در طول تاریخ بیماری جذام به عنوان یکی از بیماری‌های وحشتناک در انسان‌ها شناخته می‌شد و تا مدت‌ها تصور بسیاری از مردم این بود که این بیماری ارثی و لاعلاج است. در سال 1873 میلادی یک پزشک نروژی کشف کرد که عامل ابتلا به جذام نوعی باکتری است. این باکتری که نوعی «باسیل» است، داخل سلول زندگی می کند و تنها درون سلول توانایی تکثیر دارد، به همین دلیل تاکنون واکسن مؤثری علیه جذام ساخته نشده است.
به گزارش تسنیم، براساس اطلاعاتی که مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، در سال گذشته (1402) تعداد 9 مورد جدید جذام در کشور گزارش شده است که 6 نفر از آنها ایرانی و سایر بیماران از اتباع خارجی هستند.
تا پایان سال 1402 تعداد تجمیعی موارد ثبت‌شده جذام به 11 هزار و 915 مورد رسیده که از آن میان 8988 مورد بهبود یافته‌اند، 2504 نفر از مبتلایان فوت شده‌اند، 411 مورد غایب از درمان هستند که 120 مورد اتباع افغانستانی هستند، 12 نفر تحت درمان چنددارویی هستند که از این تعداد 8 نفر دارای ملیت ایرانی هستند.
موارد تحت درمان در پایان سال 1402 از 10 دانشگاه علوم پزشکی کشور گزارش شده‌اند که از این میان بالاترین میزان شیوع به دانشگاه‌های علوم پزشکی خراسان شمالی، قزوین و ایرانشهر اختصاص دارند.
نمودار زیر روند شیوع بیماری جذام را در کشور طی سال‌های 1393 تا 1402 نشان می‌دهد:
جدول زیر نیز مربوط به تعداد موارد کشف شده در هر سال به تفکیک ایرانی و غیر ایرانی است:
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به جذام هستند؟
حدود 95 درصد از مردم به دلیل وضعیت سیستم ایمنی خود هرگز به جذام مبتلا نمی‌شوند و فقط 5 درصد از مردم مستعد ابتلا به بیماری هستند. برای اینکه فردی بتواند به جذام مبتلا شود باید به مدت طولانی و به صورت مکرر با فرد مبتلا به جذام در تماس باشد.
راه انتقال جذام چیست؟
راه سرایت بیماری از انسان به انسان و از شخص درمان‌نشده به شخص دیگر و از مسیر دستگاه تنفسی فوقانی از طریق قطرات تنفسی یا پوست آسیب‌دیده است. باسیل جذام عمدتا پوست، اعصاب محیطی و مخاط دستگاه تنفسی فوقانی و نیز چشم‌ها را درگیر می‌کند.
علائم بیماری چیست؟
ضایعه پوستی، از دست دادن حس (حرارت، درد و لمس سطحی و عمقی) و آسیب عصبی از جمله علائمی است که بیماران مبتلا به جذام تجربه می‌کنند.
از زمان ابتلا تا بروز علائم چه قدر طول می‌کشد؟
دوره نهفتگی بیماری طولانی و به طور متوسط 3 الی 5 سال است و تا 20 سال هم گزارش شده است.
تشخیص بیماری چگونه است؟
تشخیص جذام عموماً براساس علائم و نشانه‌های بالینی توسط پزشک انجام می‌شود. تهیه «اسمیر» و نمونه‌برداری از ضایعات پوستی نیز از دیگر روش‌های کمک‌کننده به تشخیص بیماری هستند.
درمان رایگان جذام در کشور
درمان جذام از طریق مصرف داروها امکان‌پذیر است. داروهای درمان‌کننده بیماری به‌صورت رایگان در بسته‌های آماده در مراکز خدمات جامع سلامت کشور توزیع می‌شود.
