چای سبز در واقع برگ‌های خشک‌شده گیاهی به نام کاملیا سینِنسیس (Camellia sinensis) است. چای سبز از برگ‌های اکسیدنشده این گیاه به دست می‌آید و یکی از انواع چای با کمترین میزان فرآوری است. به همین علت، چای سبز حاوی بیشترین میزان آنتی‌اکسیدان‌ها و پلی‌فنول‌ها (ترکیبات طبیعی موجود در گیاهان) و مقادیر قابل توجهی کافئین است.
خواص چای سبز برای پوست
به گزارش لافارر، نتایج مطالعات نشان داده‌اند که چای سبز به‌صورت بالقوه دارای خواص ضدالتهابی و ضدسرطان است. به همین علت، استفاده از چای سبز در محصولات مراقبت از پوست ممکن است تأثیرات قابل توجهی در بهبود بسیاری از مشکلات پوستی داشته باشد.
در ادامه به برخی از خواص چای سبز برای پوست اشاره شده است.
1) کاهش شوره سر
اغلب اوقات شوره سر جزو مشکلات مربوط به مو در نظر گرفته می‌شود تا مشکل پوستی. در حالی که این وضعیت درنتیجه خیلی چرب یا خشک بودن پوست سر بروز می‌کند. علاوه‌بر این، عوامل محیطی مانند آب‌وهوای شدیداً سرد یا گرم یا رشد قارچ و باکتری‌ها در فولیکول‌های مو هم می‌توانند در بروز شوره سر نقش داشته باشند.
چای سبز حاوی مقادیر بالایی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی است که برای سلامت پوست و مو بسیار مفید هستند. استفاده از ماسک‌های خانگی حاوی چای سبز برای مقابله با شوره سر در رفع مشکلاتی نظیر خارش، پوسته‌پوسته شدن، چربی یا خشکی بیش از حد پوست سر و نیز شوره‌های ناشی از ترکیبات شیمیایی نیز می‌تواند مؤثر باشد.
2) خواص چای سبز برای جوانسازی پوست
پیری پوست یک فرآیند پیچیده است که به دلیل عوامل بیولوژیکی مختلف مانند افزایش سن و عوامل خارجی مانند قرار گرفتن در معرض پرتو فرابنفش ایجاد می‌شود. این عوامل می‌توانند منجر به بروز مشکلات پوستی مختلف نظیر قرمزی، تورم، آفتاب سوختگی و سرطان پوست شوند.
ترکیبات آنتی‌اکسیدانی موجود در چای سبز می‌توانند با کاهش تولید مواد مضر در بدن، با اثرات مخرب قرار گرفتن در معرض پرتو فرابنفش مقابله کنند. علاوه‌بر این، تحقیقات نشان داده‌اند که مکمل‌های حاوی چای سبز می‌توانند میزان تولید کلاژن و الاستین (نوعی پروتئین) را در پوست افزایش دهند. همچنین این مکمل‌ها با کاهش تولید آنزیم‌هایی که سبب تخریب کلاژن می‌شوند از پیری جلوگیری می‌کنند.
3) کاهش پف و قرمزی پوست
چای سبز به دلیل وجود مقادیر بالای پلی‌فنول، خواص ضدالتهابی دارد. این ماده به تسکین تحریکات پوستی، کاهش قرمزی ناشی از آن و کاهش پف صورت کمک می‌کند. استفاده از تونر یا ژل حاوی چای سبز، در رفع بریدگی‌های کوچک یا آفتاب‌سوختگی مفید است.
مشکلات پوستی مانند پسوریازیس، رزاسه و اگزما می‌توانند باعث خارش و تحریک پوست شوند. استفاه از چای سبز به کاهش خارش و تسکین این ناراحتی‌های پوستی کمک می‌کند.
4) خواص ضد آکنه
برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که ترکیبات پلی‌فنولی موجود در چای ممکن است در کاهش تولید سبوم پوست (چربی پوست) و درمان آکنه ولگاریس مؤثر باشد. آکنه یک عارضه پوستی است که در اثر تجمع بیش از حد برخی از انواع باکتری‌ها روی سطح پوست ایجاد می‌شود.
