و رفع نماید.
بیشتربخوانید:
آموزش مراقبت از خود
منظور از مراقبت از خود تنها به معنای مراقبت جسمانی نیست، بلکه فرزندان‌مان باید یاد بگیرند هنگامی که در جمعی قرار می‌گیرند، از جسم و روح و روان خود حمایت کنند. بدین معنا که بیاموزند گاهی برای مراقبت از خود لازم است همرنگ جماعت نشوند و یا بدون ترس از اینکه قضاوت شوند، نه بگویند و وارد فعالیت‌هایی که دوست ندارند، نشوند. چنانچه در حین سفر ما مدام فرزندمان را مجبور کنیم که برای خوشایند دیگران و قضاوت نشدن از خواسته‌های خود بگذرد و خود را مجبور به انجام کاری بکند که برای وی خوشایند نیست، ناخواسته به او می‌آموزیم که نه گفتن یک اشتباه است و باید برای دیگران به هر آنچه آنها می‌خواهند تن دهی و طبیعتا این مسئله آسیبی جدی بر پیکره روح و روان فرزندان‌مان وارد می‌کند و سبب می‌شود در آینده نیز نتوانند از خود حمایت کنند. به فرزندان خود بیاموزیم که نه گفتن الزاما بد نیست و می‌توانند از برخی فعالیت‌ها کناره‌گیری کنند و به این معنا نیست که دوست‌داشتنی نیستند. به عنوان مثال الزامی ندارد وقتی همه در مسافرت قصد می‌کنند که یک فعالیت تفریحی را انجام دهند، ولی اگر او از این فعالیت لذت نمی‌برد، می‌تواند کناره‌گیری کرده و منتظر بماند و یا فعالیتی را انتخاب کند که بدان علاقه دارد و از آن لذت می‌برد.