مطالعات نشان داده‌اند که کاتچین موجود در چای سبز به دلیل دارا بودن خواص ضدباکتریایی، از ایجاد آکنه روی پوست جلوگیری می‌کند. کاتچین همچنین دارای خواص ضدالتهابی است که قرمزی و التهاب پوستی ناشی از بروز آکنه را بهبود می‌بخشد.
5) محافظت از پوست در مقابل نور خورشید
پرتوی فرابنفش نور خورشید یکی از عوامل محیطی اصلی آسیب به پوست و پیری آن است. تنها 5 تا 10 درصد از پرتوهای فرابنفش به زمین می‌رسند؛ اما همین مقدار هم می‌تواند منجر به بروز انواع بیماری‌های پوستی ازجمله سرطان پوست شوند.
اجتناب از نور خورشید، استفاده منظم از ضد آفتاب و پوشاندن بدن با لباس‌های مناسب، ازجمله روش‌های پیشنهادی برای پیشگیری از آسیب‌های ناشی از پرتوهای فرابنفش هستند.
بر اساس نتایج تحقیقات، پلی‌فنول‌های گیاهی گزینه مناسبی برای محافظت از پوست در مقابل نور خورشید به حساب می‌آیند. یکی از منابع غنی پلی‌فنول‌های گیاهی چای سبز است که باعث کاهش آسیب ناشی از پرتو فرابنفش نور خورشید به پوست می‌شود.
خواص چای سبز برای موها
در میان محصولات مراقبت از موی موجود در بازار، محصولات حاوی چای سبز از مؤثرترین انواع موجود هستند. مواد مغذی، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در چای سبز به حفظ و بهبود سلامت موها کمک فراوانی می‌کنند.
براساس تحقیقات انجام‌شده، مصرف چای سبز در تحریک رشد مو مؤثر است. وجود عصاره اپی‌گالوکاتچین گالات در دمنوش‌های چای سبز، باعث رشد فولیکول‌های مو می‌شود و به پیشگیری از آسیب سلول‌های پوست و مو کمک می‌کند.
علاوه‌بر این، چای سبز حاوی ترکیبات دیگری همچون کاروتنوئیدها، روی (زینک)، ویتامین C (اسید اسکوربیک) و سلنیوم است که این ترکیبات در رشد مو مؤثر هستند. ویتامین C موجود در این چای از مو و پوست سر در مقابل آسیب‌های ناشی از نور خورشید محافظت می‌کند.
6) پیشگیری از ریزش مو
بسیاری از مردان و زنان در سرتاسر دنیا از ریزش مو رنج می‌برند. از دلایل اصلی بروز این مشکل می‌توان به استرس، رژیم غذایی، بیماری‌های خودایمنی و تغییرات هورمونی اشاره کرد.
اپی‌گالوکاتچین گالات موجود در چای سبز با تحریک رشد سلول‌های خاصی در فولیکول مو و مهار مرگ این سلول‌ها در بهبود رشد موها نقش دارد.
علاوه‌بر این، اپی‌گالوکاتچین گالات می‌تواند اثرات هورمون‌های دخیل در ریزش مو را مهار کرده و درنتیجه سبب کاهش سرعت ریزش مو در افراد شود.
7) بهبود رشد مو
موها بخشی از دستگاه پوششی بدن انسان هستند. این دستگاه شامل ناخن‌ها، پوست و مو است. موها در مرحله رشد مواد غذایی مورد نیاز خود را از پوست دریافت می‌کنند. به همین دلیل رشد مو تا حد زیادی به رساندن اکسیژن و مواد مغذی به پوست مرتبط است. در حقیقت گردش خون ضعیف می‌تواند منجر به ریزش مو شود. طبق تحقیقات انجام‌شده نوشیدن چای سبز ممکن است سبب افزایش سرعت رسیدن مواد غذایی به پوست سر و درنتیجه بهبود رشد موها شود.
خواص چای سبز برای سلامتی
چای سبز فواید بسیاری برای حفظ و بهبود سلامت بدن دارد. این گیاه حاوی ترکیباتی است که به درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها، ازجمله انواع مختلف سرطان و بیماری‌های قلبی و کبدی کمک می‌کند.
8) خواص چای سبز برای لاغری
چای سبز حاوی کافئین و کاتچین است. نتایج تحقیقات نشان داده‌اند که هر دوی این ترکیبات سوخت‌و‌ساز بدن را افزایش داده و به تجزیه چربی‌های اضافی کمک می‌کنند. علاوه‌بر این، کافئین و کاتچین مقدار انرژی مورد استفاده بدن را نیز افزایش می‌دهند.
فرضیات زیادی در ارتباط با تأثیر چای سبز در کاهش وزن وجود دارد؛ اما هنوز تحقیقات کافی در این زمینه انجام نشده است. علاوه‌بر این، میزان کاتچین و کافئین استفاده‌شده در مطالعات صورت‌گرفته بیشتر از مقادیر موجود در یک فنجان معمول چای سبز است.
نکته: باید توجه داشت که مصرف چای سبز به اندازه سایر روش‌های سالم کاهش وزن، مثل ورزش، در کاهش وزن مؤثر نیست.
9) پیشگیری از سرطان
نتایج مطالعاتی که ارتباط میان مصرف چای سبز و پیشگیری از سرطان را بررسی کرده‌اند، ضد و نقیض هستند. مرکز بین‌المللی سرطان ایالات متحده امریکا مصرف چای سبز برای کاهش خطر ابتلا به هر نوع سرطان را نه توصیه و نه منع می‌کند.
با این حال، مصرف موضعی عصاره‌های پلی‌فنولی چای سبز در محافظت از پوست در مقابل پرتوهای فرابنفش B نقش دارند. نتایج مطالعات انجام‌شده نشان داد که این ترکیبات پلی‌فنولی در پیشگیری شیمیایی از سرطان پوست ناشی از پرتوهای فرابنفش B مؤثر هستند.
10) کاهش خطر ابتلا به آلزایمر
نتایج به دست آمده از تحقیقات علمی روی خواص چای سبز تا به امروز، این فرضیه را که ممکن است کاتچین موجود در چای سبز در کاهش خطر ابتلا به آلزایمر و زوال عقل مؤثر باشد را تأیید می‌کند.
11) کاهش خطر بروز سکته مغزی
بنابر انجمن قلب آمریکا، نوشیدن مقادیر زیاد چای سبز بدون قند و شکر می‌تواند خطر بروز سکته مغزی را کاهش دهد.
12) کمک به کنترل دیابت نوع 2
یافته‌های علمی بیانگر مطالب گوناگونی پیرامون ارتباط چای سبز و دیابت هستند. بنابر برخی مطالعات، خطر ابتلا به دیابت نوع دو در افرادی که چای سبز می‌نوشند نسبت به سایرین کمتر است. نتایج به دست آمده از مطالعه‌ای دیگر نشان داد که مصرف روزانه چای سبز نه‌تنها خطر ابتلا به دیابت نوع دو را کاهش می‌دهد بلکه خطر مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری را نیز کاهش می‌دهد.
13) کاهش کلسترول
مصرف چای سبز می‌تواند به‌طور چشمگیری کلسترول و LDL را در افرادی با وزن متوسط و افراد دارای اضافه وزن یا چاق کاهش دهد.
14) بهبود سلامت قلب
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، چای سبز خواص ضدالتهابی دارد؛ به‌طوری که با هدف قرار دادن رادیکال‌های آزاد به حفظ سلامت قلب کمک می‌کند. علاه‌بر این، نتیجه مطالعه‌ای نشان داد که مصرف چای سبز می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌ها و وضعیت‌هایی که در زیر به آن‌ها اشاره شده است مؤثر باشد:
- بیماری قلبی
- نارسایی قلبی
- فشار خون بالا
- سکته مغزی
نتیجه گیری
ترکیبات پلی‌فنولی موجود در چای سبز مانند کاتچین و اپی کاتچین خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی دارند و از این طریق در بهبود سلامت بدن مؤثر هستند. علاوه‌بر این، برخی از تحقیقات بالینی نشان داده‌اند که مصرف چای سبز ممکن است با افزایش میزان متابولیسم بدن و چربی‌سوزی به کاهش وزن کمک کند؛ در حالی که مطالعات دیگر ارتباطی بین مصرف چای سبز و کاهش وزن پیدا نکرده‌اند.